Je kunt het je haast niet meer voorstellen, maar de nieuwste telgen uit de omikronfamilie, BA.4 en BA.5, zijn de meest besmettelijke coronavarianten ooit. Wat betekent dat voor de covidpandemie?
De pandemie is nog lang niet klaar. We zitten ondertussen in golf nummer 7. Het aantal nieuwe besmettingen met covid ligt in België nu gemiddeld op 7.692 per dag. In de ziekenhuizen liggen momenteel 1.951 mensen met of wegens een covidbesmetting. Het gaat om het hoogste aantal sinds begin mei. 88 mensen hebben intensieve zorg nodig. De voorbije zeven dagen werden gemiddeld dagelijks 143 mensen opgenomen wegens de gevolgen van een covid-besmetting. Dagelijks sterven zowat acht coronapatiënten.
Hoe bezorgd moeten we zijn?
De stijgende cijfers zijn geen reden tot paniek, maar voorzichtigheid blijft wel geboden, zegt viroloog Steven Van Gucht. ‘De besmettingen gaan omhoog, de ziekenhuisopnames ook, maar het aantal overlijdens en patiënten op intensieve zorg blijft laag, zeker in vergelijking met vorige golven. Wel is het aanbevolen dat personen met een kwetsbare gezondheid extra voorzichtigheid aan de dag leggen, bijvoorbeeld door een mondmasker te dragen bij bijeenkomsten binnen of op het openbaar vervoer’, zegt Van Gucht.
Viroloog Marc Van Ranst verwacht dat de cijfers nog enkele weken zullen stijgen, waarna ze hopelijk weer gaan dalen, zoals dat gebeurd is in Portugal. ‘Maar we moeten ons ervan bewust zijn dat het virus er nog is. Het veroorzaakt veel infecties en meestal vallen die mee. Aan de cijfers zien we wel dat relatief gezien veel ouderen in de kliniek belanden. De mortaliteit blijft niettemin redelijk beperkt. Toch kan elke infectie tot long covid lijden, we moeten daar dus niet te licht over gaan.’
Hoe is deze zevende golf te verklaren?
Naast het wegvallen van de coronamaatregelen, is de stijging wellicht aangedreven door BA.4 en BA.5, twee omikronvarianten die voor het eerst in april werden gedetecteerd Zuid-Afrika. Die varianten zijn waanzinnig besmettelijk en infecteren nu ook mensen die immuun bleken voor de eerdere omikronvarianten en andere varianten, of al gevaccineerd zijn. Maar het lijkt er wel op dat deze coronatweeling minder hospitalisaties en doden veroorzaakt. Covid-19 richt dus minder schade aan dankzij de groeiende immuniteit van de bevolking door vaccinaties en infecties.
Moeten we opnieuw gevaccineerd worden?
Wie 50-plusser is, wordt aangeraden om een tweede booster te nemen.
Vanaf september komt er een nieuwe vaccinatiecampagne. Die “herfstcampagne” richt zich vooral op 50-plussers en het zorgpersoneel, maar iedereen die dat wenst, zal een herhalingsprik kunnen krijgen. De groep van 65-plussers en mensen met een verzwakt immuunsysteem krijgt een proactieve uitnodiging voor een “herfstbooster”. Het zorgpersoneel in de ziekenhuizen en de eerstelijnszorg (huisartsen, apothekers, thuisverpleegkundigen) is de tweede prioritaire groep.
Ook de groep van 50 tot 64 jaar wordt uitgenodigd.
Personen die ouder zijn dan 85 en in juni al een tweede boosterprik kregen, komen in het najaar opnieuw in aanmerking voor een volgende boosterprik. Hetzelfde geldt voor de bewoners van de woonzorgcentra. Opmerkelijk is dat die laatste categorie weliswaar een aanbod kreeg voor een tweede boosterprik, maar dat slechts 52 procent daar op inging. Er is daarom vorige week een extra oproep gedaan in de woonzorgcentra.
Voor de groep van 18 tot 50 jaar zijn er onvoldoende wetenschappelijke gegevens om een massacampagne te lanceren. Voor hen zal wel een booster mogelijk zijn op individuele basis. In Vlaanderen krijgt die groep een individuele uitnodiging per brief.
Voor de groep van 6 tot 17 jaar is het wachten op bijkomende wetenschappelijke gegevens of die groep een herfstbooster moet krijgen. Voor hen is dus geen herhalingsprik voorzien. Een uitzondering is er voor jongeren die een stage lopen in de zorg.
Komen er nieuwe coronamaatregelen?
Naast vaccinatie, blijven preventieve maatregelen zoals social distancing, het mondmasker en drukke plaatsen in binnenruimtes vermijden erg belangrijk. Maar verplichte coronamaatregelen vanuit de overheid komen er voorlopig niet. Toch raadt Marc Van Ranst aan voorzorgsmaatregelen in acht te blijven nemen, zoals vermijden om met veel volk binnen te verzamelen bij onvoldoende ventilatie. Hij duidt ook op het belang van zich te laten testen, desnoods via een sneltest, en in quarantaine te blijven bij een positief resultaat.
Zijn de vaccins aan de omikronvariant aangepast?
Moderna en Pfizer hebben nieuwe ‘bivalente’ boosters ontwikkeld, gebaseerd op de BA.1 omikronvariant en het originele SARS-CoV-2-virus. Maar volgens het Amerikaanse Food and Drug Administration zijn deze aan de omikronvariant aangepaste vaccins eigenlijk ook alweer verouderd. Het Europees geneesmiddelenagentschap EMA heeft zich nog niet uitgesproken. De oorspronkelijke vaccins zijn wel nog altijd werkzaam tegen ziekenhuisopname en sterfte, maar niet meer tegen besmetting en milde ziekte te voorkomen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
