‘New year, same shit?’ De kans bestaat dat dit gevoel jou overvalt op deze ‘blauwe maandag’. Niet het minst omdat de gemaakte goede voornemens bij velen nu al aan gruzelementen liggen.
Uiteraard valt somberheid niet vast te pinnen op één bepaalde dag van de kalender, toch is Blue Monday een jaarlijkse traditie om even te bezinnen over onze gemoedstoestand.
Voor wie nog niet mee is: het bijzonder onwetenschappelijk onderzoek naar het fenomeen ‘Blue Monday’, de meest deprimerende dag van het jaar, werd in 2005 betaald door een reisorganisatie. De Britse psycholoog Cliff Arnall berekende toen dat op de derde maandag van het jaar mensen zich het meest ellendig voelen. Zaken zoals het weer, lege portemonnees, terug aan het werk en de maandagblues dragen daartoe bij. De goede raad van de psycholoog? ‘Ga op vakantie!’ Op gelijkaardige manier bepaalde Arnall trouwens voor een ijsfabrikant de gelukkigste dag van het jaar en die valt ergens eind juni. Het perfecte moment om te genieten van… een ijsje.
Blauwe maandag of niet, helemaal onzinnig is de theorie nu ook weer niet. In deze tijd van het jaar kan het inderdaad soms moeilijk zijn om gemotiveerd en positief te blijven. Een van de redenen is dat de meeste mensen hun goede voornemens nu al voorgoed achter zich hebben gelaten. Geef toe: wie kan weerstaan aan die zelfgemaakte koekjes van een collega op de eerste werkdag van het jaar, ook al heb je jezelf beloofd om niet meer te snoepen?
‘Volgens een onderzoek uit 2019 van 800 miljoen activiteiten voor de app Strava houden we onze voornemens geen drie weken vol’, weet Véronique Bockstal, auteur van De Vrouw van 1 miljoen. ‘12 januari staat daarom bekend als Quitter’s Day. We maken tal van goede voornemens bij het begin van het jaar, maar waar het vaak fout loopt is het volhouden ervan. Gewoontes die we liever kwijt dan rijk zijn vervangen door nieuwe waarvan we weten dat ze beter zijn, is makkelijker gezegd dan gedaan.’
Bockstal creëerde samen met mindsetcoach Elsje Borms een 100-dagen challenge met een concreet stappenplan om – ondanks de teleurstelling van gemiste voornemens – je gewoontes te resetten en in 2024 toch de beste versie van jezelf te worden. ‘Mensen vergeten vaak dat aan een succesvol leven ook een uitgekiend actieplan vasthangt. Als je de intentie hebt om minder alcohol te drinken, moet je daar niet begin januari mee beginnen, want met alle nieuwjaarsrecepties gaat dat gegarandeerd mis. Het moet aangenaam blijven. Zelf heb ik mijn dagelijkse gewoonte om ‘s ochtends een halfuur door nieuwssites te scrollen vervangen door een work-out in mijn slaapkamer. Ik stap van mijn bed op mijn fitnessmat en luister ondertussen naar een podcast.’
Begrijp je eigen motivatie
‘Volhouden’, dat is het kernwoord. De truc is om haalbare microgewoontes in je dagelijkse leven in te bouwen. Zo hoef je niet enkel op wilskracht te teren, maar worden je hersenen als het ware ‘herbekabeld’. ‘Als ik mij de gewoonte om meer water te drinken eigen wil maken, zet ik overal in huis glazen water: op mijn nachtkastje, in de badkamer, in de keuken… Zo maak ik het mezelf makkelijk. Of wil je afvallen, doe dat dan geleidelijk door je eetgewoontes met kleine, betekenisvolle stapjes te veranderen. Het maakt niet uit hoelang het duurt voor jij je doel bereikt. Als jij maar het gevoel hebt dat je vooruitgang boekt.’
Tot slot raadt Bockstal aan om je eigen motivatie te begrijpen zodat je focus kunt houden op dagen dat het moeilijker gaat. ‘Zoek uit waarom je wilt vermageren. Wil je er enkel en alleen beter uitzien, of verlang je om bepaalde fysieke zaken opnieuw vlotter te kunnen doen? Zeg ook niet “ik wil gelukkiger worden”, maar denk na wat geluk voor jou precies betekent. Een betere relatie met je partner? Meer vrienden? Meer energie? Een flexibelere work-lifebalance? Er gaat veel denkwerk aan vooraf, maar dat betekent niet dat je het allemaal moet overdenken. Persoonlijke groei moet ook een bepaald fun-gehalte hebben.’
Tips om de moed erin te houden op Blue Monday:
- Wees een vrolijke pessimist. Ja, de wereld loopt niet altijd zoals het hoort. En er is heel veel om je zorgen over te maken. Laat je pessimisme daarover af en toe eens de vrije loop, maar ga daarna ook weer zo goed als mogelijk fluitend door het leven.
- Stel jezelf minstens één concreet doel in je leven. Doelen stellen maakt mensen gelukkig, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Kies een doel dat in de lijn ligt van jouw persoonlijke waarden en interesses, niet omdat de maatschappij dat van jou verwacht. Beschouw het niet als een item op je to-dolijst, maar iets dat je écht wilt.
- Verzamel supporters. Als je een bepaald doel hebt, is het verstandig om dat aan anderen te vertellen. Wil je alcoholvrij leven, dan zullen anderen je minder proberen te overtuigen om toch een glas te nemen. Of als je je wat down voelt, kan iemand om wie je geeft je een oppepper geven.
- Zoek succesverhalen. Maak er een punt van om boeken te lezen over of zelfs bevriend te raken met mensen die tegenslagen hebben overwonnen om hun doelen te bereiken en je zult je waarschijnlijk minder moedeloos voelen.
- Gebruik je verbeelding. Besteed een paar minuten om na te denken of te praten over wat er zou gebeuren als je je doel zou bereiken. De mens heeft het vermogen om een film af te spelen in zijn hoofd. Maak er gebruik van.
- Laat het los. Het krampachtig nastreven van geluk en positiviteit is juist het recept om diep ongelukkig te worden. Laat gedachten als ‘Ik moet gelukkig zijn’ los. Af en toe eens een blauwe maandag? Dat hoort erbij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier