Geen zin in seks? De oefeningen van auteur Dania Schiftan kunnen helpen

Schrijfster Dania Schiftan heeft een trainingsprogramma ontworpen om vooral vrouwen weer zin in seks te geven. Het programma bestaat uit kleine oefeningen in het dagelijks leven. Kan het werken?

Nogal wat mensen komen pas aan seks toe wanneer het niet het hevig waait om hen heen. Anders gezegd, als de stemming goed is, de kinderen op stap zijn en het huis opgeruimd is. Kortom: bijna nooit. Hoe krijg je die vastgelopen trein weer op gang? Psychotherapeut en klinisch seksuoloog Dania Shifton belooft beterschap.

In mijn omgeving zijn er maar een paar stellen die na een relatie van tien jaar of meer nog geregeld seks hebben. Hoe komt dat?

Schiftan: Laten we ons onze seksualiteit voorstellen als een boom. Er zijn bomen die diepgeworteld zijn, daar breekt niet makkelijk iets vanaf. En er zijn bomen die niet zo stevig geworteld zijn en verstoord kunnen worden door de wind. Stel je voor dat de wind ons dagelijks leven is: het lawaai van kinderen, lichamelijke of relatiegerelateerde veranderingen door zwangerschap, problemen met je partner of op het werk, mentale belasting in het algemeen. Dat alles trekt aan de takken van de boom en maakt het moeilijk.

Relatietherapeut Tila Pronk: ‘Kies voor iemand die aardig is: daarmee heb je een gelukkige relatie en goeie seks’

Vooral vrouwen zouden op een bepaald moment in hun leven hun lust verliezen.

Schiftan: Het hoeft niet alleen met het dagelijks leven te maken te hebben, misschien gaan de oorzaken verder terug. De meeste jongens houden hun geslachtsdelen van jongs af aan in hun handen, ze stoppen ze voorzichtig in hun broek en houden ze vast als ze gaan plassen. Ze komen er dus al heel vroeg mee in contact.

De geslachtsdelen van meisjes worden daarentegen bijna nooit aangeraakt: de vulva hoeft niet per se aangeraakt te worden in het dagelijks leven. Meisjes worden ook vaak vermaand om ‘daar’ niet aan te komen omdat dat niet gepast is. Geen wonder dat vrouwen niet altijd precies voelen wat er in hun genitaliën gebeurt en waar ze zin in hebben. Ze hebben niet geleerd dat het normaal is om af en toe met hun geslacht bezig te zijn.

Als ze ook nog zijn opgevoed om ervoor te zorgen dat vooral hun partner aan zijn trekken moet komen, kan het gebeuren dat die vrouwen mettertijd hun verlangen naar seks verliezen, het verlangen om te blijven ontdekken en zich te laten ontdekken.

Dat verlangen blijken niet definitief verloren. Hoe kun je het terugkrijgen?

Schiftan: Het basisidee is: creëer kleine genotsmomenten die op elk moment kunnen worden uitgevoerd, ongeacht de drukte van alledag. Die oefeningen zijn gekoppeld aan gewoontes, bijvoorbeeld koffiedrinken. Voordat je je eerste slok koffie neemt, kun je 30 seconden de tijd nemen om een kleine oefening te doen – en jezelf daarna belonen met de koffie. Zo’n oefening zou kunnen zijn: plaats je hand op de vulva of de penis en maak bewust contact. Dat stimuleert de hersenen om steeds meer gewend te raken aan die vorm van aanraking.

Een oefening voor gevorderden is het wiegen van het bekken, waarbij je je bekken beweegt terwijl je jezelf zachtjes streelt. Die oefening duurt 30 seconden tot een minuut, en is niet bedoeld om opwinding te creëren. Het gaat hem om de sequentie van de bewegingen.

Dat klinkt alsof je het gewoon moet worden.

Schiftan: Veel mensen willen dingen niet eens proberen als ze weten dat ze het niet meteen perfect zullen kunnen. Dan wordt alles wat structuur en oefening nodig heeft een grote uitdaging. Maar iets oefenen hoeft niet te betekenen dat het moeilijk is. Het is gemakkelijker om oefeningen in je dagelijks leven op te nemen als ze in het begin maar tien seconden duren.

En dan?

Schiftan: Dan kan het gemakkelijk een minuut worden en begin je het leuk te vinden om te doen. Als we Italiaans willen leren, kan een reis naar Italië ons misschien een impuls geven. Maar we leren veel sneller en duurzamer als we elke dag een paar woordjes oefenen in plaats van elk half jaar naar Italië te reizen.

Nog een tip: het kan helpen om seksualiteit in de eerste plaats te zien als sport of meditatie. Als je weet dat het goed voor je is om regelmatig te joggen, dan zul je het waarschijnlijk ook doen, zelfs als het regent of vriest. Als je je eenmaal realiseert hoe goed het voelt om ergens plezier aan te hebben, dan wordt het steeds gemakkelijker om het weer een deel van je leven te maken.

Ik realiseerde me dat toen ik ’s ochtends tijdens het tandenpoetsen de ‘dubbele lus’ begon te doen: mijn bekken ronddraaien in de vorm van een horizontale acht was in het begin vervelend, maar ik merkte al snel dat ik ernaar uitkeek om elke dag een paar momenten bewust aandacht te besteden aan dat gebied.

Schiftan: Dat is logisch. Die deze oefening scherpt niet alleen het lichaamsbewustzijn aan, maar bevordert ook de mobiliteit en kan spanningen in het bekkengebied verlichten. Bewuste mindfulness tijdens het bewegen ontspant het zenuwstelsel en bereidt het lichaam beter voor op de dag. Die oefening leidt indirect tot meer zin in seks: ze schept de voorwaarden die nodig zijn om je überhaupt vrij en flexibel te voelen.

Is er een oefening die u in het bijzonder aanbeveelt?

Schiftan: Ik vind de ‘kat’ leuk. Katten zijn autonome dieren, ze hebben het vermogen om met hun houding duidelijk te maken waar ze geaaid willen worden. In de oefening leg je je hand op een lichaamsdeel en beweeg je je eigen lichaam in plaats van je hand om precies die aanraking te krijgen die prettig is. De beweging stimuleert een diepe buikademhaling, wat de opwinding tijdens de seks kan versterken. Ze moedigt je ook aan om je behoeften duidelijk te maken.

U adviseert ook om jezelf na de oefeningen te belonen. Waarom, en waarmee?

Schiftan: Er zijn veel vrouwen die enorme drempels moeten overwinnen om zichzelf zelfs maar aan te raken. Vooral vrouwen hebben vaak ambivalente gevoelens ten opzichte van hun genitaliën. Ze vinden dat ze raar ruiken, raar voelen, er raar uitzien. Voor anderen is het een enorme uitdaging om überhaupt aan lichaamsbeweging te doen. Weer anderen voelen zich lange tijd niet opgewonden. Wij, mensen, hebben beloningen nodig om gemotiveerd te blijven. Als we de beloning weglaten, lopen we veel meer risico om af te haken. De beloning kan individueel zijn: een favoriet boek lezen, even genieten van je favoriete snack, of een ander ritueel dat je plezier bezorgt. Het belangrijkste is om die beloning consequent en regelmatig in je routine op te nemen.

Wat als je aarzelt om een oefening te doen? Moet je dan stoppen of doorgaan?

Schiftan: Het belangrijkste is om een oefening te vinden die haalbaar voor je is. Op z’n minst moet je er neutraal tegenover staan, het moet allemaal niet te veeleisend zijn. Het gaat er niet om dat je pijn krijgt: we mikken op ‘neutraal tot aangenaam’. Als iets niet goed voelt, kun je altijd stoppen – zoals het altijd zou moeten zijn als je je seksualiteit beleeft.

Er zijn mensen die genieten van masturbatie maar niet van koppelseks.

Schiftan: Dat is in het begin helemaal oké, zolang het de relatie niet verstoort. Maar je moet je realiseren dat masturbatie extreem goed werkt voor de overgrote meerderheid van de mensen omdat ze precies weten waar ze zich moeten aanraken, hoe hard ze moeten wrijven, hoeveel druk ze nodig hebben en hoe lang. Als je dat eenmaal onder de knie hebt, doe je altijd hetzelfde.

Seksualiteit voor koppels is heel anders dan soloseks, maar paradoxaal genoeg verwachten we hetzelfde resultaat: het moet werken, betrouwbaar, snel, elke keer weer. Nou, de oefeningen kunnen helpen om variaties aan te brengen in masturbatie, of om dingen die je alleen doet te integreren in seksualiteit voor koppels.

Betere seks dankzij betere data: waarom we te weinig weten over wat er in bed gebeurt

Gelooft u echt dat de oefeningen helpen in een ongelukkige relatie?

Schiftan: Als alles goed zit en het enige wat ontbreekt is seks, dan kunnen de oefeningen heel snel helpen. Mensen maken vaak de fout te geloven dat een disfunctionele seksualiteit automatisch wijst op een problematische relatie. Dat kán, maar in veel gevallen is het niet waar. Seksualiteit is gewoon een domein dat vaak moeilijker aan de gang te houden is. En dat is precies waar de oefeningen om de hoek komen kijken: ze helpen je jezelf te herontdekken en je eigen plezier beter te leren kennen. De flexibiliteit die je krijgt door de oefeningen leidt tot positievere koppelervaringen, en versterkt de motivatie om met elkaar te blijven omgaan. Zelfs als het niet zo goed gaat in de relatie.

Hoe belangrijk is lust voor een goed leven? Er zijn ook mensen die gelukkig zijn zonder seks.

Schiftan: Iedereen heeft recht op zijn gebrek aan verlangen. Ik bied alleen hulp als iemand iets wil veranderen. Mensen die zeggen dat ze hun seksualiteit willen ontwikkelen voor hun partner zijn bij mij aan het verkeerde adres. Ik help ze liever om voor hun partner te staan en te zeggen: ‘Ik wil dit niet, maar ik wil wel dát.’

De grote seksenquête: hoe woke denkt de Belg over seks?