‘Migrainepatiënten worden niet alleen herkend maar ook steeds beter erkend’

Hoofdpijnartsen beleven interessante tijden, zegt professor Jan Versijpt (UZ Brussel). Hij schrijft deze bijdrage in het kader van zijn college voor de Universiteit van Vlaanderen.

Wanneer we de evolutie van de kennis omtrent hoofdpijn van naderbij bekijken kunnen we globaal gesproken vanuit medisch perspectief 3 belangrijke historische mijlpalen onderkennen.

Primo, de internationale hoofdpijnclassificatie, gepubliceerd in 1988. Sinds die publicatie kennen we algemeen aanvaarde criteria van onder meer migraine en clusterhoofdpijn waardoor elke zorgverlener vanaf nu dezelfde taal spreekt. Dit komt niet alleen ten goede van het wetenschappelijk onderzoek naar de ontwikkeling van nieuwe medicatie toe, maar is ook een onmiskenbaar voordeel bij het herkennen en behandelen van patiënten met een bepaalde hoofdpijnaandoening.

Secundo, de ontwikkeling en commercialisering van migraine-specifieke pijnstillers voornamelijk sinds de jaren ’90, de zogenaamde triptanen waarvan sumatriptan de eerst ontwikkelde en meest bekende is. Deze medicijnen hebben voor zovele patiënten met migraine een wereld van verschil gemaakt wat betreft het in bedwang houden van hun aanvallen. Het is hierbij van belang op te merken dat België lang één van de slechtere leerlingen van de klas was wat betreft de terugbetaling van deze medicijnen. Onder meer door de komst van generische medicijnen zijn deze middelen ondertussen makkelijker beschikbaar geworden.

Tertio: sinds een aantal jaren kennen we de komst van een nieuwe klasse van medicatie bedoeld om aanvallen van migraine te voorkomen bestaande uit specifieke antilichamen tegen een eiwit (het zogenaamde CGRP) dat betrokken is bij het tot stand komen van migraine. Deze medicijnen lijken minstens even goed te werken als die medicijnen die we tot nu toe gebruikten bij het voorkomen van aanvallen van migraine. Bovendien hebben ze als onmiskenbaar voordeel dat ze zeer goed verdragen worden en snel lijken in te werken. Daarnaast zijn ze makkelijk toe te dienen met name via één maandelijkse onderhuidse injectie.

Sinds juli 2021 zijn deze medicijnen terugbetaald beschikbaar in België en dit onder bepaalde voorwaarden voor patiënten met zeer invaliderende migraine die onvoldoende op klassieke medicijnen reageren. In deze is het opvallend dat België hier niet meer de slechtere leerling van de klas is inzake terugbetaling waar bv. in Nederland en Frankrijk respectievelijk een beperktere en zelfs totaal geen terugbetaling voorhanden is wat betreft deze relatief dure klasse van geneesmiddelen.

Daarnaast hebben we sinds een aantal jaren ook de terugbetaalde beschikbaarheid van Botox (toegediend als minimaal 31 onderhuidse injecties en dit driemaandelijks) bij zogenaamde chronische migraine (méér dagen wel dan geen hoofdpijn en dit op maandelijkse basis) en zijn er nog andere geneesmiddelen in ontwikkeling die bijvoorbeeld in de Verenigde Staten reeds op de markt beschikbaar zijn.

Deze hogergenoemde wetenschappelijke ontwikkelingen, in combinatie met het feit dat er een voorzichtig gunstige evolutie merkbaar is in het taboe en het stigma dat migraine omgeeft, zorgen ervoor dat patiënten niet alleen herkend maar ook erkend worden wat betreft deze sterk invaliderende aandoening en op die manier mogelijk toegang krijgen tot een betere behandeling.