Sinds de coronamaatregelen werden opgeheven, zijn mazelen in Europa aan een steile opmars bezig. Vorig jaar telde Europa meer dan 30.000 besmettingen en ook in België stijgen de cijfers. ‘We zitten nog lang niet aan het aantal besmettingen van voor corona, maar elk geval van mazelen baart me zorgen’, zegt viroloog Marc Van Ranst.
Met meer dan 30.000 besmettingen zijn mazelen in Europa sinds vorig jaar terug van bijna weggeweest. Tijdens de coronacrisis nam het aantal besmetting een flinke duik, met in 2021 amper 161 gevallen in heel Europa. ‘Als je die 30.000 gevallen van 2023 daarmee vergelijkt, lijkt het inderdaad om een dramatische stijging te gaan, maar we mogen niet vergeten dat we voor de pandemie nog veel meer besmettingen telden’, nuanceert Marc Van Ranst. In 2019 waren dat er in Europa meer dan 100.000.
‘Omdat mensen tijdens de coronapandemie afstand hielden, kreeg ook mazelen de kans niet om zich te verspreiden’, zegt Van Ranst. ‘Zo kon dat cijfer artificieel laag blijven. Na de pandemie zagen we de besmettingen weer omhooggaan, maar dat is eerder een inhaaloperatie. Toch baart elk geval van mazelen me zorgen. We moeten er niet naar kijken alsof er niets aan te doen is.’
Mazelen is een bijzonder besmettelijke infectieziekte die zowel kinderen als volwassenen treft. Hoewel kinderen de ziekte vaak beter doorstaan dan volwassenen, bestaat bij hen ook de kans op ernstige complicaties die in het slechtste geval tot de dood kunnen leiden. De ziekte kan vermeden worden door vaccinatie met twee dosissen.
Hoe komt het dat de besmettingen zo sterk stijgen terwijl mazelen toch in het basisvaccinatieschema is opgenomen?
Marc Van Ranst: Het vaccin tegen mazelen is wel opgenomen in dat vaccinatieschema, maar is niet verplicht. Toch wordt er in België, en zeker in Vlaanderen, over het algemeen goed tegen gevaccineerd.
Maar er zijn natuurlijk een aantal groepen die twijfelen aan de vaccinaties. Die vaccinatietwijfel heeft trouwens altijd al bestaan en stak niet pas de kop op tijdens de coronapandemie. Zo zijn er groepen, zoals de antroposofische gemeenschap, die zich baseert op de leer van esotericus Rudolf Steiner. Zij willen niets liever dan mazelen te krijgen om hun natuurlijke resistentie op te bouwen, en willen zich er dus ook niet tegen laten vaccineren. Als mazelen die gemeenschap treft, zit je dus plots met een groot aantal gevallen.
Dat België in het centrum van Europa ligt, waar veel mensen doorreizen, speelt natuurlijk ook een rol. De meeste besmettingen die we hier waarnemen, zijn importgevallen.
Die redenen zorgen ervoor dat we mazelen niet onder controle krijgen, hoewel het in theorie perfect mogelijk zou moeten zijn.
Zijn bepaalde groepen extra kwetsbaar voor mazelen?
Van Ranst: Vooral volwassenen tussen de 20 en 40 jaar lopen een groter risico op besmetting. Dat komt omdat die generaties zijn opgegroeid in een periode waarin er minder natuurlijke circulatie was van het virus, en tegelijk ook niet iedereen gevaccineerd werd. Zij hebben dus geen antistoffen aangemaakt.
Wie als kind de ziekte heeft doorgemaakt, is later goed beschermd. Als ik even advocaat van de duivel mag spelen: valt er dan iets te zeggen voor het blootstellen van kinderen aan mazelen?
Van Ranst: Zeker niet, want dan moet je er ook de doden bijnemen. Ook kinderen kunnen overlijden aan mazelen, en dat kan niet de bedoeling zijn. Wie vandaag iemand moedwillig blootstelt aan mazelen, maakt zich eigenlijk schuldig aan het vrijwillig toebrengen van slagen en verwondingen.
Mijn advies is dus helder: vaccineer je kinderen. Heb je als volwassene de ziekte nog niet gehad en ben je ook niet gevaccineerd? Het is nooit te laat om alsnog je prik te halen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier