Onderzoek bewijst: Bruisend leven na depressie of verslaving is mogelijk

Eerder onderzoek naar mentale ziekte heeft altijd met name gefocust op terugkerende of chronische kwetsbaarheid voor stemmingsstoornissen, angst of problematisch gebruik van middelen als alcohol of drugs. Die kwetsbaarheid zou een gezond en gelukkig leven ernstig bemoeilijken, werd vaak gesteld.

Nieuw onderzoek in Clinical Psychological Science zegt echter dat veel mensen die ooit psychische problemen hebben ondervonden, wel kans maken om een gelukkig en vol leven op te bouwen.

Hoge mate van welzijn is goed mogelijk

‘Ons onderzoek toont aan dat veel mensen kunnen herstellen van een psychische aandoening en een leven kunnen leiden waarbij ze een hoge mate van welzijn ondervinden en waarin ze goed functioneren’, zegt Andrew Devendorf, onderzoeker aan de Universiteit van Zuid-Florida en hoofdauteur van de studie. ‘In tegenstelling tot traditionele klinische resultaten, ontdekten we dat psychische aandoeningen en stoornissen in het gebruik van middelen de mogelijkheid om goed te ontwikkelen kunnen verminderen, maar zeker niet onmogelijk maken.’

De onderzoekers ontdekten ook dat zelfs lange perioden van psychische problemen of de ontwikkeling van meerdere psychische aandoeningen samen, de kans op goed functioneren niet uitsluit.

Positieve emoties

De gegevens die voor dit onderzoek werden geanalyseerd zijn afkomstig uit een grootschalig Canadees onderzoek uit 2012 waaraan meer dan 25.000 deelnemers van 15 tot 80 jaar en ouder deelnamen. De studie verzamelde informatie over de geestelijke gezondheid van de participanten, hun toegang tot en behoefte aan ondersteuning en andere factoren die van invloed zijn op de geestelijke gezondheid.

Devendorf en zijn team vergeleken in hun onderzoek psychische aandoeningen en andere gezondheidsgegevens die invloed hebben op de kwaliteit van leven van elke deelnemer, inclusief hun sociale relaties, positieve emoties, waargenomen kwaliteit van leven en hun functioneren (het vermogen om verschillende rollen in het leven te vervullen). De onderzoekers bekeken vervolgens hoeveel mensen met een levenslange geschiedenis van psychische aandoeningen – waaronder depressie, angst, bipolaire stoornis of stoornis in het gebruik van middelen – op het moment van het onderzoek voldeden aan de criteria die wijzen op een ‘goed’ leven.

De onderzoekers keken naar drie zaken om te bepalen of een proefpersoon een goed leven leidt. Er moest al minstens een jaar geen psychische aandoening meer vastgesteld zijn bij de onderzochte persoon. Verder moest hij of zij door middel van gestandaardiseerde testen aantonen een zeer hoge mate van sociaal, emotioneel en psychologisch welzijn te ervaren. Ten slotte moest de persoon aantonen dat hij of zij goed kan functioneren door laag te scoren op een veelgebruikte invaliditeitstest.

Het goede leven

‘We leggen de lat erg hoog om een goed en bloeiend leven te definiëren’, zegt Devendorf.

De resultaten van de studie tonen aan dat 10 procent van de Canadezen met een geschiedenis van psychische problemen voldeed aan de criteria voor een goed leven, vergeleken bij ongeveer 24 procent van de Canadezen die in hun leven niet te maken kregen met geestesziekten. Mensen met een voorgeschiedenis van stoornissen in het gebruik van middelen (10 procent), depressie (7 procent) en angst (6 procent) hadden meer kans op een goed leven in vergelijking met mensen met een voorgeschiedenis van een bipolaire stoornis (3 procent).

‘Deze bevindingen tonen aan dat psychische aandoeningen de mogelijkheid op een bloeiend leven weliswaar verminderen, maar zeker niet uitsluiten’, zegt Devendorf. Ook merkt hij op dat diagnostisch herstel na een psychische aandoening vaker voorkomt dan het objectief ervaren van een ‘optimaal goed en bruisend’ leven.

Therapie en medicatie

Ongeveer twee derde van de mensen (67 procent) die ooit mentaal ziek zijn geweest, vertoont niet langer alle symptomen om een diagnose voor een bepaalde psychische aandoening te krijgen. De snelheid waarmee mensen herstellen van een psychische aandoening en daarna een matig tot goed, in plaats van een optimaal welzijnsniveau bereiken, is waarschijnlijk veel hoger speculeren de onderzoekers.

‘We weten dat de traditionele mentale gezondheidsbehandelingen, zoals therapie en medicatie, mentale gezondheidsklachten verminderen. Toch gebeurt er weinig onderzoek naar hoe die behandelingen precies bijdragen aan een beter gevoel van welzijn en functioneren’, zegt Devendorf. ‘Nu we weten dat een goed leven na psychische problemen zeker niet is uitgesloten, hopen we dat er meer onderzoek zal gebeuren naar hoe bestaande therapieën de kans daartoe nog kunnen verhogen.’