Minder zitten kan opmars lange afwezigheden beperken

Psychische problemen en spier- en gewrichtspijnen zijn de belangrijkste oorzaken van lange afwezigheden.

Het aantal langdurig zieken neemt in ons land elk jaar toe. Het lange ziektepercentage is op vijftien jaar tijd zelfs verdrievoudigd. Dat blijkt uit onderzoek van hr-dienstverlener Securex. Het valt op dat niet alleen ouderen, maar ook steeds meer dertigers en veertigers langdurig afwezig zijn op het werk. Psychische problemen, maar ook spier- en gewrichtspijnen zijn de belangrijkste oorzaken van lange afwezigheden van minstens één jaar.

Op een gemiddelde werkdag waren in 2016 meer dan 7 werknemers op 100 afwezig door ziekte of privé-ongeval. Terwijl het korte (minder dan een maand) en middellange (van 1 maand tot 1 jaar) absenteïsme stabiel bleven, kende het langdurige absenteïsme een stijging met bijna 10 pct. Meer dan 3 pct van alle werknemers is vandaag langer dan een jaar afwezig. Voor het vijfde jaar op rij is er een stijging met bijna 10 pct. En op vijftien jaar tijd is het lange ziektepercentage verdrievoudigd.

Steeds meer dertigers

Vooral jonge werknemers blijken ook steeds langer afwezig te zijn. Het aantal dertigers dat meer dan 1 jaar afwezig is, verdubbelde de afgelopen 5 jaar en verdrievoudigde in 10 jaar tijd.

Psychische problemen en spier- en gewrichtspijnen zijn de belangrijkste oorzaken van lange afwezigheden. Het aantal ziektedagen met een psychische oorzaak groeide in vijf jaar tijd met 27 pct. “Vooral dertigers zien hun stress het sterkst stijgen”, zegt Heidi Verlinden, hr-researchexpert. “Dat komt omdat ze de lat voor zichzelf zowel professioneel als privé erg hoog leggen en ze combineren vaak opgroeiende kinderen met het (ver)bouwen van een woning en het nastreven van promotie. Jonge werknemers zijn ook meer vatbaar voor prikkels van sociale media. En depressie en angststoornissen steken ook vaker de kop op.”

De toenemende vergrijzing en het optrekken van de pensioenleeftijd verklaren grotendeels de langdurige afwezigheid als gevolg van spier- en gewrichtspijnen, vooral bij ouderen. Ook arbeiders met een fysiek zware job zijn steeds vaker dan bedienden getroffen door langdurige afwezigheid op het werk.

We zitten te veel

Veel gezondheidsproblemen ontstaan doordat we te veel zitten op het werk. “We zitten meer dan we bewegen en dit brengt heel wat gezondheidsrisico’s met zich mee”, zegt Heidi Verlinden. “Een actieve leefstijl daarentegen houdt spieren en gewrichten gezond. Daarnaast heeft minder zitten ook andere gezondheidsvoordelen, zoals minder vermoeide ogen, lager risico op hart- en vaatziekten, lagere Body Mass Index, lager risico op verschillende vormen van kanker en op diabetes type 2. Een gezonde leefstijl met voldoende beweging werkt ook preventief tegen stress en Alzheimer. Het verlengt de levensduur met gemiddeld één jaar.”

Er is ook goed nieuws: Belgische organisaties invsteren steeds meer in een proactief gezondheidsbeleid. Bijna 6 op 10 werkgevers schenkt volgens zijn werknemer aandacht aan de fysieke belasting van zijn werknemers en bijna 1 op 2 doet dit voor de mentale belasting. Bedrijven die bij hun werknemers een gezonde leefstijl promoten, blijven vandaag een minderheid, maar hun aantal gaat wel in stijgende lijn: van 37% in 2013 naar ruim 40% in 2015 en 43% in 2017. “Dat is maar goed ook”, zegt Verlinden. “Iedere euro die bedrijven in hun gezondheidsbeleid investeren, doet hun absenteïsmekosten met 2,5 tot 4,9 euro dalen. Werknemers die zelf initiatieven nemen voor een gezonde leefstijl en loopbaan, versterken dit resultaat nog.”

Kris De Meester, Manager Health & Safety Affairs van het Verbond van Belgische Ondernemingen, vindt dat de werkgever een belangrijke verantwoordelijkheid heeft om zorg te dragen voor het welzijn van zijn werknemers. “Gezondheidsbevordering op het werk kan een meerwaarde betekenen voor de werkbaarheid van jobs en het werkvermogen van werknemers. Werknemers met aandacht voor een gezonde leefstijl met voldoende beweging kunnen immers beter omgaan met fysieke en emotionele werkdruk. Hierdoor zullen ze minder snel uitvallen of afhaken en verloopt ook hun eventuele terugkeer naar het werk sneller en vlotter. Nochtans denken weinig bedrijven systematisch na over de bedrijfsmatige en persoonlijke opbrengsten van gezondheidsmanagement.”