Ilse Van den Daele
‘Hoogsensitiviteit is geen ziekte of stoornis. Van een diagnose is dus geen sprake’
Ilse Van den Daele is voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Hoogsensitieve Personen. Ze reageert op een opiniestuk van Magali De Reu, waarin volgens haar voorbarige conclusies worden getrokken.
Als vereniging, die sinds 2004 gespecialiseerd is in hoogsensitiviteit en die wetenschappelijk onderzoek hoog in het vaandel draagt, zijn wij erg voorzichtig en secuur vooraleer wij uitspraken doen. Wij vragen ons dus ook af op welke wetenschappelijke onderzoeken Magali De Reu haar uitspraken dan wel baseert, en zijn benieuwd naar de onderzoekers en de instellingen waar zij aan verbonden zijn. We horen graag elke stem in het wetenschappelijk debat.
Verontwaardigde reacties van mensen kwamen tot bij ons:
‘Iedereen kan voor mijn part een mening hebben. Ik snap ook dat Magali De Reu gefrustreerd is door mensen die profiteren van anderen die zoekende zijn. Het gevaarlijke hier ligt er denk ik wel in dat mensen die mogelijks niet helemaal vertrouwd zijn met HSP een oordeel gaan vormen hierover, hetzij over zichzelf, hetzij over anderen die uitkomen voor hun HSP-zijn. Ik kan me inbeelden dat ik dit stuk zou lezen terwijl ik twijfel over mijn HSP zijn en dan begin te overdenken dat er misschien een stoornis achter zit. Of dat iemand dit artikel in de knack (lees: een betrouwbaar medium) leest en denkt “ah ja, dus die collega die dat vertelde, eigenlijk is dat onzin”. Mensen met HSP zijn over het algemeen al onzeker genoeg zonder dit extra’tje.’ N.
‘Ik was geschrokken toen ik het artikel las van iemand die meer openheid voor mensen met ASS en ADHD vraagt maar tegelijk de deur lijkt toe te klappen voor mensen met HSP. Volgens mij zonder echt ooit in contact te zijn gekomen met HSP’s of organisaties zoals die van jullie (HSP Vlaanderen).’ H.
Hoogsensitiviteit wordt al onderzocht sinds Carl Gustav Jung begin vorige eeuw sprak over ‘innate sensitiveness’. In de jaren ’30 beschreef de Duitse psychotherapeut en theoloog Schweingruber ‘sensiblen Menshcen’ die sneller vermoeid waren, pijngevoeliger, emotioneler…
Eind jaren ’70 breidde de Duitse psychater Klages deze theorie uit. Volgens hem was de oorzaak van deze sensitiviteit te vinden in de thalamus, het schakelstation van onze hersenen, dat fungeert als een soort filter. Informatie die belangrijk is wordt hier gesorteerd en doorgestuurd naar de juiste gebieden in de hersenschors.
In de loop van meer dan tien decennia heen werd hoogsensitiviteit ook vaak in wetenschappelijke onderzoeken benoemd als Sensory-Processing Sensitivity (SPS).
Gezien hoogsensitiviteit een persoonlijkheidskenmerk is, en geen ziekte of stoornis, is er van een diagnose dus ook geen sprake. Er kan hoogstens worden vastgesteld of iemand hoogsensitief is of niet.
Hoogsensitiviteit is een laagdrempelig concept dat niet meteen uitgaat van een stoornis. 15 à 20% van de bevolking is hoogsensitief, daarentegen heeft bijvoorbeeld maar 2% ASS.
Het feit dat zovele mensen zich herkennen in hoogsensitiviteit, maakt dat het beroep doen op hulpverlening en het opbouwen van zelfkennis exponentieel is gestegen. Daardoor wordt men zelfbewuster en kan men aan de slag gaan met die dingen die het leven moeilijk maken. Uiteindelijk is hoogsensitiviteit een vorm van ‘universal design’: wat goed is voor hoogsensitiviteit kan iedereen ten goede komen. Alleen zijn die handvaten van cruciaal belang voor het evenwichtig opgroeien en ontwikkelen van een HSP, en is een niet-HSP hier ook (enkel) mee gebaat.
Er is inderdaad mogelijks een gelijklopend gedrag met personen met ASS of AD(H)D te bemerken, wat verwarrend werkt. Een tweede reden tot verwarring is dat vandaag de tendens bestaat om hoogsensitiviteit gelijk te schakelen met prikkelgevoeligheid. Maar hoogsensitiviteit gaat veel breder dan dat en die prikkelgevoeligheid is een gevolg is van de diepe verwerking van informatie en prikkels, dus geen hoofdkenmerk.
In haar bijdrage heeft Magali De Reu het spreekt over ‘twijfelachtige coaches’. Net om het ‘kaf van het koren’ te scheiden hebben wij het Quality-Checkpoint Program-platform opgezet, waar hulpverleners, gespecialiseerd in hoogsensitiviteit vooraf door ons team worden gescreend en pas dan kunnen toetreden.
We kunnen ons niet van de indruk ontdoen dat de uitspraken in het opiniestuk vooringenomen zijn. ‘Dus de WeTeNSchapPeLiJKe OnDerBouWiNg voor hoogsensitiviteit is gebaseerd op een masterproef van een student psychologie? Blij dat eindelijk aan het licht komt wat voor bullshit dit is’, schreef ze enkele weken geleden bij een link naar een artikel over de recente kwestie van een VUB-professor die in opspraak is gekomen.
Het is niet omdat een professor in Vlaanderen in vraag wordt gesteld, dat een concept dat al meer dan een eeuw internationaal wordt onderzocht en waarvan inmiddels miljoenen boeken wereldwijd van zijn verkocht (in meer dan 35 talen), in vraag moet worden gesteld. Er zijn nog steeds vele wetenschappelijke onderzoeken lopende, dus de conclusies die in het opiniestuk getrokken worden, zijn op zijn minst voorbarig te noemen, als er al een wetenschappelijke basis is voor de uitspraken. Wij horen het graag.
Ilse Van den Daele is voorzitter van de Vlaamse Vereniging voor Hoogsensitieve Personen (HSP Vlaanderen). Daarnaast is ze (mede-)auteur van de boeken ‘Mijn kind is hoogsensitief’ en ‘Hoogsensitiviteit @work’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier