Bij drie afzonderlijke onderzoeken naar de aanwezigheid van PFAS en PFOS in voedingsproducten in Zwijndrecht, zijn geen alarmerende resultaten naar voren gekomen. Dat melden de door Vlaanderen aangestelde opdrachthouder Karl Vrancken en de gemeente Zwijndrecht vrijdag. De geldende adviezen rond consumptie van eigen fruit, groenten en eieren blijven wel van kracht, omdat er in verschillende stalen wel degelijk PFAS en PFOS werden gedetecteerd. Vooral bij de eieren van scharrelkippen werden PFAS en PFOS aangetroffen.
De voorbije weken werden in opdracht van respectievelijk het Voedselagentschap (FAVV), de UAntwerpen en het studiebureau ERM drie onafhankelijke onderzoeken uitegevoerd. ERM deed dat onderzoek voor het bedrijf 3M. Over de drie onderzoeken heen werden stalen van eieren, vlees, groenten, fruit en gewassen genomen. Die stalen werden geanalyseerd op aanwezigheid van PFAS, met bijzondere aandacht voor PFOS. FAVV nam monsters van vlees, melk en eieren bij traditionele landbouwbedrijven in een straal van 15 kilometer rond de 3M-fabriek in Zwijndrecht. Volgens die resultaten beantwoordden alle stalen aan de kwaliteitseisen van het Voedselagentschap en is het dus veilig om producten van traditionele bedrijven in de omgeving te consumeren.
De UAntwerpen nam stalen bij een bioboer in Zwijndrecht. Uit de resultaten bleek een zeer beperkte aanwezigheid van PFAS, maar niet van PFOS. Daarom geldt voor zowel volwassenen als kinderen dat een ‘normale consumptie’ van deze producten veilig is. ERM onderzocht in opdracht van 3M scharreleieren, melk, groenten, fruit en gewassen bij particulieren, land- en tuinbouwbedrijven in een zone rond de 3M-site. Vooral scharreleieren vormen een probleem: in alle geteste scharreleieren werd PFAS gedetecteerd, waarbij PFOS de overheersende gedetecteerde PFAS-verbinding was. Eén monster had zelfs een waarde ver boven de actielimiet van het FAVV, wat zou betekenen dat dit product uit de handel genomen zou moeten worden. Ook in melk en gewassen (vooral grassen) werden PFOS-gehaltes gevonden.
Volgens Karl Vrancken zijn de resultaten geruststellend omdat er geen alarmerende waarden werden gevonden, maar blijft voorzichtigheid geboden. ‘Zeker voor bijvoorbeeld het consumeren van eitjes van scharrelkippen die buiten leven op de grond. Die vertonen veel hogere PFAS-waarden dan eieren die komen van bij een landbouwbedrijf waar de kippen onder dak leven en dus niet van de (vervuilde) grond eten. Het verschil tussen groenten en fruit uit de eigen tuin en producten afkomstig van traditionele land- en tuinbouwbedrijven is minder groot.’
Bij 800 inwoners van Zwijndrecht loopt momenteel nog een bloedonderzoek, waaruit duidelijk moet worden in welke mate PFAS zich heeft opgestapeld in het bloed. ‘We moeten intussen blijven aanmanen tot voorzichtigheid en het beperken van de blootstelling. Daarom worden de gekende voorzorgsmaatregelen niet aangepast, we blijven mensen rondom 3M aanraden om geen scharreleieren te eten en hun groenten en fruit niet alleen uit eigen tuin te halen.’
