Mysterie van de dag: waarom ‘slapen’ onze voeten?

Deze zomer viert Knack.be de mysteries van het leven. Elke dag kruipen we in de huid van een verwonderd kind en verbazen we ons over al dan niet alledaagse mysteries. Vandaag: waarom ‘slapen’ onze voeten?

Een lastig tintelend gevoel in de voeten, benen of armen door te lang in dezelfde houding te zitten of te liggen. Daar heeft iedereen wel eens last van. Maar wat gebeurt er inwendig wanneer een lichaamsdeel ‘slaapt’?

Wanneer je lange tijd in dezelfde houding hebt gezeten en daarna je voet (of een ander lichaamsdeel) wilt gebruiken, krijg je soms een prikkend verdovend gevoel. ‘Een slapende voet’, klinkt het dan. Een veel gehoord argument is dat de bloedstroom op dat moment niet optimaal verloopt. Maar naast de bloedtoevoer, spelen ook de zenuwen mee, stelt de nieuwssite VOX.

Het vreemde gevoel dat optreedt wordt in medisch vakjargon aangeduid met de term paresthesie. Elk lichaamsdeel kan er mee te maken krijgen, maar in de praktijk ‘slapen’ vooral voeten, armen en benen het vaakst.

Zenuwen sturen geen signalen meer uit

Ledematen ‘slapen’, wanneer er teveel druk wordt uitgevoerd op een bepaald lichaamsdeel, waardoor de bloedtoevoer wordt afgekneld. Maar daarnaast geraken ook bepaalde zenuwen geklemd tijdens het proces. Deze zenuwen kunnen dus geen boodschap meer uitsturen vanuit de hersenen waardoor ze, in combinatie met een beperkte bloedvoer, zorgen voor een slap gevoel.

Wat er tegelijkertijd wel gebeurt, is het doorgeven van tintelingen door andere zenuwen. Dit is een waarschuwingssignaal, de hersenen willen zo aangeven dat je van houding moet veranderen.

Tips om voet ‘wakker te maken’

Volgens sommigen helpt het om het slapende lichaamsdeel zachtjes te bewegen of te masseren om de tintelingen sneller te doen verdwijnen. Volgens anderen moet je gewoon rechtstaan op de ‘slapende’ voet of het lichaamsdeel op een koude ondergrond zetten. Hoewel deze tips voor bepaalde personen kunnen werken, is er voorlopig nog geen wetenschappelijk bewijs voor de remedie, bericht VOX. Maar evengoed bestaan er dus geen medische argumenten om de tips niet toe te passen. Uiteraard met enige voorzichtigheid, want doordat je minder controle hebt over een slapende voet, kan je sneller uit evenwicht geraken en vallen.

Veel van houding van veranderen is dus de boodschap. Ook ’s nachts proberen om niet op je arm of hand te liggen kan helpen om ‘slapende’ ledematen te voorkomen.

Chronische paresthesie

Wanneer een lichaamsdeel slechts voor een korte periode ‘slaapt’, is er geen reden tot paniek. Enkel wanneer dit tintelend gevoel lange tijd aanhoudt, kan er meer aan de hand zijn.

Chronische paresthesie kan een symptoom zijn van diabetes. Twee derde van de diabetespatiënten ontwikkelt namelijk een permanente zenuwschade in de benen en voeten, waardoor een verzwakte bloedstroom op gang komt. Andere chronische ziekten zoals lever- of nieraandoeningen, kunnen eenzelfde gevoel veroorzaken. En bij uitzondering kan zelfs een tumor die druk uitoefent op zenuwen eenzelfde onaangenaam gevoel veroorzaken. Bij aanhoudende klachten is het raadzaam om een arts te contacteren. (AVE)