Migraine-episodes komen steeds vaker en heviger voor. Wetenschappers suggereren dat klimaatverandering een mogelijke oorzaak is. Bezorgt het extreme weer ons ook letterlijk kopzorgen?
Uit een nieuwe studie in het vakblad Headache blijkt dat over een periode van 30 jaar het aantal migrainepatiënten onder de Amerikaanse bevolking zowat stabiel bleef, maar dat de impact van een migraine-aanval op de dagelijkse activiteiten van patiënten veel erger geworden is.
De Migraine Disability Assessment Scale scores, die aangeven hoe ernstig de migraine-aanval is, zijn sinds 2004 gestegen van 22,0 procent naar 42,4 procent.
Migraine treft iets meer dan twee miljoen Belgen en is daarmee de op een na meest voorkomende hersenaandoening in ons land, net na depressie. Migraine heeft grote psychologische gevolgen: patiënten hebben vier tot vijf keer meer kans op angststoornissen en tot vier keer meer kans op depressies.
Dat de ernst van de aanvallen zo opvallend stijgt, zou volgens de onderzoekers onder meer te maken kunnen hebben met klimaatverandering. Ook onderzoekers in de Lancet Neurology stelden in juni van dit jaar dat er een verband is tussen extreem weer en warmteschommelingen en de ernst, duur en frequentie van migraine.
Weerfenomenen zoals fel zonlicht, extreme hitte of kou en hoge luchtvochtigheid, zijn inderdaad bekende triggers voor migraine. Ze verstoren de balans van chemische stoffen in de hersenen. Maar wordt klimaatverandering nu ook letterlijk een hoofdpijndossier?
‘We weten dat migraine een soort overprikkeling van de hersenen is.’
Mogen we in het weerbericht binnenkort naast de UV-index ook een migraine-index verwachten?
Annelies Van Dycke (neuroloog en hoofdpijnspecialist in het AZ Sint-Jan Brugge): Dat is misschien een brug te ver. De link tussen klimaatverandering en migraine is zeer moeilijk te bepalen. Er zijn veel factoren die kunnen bijdragen aan de stijging van migraine. Zo is er een toegenomen bewustzijn en minder stigma rond de slopende aandoening. Vroeger bleven mensen jammer genoeg rondlopen met migraine zonder daar veel ruchtbaarheid aan te geven, waardoor ze nodeloos pijn leden. Maar een nog belangrijkere reden voor de verhoogde ernst en frequentie van migraineaanvallen is onze prikkelrijke samenleving. De afgelopen 30 jaar is de maatschappij ontzettend veranderd. We moeten voortdurend bereikbaar zijn, alles gaat veel sneller, we tokkelen tot in ons bed op de smartphone. De hersenen krijgen amper nog rustmomenten. We weten dat migraine een soort overprikkeling van de hersenen is. Bovendien laat onze levensstijl in het algemeen te wensen over. Voldoende rust en slaap, regelmaat, een gezond eetpatroon, voldoende water drinken en sporten zijn belangrijke factoren om migraine onder controle te houden, maar worden steeds moeilijker om in te passen in ons leven.
Uit de studie blijkt ook dat de last van migraine vooral bij mannen toeneemt. Hoe komt dat?
Van Dycke: Dat heeft te maken met het feit dat er nu gelukkig ook meer aandacht is voor mannen met migraine, hoewel de aandoening over het algemeen meer voorkomt bij vrouwen. Bij vrouwen is de prevalentie tussen de 15 en 18 procent, bij mannen ligt die rond 8 procent. Mannen durven er soms minder over te praten omdat migraine vaak als ‘vrouwenziekte’ wordt bestempeld, maar migraine is voor mannen even invaliderend als voor vrouwen.
Kan elke patiënt met migraine geholpen worden met een behandeling?
Van Dycke: We kunnen heel veel mensen met migraine een oplossing bieden. We zien op de raadpleging soms patiënten die nog nooit hulp zochten en bij wie migraine hun hele leven lam legt. Zij hebben het soms een beetje opgegeven, maar dat hoeven ze eigenlijk niet te accepteren. We kunnen migraine niet genezen, maar we kunnen de aandoening wel leefbaar maken voor mensen met frequente aanvallen. De laatste jaren is ontzettend veel therapeutische vooruitgang geboekt, met een nieuwe generatie behandelingen die door patiënten goed verdragen worden. Sommigen, die ondanks de nieuwe behandelingen zware migraine blijven hebben, vallen helaas uit de boot, maar de overgrote meerderheid kan wel aanzienlijk geholpen worden. Het is dus heel belangrijk dat mensen die hulp ook krijgen.
Welke opties hebben migrainepatiënten vandaag?
Van Dycke: Voor aanvalsbehandelingen gebruiken we pijnstillers zoals ontstekingsremmers en meer migraine-specifieke pijnstillers zoals triptanen. Voor patiënten die veel migrainedagen hebben of onvoldoende reageren op pijnstillers, voegen we daar soms een onderhoudsbehandeling aan toe. Die bestond vroeger uit medicijnen die voor iets anders waren ontwikkeld, maar waarvan men zag dat ze ook een goed effect op migraine hebben. Sinds enkele jaren zijn er migraine-specifieke onderhoudsbehandelingen op de markt die op het CGRP–eiwit werken. Dat is een belangrijk eiwit bij het ontstaan van migraine. Deze behandeling is al enkele jaren beschikbaar in een maandelijkse injectievorm en sinds kort ook via een driemaandelijkse baxter of een dagelijkse pil. Maar migraine vereist niet alleen medicatie. Veel mensen realiseren zich niet hoe alledaagse omstandigheden – uitdroging, slaaptekort, maaltijden overslaan, ongezonde voeding, emotionele stress, weinig lichaamsbeweging – ook symptomen kunnen uitlokken. Daar moet dus ook voldoende op gelet worden.
Vanaf 12 september is de podcast Praat erover beschikbaar op de bekende luisterplatforms.
12 nieuwe inzichten over migraine: ‘Snel werkende medicatie op komst’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier