Waarom hitte ons agressiever maakt

Studies tonen aan dat er een verband is tussen de temperatuur en menselijke agressie.

Hoewel we elk jaar aan het begin van de zomer snakken naar de zon en er zelfs duizenden kilometers voor naar andere landen reizen, blijkt uit verschillende studies dat de temperatuur een significante invloed heeft op de toename van criminaliteit.

Heethoofden

Waarom maken hete temperaturen van ons zulke heethoofden? Er zijn verschillende factoren die dat kunnen verklaren.

Door de hitte gaan mensen meer naar buiten en ontstaan er meer conflicten. Wanneer het koud wordt kruipen, we liever gezellig met het gezin binnen. Daarnaast zien dieven hun kans schoon om in te breken in huizen of portefeuilles uit broekzakken te stelen omdat veel mensen naar buiten gaan om van de zon te genieten. Een andere factor is dat scholen gesloten zijn en horden adolescenten de straten afschuimen op zoek naar plezier.

Nogal wat wetenschappers geloven dat de woede ook wordt uitgelokt door meer directe factoren zoals de fysiologische reactie van de mens op de hitte. Zo veroorzaken hoge temperaturen een verhoogd hartritme, een hoger testosterongehalte en andere metabolische reacties die het sympathisch zenuwstelsel – dat verantwoordelijk is voor de vecht- of vluchtreactie van het lichaam – triggeren.

Ook zijn er heel wat psychologische theorieën. Een voor de hand liggende is het ongemak dat bij de hitte komt kijken. Als je geen toegang hebt tot airconditioning is het heel moeilijk om aan de verschroeiende temperaturen te ontsnappen. Als je het koud hebt, kan je een trui aantrekken, maar de hitte volgt je overal, vooral als het een vochtige hitte is. Als mensen zich ongemakkelijk voelen en stress krijgen omdat ze geen controle over hun lichaamstemperatuur hebben, worden ze bozer en dat wordt al eens uitgewerkt op iemand anders.

Klimaatverandering

Dit betekent echter niet dat mensen in warme landen automatisch agressiever zijn dan de inwoners van meer noordelijk gelegen landen. Het gaat immers om relatief hoge temperaturen. Wetenschappers vrezen evenwel dat de klimaatverandering grote gevolgen zal hebben voor onze agressiebeheersing. De opwarming van de aarde zal leiden tot een significante stijging van het risico op geweld tussen personen.

Het effect is voor verschillende regio’s in de wereld anders. In Afrika kan er voor elke graad Celsius dat de temperatuur stijgt een toename van het geweld met 20 procent volgen, terwijl diezelfde temperatuurstijging in de VS tot een geweldstoename van 1 procent leidt.

Daarnaast zal de klimaatverandering ook de conflicten tussen groepen doen toenemen, zegt het VN-klimaatpanel (IPCC). Onder meer voedsel- en watertekorten, extreme hitte en overstromingen zullen spanningen tussen verschillende bevolkingsgroepen op scherp stellen. Tegelijk zijn samenlevingen die getroffen worden door dergelijke gewelddadige conflicten minder goed in staat om zich aan te passen en zich te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, waarschuwt het IPCC.

De geschiedenis leert ons bovendien dat oude beschavingen, zoals het Maya-rijk en Chinese dynastieën ineen stortten tijdens periodes van extreme hitte en droogte.