Rust in het hoofd: hoe je je leven weer in eigen handen kan nemen

Word je soms overweldigd door de drukte van het leven, de chaos in je huis en het voortdurende gebrek aan tijd? Eva Brumagne, algemeen directeur van vrouwenorganisatie Femma, schreef een handige gids over hoe we ons leven weer in eigen handen kunnen nemen. ‘We worden ongelooflijk veel onnodige spullen aangepraat.’

‘Ben jíj eigenlijk wel gelukkig, mama?’ Het was een vraag die Eva Brumagnes oudste zoon haar zeven jaar geleden stelde. De toen 14-jarige jongen had net een depressie overwonnen en het was hem niet ontgaan hoe zijn moeder worstelde met de drukte van het bestaan en het voortdurende gebrek aan tijd. ‘Mijn leven bestond uit de dag proberen te overleven’, vertelt Brumagne. ‘Omdat ik al vroeg naar het werk ging, zag ik mijn twee zoontjes en dochtertje ’s morgens vaak niet, ’s avonds moest ik het verkeer trotseren om de kinderen op drie verschillende plaatsen te gaan oppikken en dan begon het werk nog maar: koken, huiswerk maken, aandacht geven…’

Brumagne begon na te denken over het leven dat ze naast haar job, vandaag als algemeen directeur van vrouwenorganisatie Femma, leidde. Was ze wel gelukkig op persoonlijk vlak? Ze beëindigde de relatie met de vader van haar kinderen en ging op een klein appartement wonen. Een uitdaging, want ze moest het ineens met veel minder ruimte en spullen doen, maar tegelijk ook een voordeel. Ze ontdekte langzaam dat als je veel kleiner gaat wonen en veel minder spullen hebt, je ook veel minder kostbare tijd verliest met opruimen en je bovendien beseft dat je al die rommel eigenlijk niet nodig hebt.

Brumagne geeft het voorbeeld van jonge ouders. ‘Als je voor het eerst een kindje verwacht ben je ontzettend kwetsbaar. Jonge ouders denken dat ze allerlei spullen moeten kopen om hun kind het best mogelijke te geven. Ze worden ongelooflijk veel spullen aangepraat, zoals systemen om flesjes op te warmen, kinderwagens, speciale bedjes. Een IKEA-bedje is toch even goed? Simpele dingen, dat is wat een baby nodig heeft: eten, aandacht en een kartonnen doos om mee te spelen.’

Varen met een lichte boot

Brumagne schreef onlangs het boek dat ze tien jaar geleden zelf had willen lezen toen ze ‘verzoop’ in het leven. In Opgeruimd Leven, roadmap naar tijd en balans geeft ze praktische tips aan alle vrouwen en mannen die worstelen met de combinatie van werk en huishouden, zorg en zelfzorg. De tips gaan van hoe je de technologie voor jou kan laten werken over omgaan met de tsunami aan mails op het werk tot minder spullen in huis halen…. De auteur gebruikt het beeld van de zeilboot. ‘Bij het streven naar geluk is het belangrijk dat je je bootje niet te vol laadt. Daarnaast moet je ook een kompas en bestemming hebben om te weten waar je met die boot naartoe wilt in het leven. Het is echter niet voldoende om zomaar wat rond te dobberen, je moet écht wel gaan zeilen en aan de slag gaan met dat kompas om ergens te raken.’

Dat opruim- en agendafanaten zichzelf veroordelen tot starheid en in een kramp vervallen als er iets onverwachts op hun pad komt, vindt Brumagne onzin: ‘Het is toch niet omdat je weet waar je met je leven naartoe wilt, dat je dan een neurotische controlefreak bent. Ik ben graag geprikkeld. Van zodra ik de mogelijkheid krijg om onverwacht op reis te gaan, zal ik dat niet weigeren. Maar dat wil niet zeggen dat ik meevlieg met elke wind. Het is juist door een doel te hebben dat je ook doelbewust kansen kan grijpen die voor jou belangrijk zijn. Je moet ook niet alles willen controleren. Controlefreaks worden volgens mij gedreven door angst. Zo kan je bijvoorbeeld perfect kiezen om geen keuzes te maken. Ik eet graag gezond en duurzaam, maar ik haat de keuzestress die ik in de supermarkt ervaar. Daarom zijn aan huis geleverde maaltijdboxen de perfecte oplossing.’

Van kostwinner naar tweeverdieners

Brumagne legt ook de vinger op de wonde van een groeiend samenlevingsprobleem. ‘Ik vind het belangrijk dat we in onze zoektocht naar tijd en balans niet het gevoel hebben dat we er als individu helemaal alleen voor staan. Ik heb er soms moeite mee dat burn-outs en dergelijke worden voorgesteld als een individueel probleem. Binnen Femma proberen we dan ook alternatieven te formuleren, zoals bijvoorbeeld de collectieve arbeidsduurvermindering. Het is waar dat als je het op individueel niveau bekijkt, we nu minder werken dan vroeger. Maar we zijn tegelijk van kostwinnersmodel naar tweeverdienersmodel gegaan en dat betekent dat het aantal uur betaald werk binnen het gezin net gestegen is. Zorgarbeid, huishoudelijk arbeid en vrijwilligerswerk komen daardoor zwaar onder druk te staan. Maar dat neemt uiteraard niet weg dat je als individu wel degelijk dingen kan doen door kritisch naar je eigen leven te kijken en soms drastische keuzes te maken.’

Een van die keuzes kan zijn om ondanks het grote aanbod aan activiteiten eens bewust stil te vallen en alleen te zijn. Niet evident, want sociale media sturen voortdurend prikkels op ons af die enerzijds onze tijd hypothekeren, maar anderzijds ons ook confronteren met wat we allemaal aan het missen zijn. Brumagne wil niet negatief zijn over de sociale media, want ze is in het kader van haar job zelf een fervente Twitteraarster en blogster, maar het komt er volgens haar op neer in welke mate je ermee omgaat. ‘Niets is goed of slecht, dat is met alles zo, je moet kunnen doseren. Mijn telefoon staat bijvoorbeeld continu op stil en meldingen zet ik af. Ik bepaal zelf wanneer ik telefoontjes, mails en sociale media bekijk. Ik trap zelf ook nog weleens in de val van snel eventjes een mail te lezen terwijl ik op een afspraak wacht, in plaats van even rond te kijken en de zaken te laten bezinken, maar toen ik dit boek aan het schrijven was, heb ik bijzonder goed ervaren hoe belangrijk het is om lege momenten te hebben en geen nieuwe info binnen te halen. Dat zijn momenten waarop je brein nieuwe linken gaat leggen.’

Soms moet je die lege momenten echt gaan zoeken in een wereld vol mogelijkheden. ‘Laat je FOMO (Fear of Missing Out) los. Voor sommigen is dit moeilijk, want als alle schermen verdwijnen, val je terug op jezelf. Maar dat is volgens mij net de sleutel van een gelukkig leven: kunnen genieten van tijd met jezelf’, besluit Brumagne.