Met een dekentje naar kantoor? ‘Het goede nieuws is: koude went’
Van overheids- en schoolgebouwen tot musea, bedrijven en winkels: deze winter wordt 19 graden de norm voor de binnentemperatuur. Maar hoe gezond is zo’n frisse (werk)plek voor lichaam en geest?
Tijdens normale winters is het een een constant gevecht. Warmbloedige collega’s zeuren dat het te warm is, koukleumen zitten met de schouders tegen de oren weggezakt onder een bol wol. 2022 wordt de winter van de saamhorigheid: dikke truien voor iedereen. Bedrijven, winkels en overheidsgebouwen draaien de thermostaat omlaag in de strijd tegen de torenhoge energieprijzen. Negentien graden: het is niet echt comfortabel – het is amper één graad boven de wettelijk minimale temperatuur voor licht werk.
‘Net als bij hittegolven is werken bij koudere temperaturen geregeld via een Koninklijk Bestluit’, zegt Lode Godderis, professor arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven. ‘De limieten zijn vastgelegd op basis van het soort werk. Bij zeer licht werk, zoals administratieve taken, geldt 18 graden als minimum. Voor een zwaardere werkbelasting zakt dit naar 12 graden, en zeer zwaar werk mag niet worden uitgevoerd bij temperaturen kouder dan 10 graden. Mensen die in koelkamers werken, moeten gepaste kledij ter beschikking hebben en moeten geregeld pauzes inlassen om hun blootstelling aan extreme koude te beperken.’
Moeten bedrijven productiviteitsverlies vrezen bij hun kantoorpersoneel als de thermostaat omlaag gaat?
Lode Godderis: Kantoormensen voelen zich het comfortabelst en zijn het productiefst bij 21 à 23 graden. Zakt die temperatuur, dan vertonen meer mensen comfortklachten en raken ze mogelijk afgeleid van het werk. Die afleiding kan een productiviteitsdaling veroorzaken. Uit onderzoek blijkt dat er betekenisvolle verschillen optreden in de accuraatheid, efficiëntie en snelheid van het werk vanaf 18 graden. Hoe lager de temperatuur, hoe hoger de impact. Dat geldt zowel voor eenvoudige taken als voor complex werk dat de nodige aandacht vergt. Ga je onder de 14 graden, dan is het voor elke kantoormedewerker te koud om te werken. Tocht is absoluut te vermijden. Dat is voor iedereen hinderlijk. Je kunt je er niet tegen beschermen.
Hoe groot is de kans op fysieke klachten?
Godderis: Door het opspannen van de spieren kunnen pijnklachten optreden, en rillen is een natuurlijke reflex van het lichaam tegen de kou. Maar het goede nieuws is: je kunt hieraan wennen. Hoe meer je in koude omgevingen werkt, hoe meer je lichaam zich zal aanpassen.
De richtlijnen voor de temperatuur op het werk dateren uit de jaren 1960 zijn berekend op basis van een mannelijke kantoorbevolking. Worden vrouwen gediscrimineerd?
Godderis: Wetenschappelijk onderzoek toont wel degelijk een verschil aan tussen mannen en vrouwen, al is het minder groot dan vaak wordt gedacht. Het lichaam van een vrouw produceert minder warmte dan dat van een man. Naast het metabolisme spelen de lichaamsbouw en spier-vetverdeling een belangrijke rol. Ook sociale factoren hebben een invloed: mannen zullen niet snel toegeven dat ze het koud hebben, terwijl vrouwen daar veel opener in zijn. Vrouwen dragen daarnaast vaak wat lichtere kleren, wat hen minder goed beschermt tegen koude.
Wat kunnen werkgevers doen om hun medewerkers tijdens deze energiecrisis toch een aangename werkomgeving te bezorgen?
Godderis: Het is belangrijk dat ze hun medewerkers betrekken bij beslissingen over temperatuursveranderingen op de werkvloer, zodat mensen niet het gevoel krijgen dat het hun wordt opgelegd. Geef werknemers inspraak in de manier waarop de energiecrisis wordt aangepakt, en zoek samen naar oplossingen om ervoor te zorgen dat het werk alsnog op een fijne manier kan worden gedaan. Bied warme dranken aan, en laat medewerkers flexibel plaatsnemen op kantoor, bijvoorbeeld aan de zonnekant van een gebouw.
Wat kunnen we zelf doen om de koude werkwinter op kantoor te doorstaan?
Godderis: Een eenvoudige maatregel is: draag een sjaal en een muts. In de huid van de nek zitten heel wat thermosensoren die verbonden zijn met onze temperatuurregelaar in de hersenen. Een sjaal dekt die thermosensoren af en geeft je meteen een warmer gevoel. En omdat veel warmte via het hoofd verloren gaat, is ook een muts geen overbodige luxe op de werkvloer. Het ziet er misschien wat gek uit, maar wie weet wordt het een nieuwe modetrend.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
