Luchtvervuiling maakt ons niet alleen ziek, maar ook dommer

De schade die chronische luchtvervuiling aanricht, blijkt veel groter te zijn dan de ondertussen bekende gevolgen voor de fysieke gezondheid.

Luchtvervuiling veroorzaakt een aanzienlijke daling in de cognitieve vermogens bij de mens, zo blijkt uit Amerikaans-Chinees onderzoek dat pas gepubliceerd werd in Proceedings of the National Academy of Sciences. Zo leidt een hoge vervuilingsgraad tot opvallend slechtere scores in taal- en wiskundetests. De gemiddelde impact komt volgens de onderzoekers overeen met het verlies aan één jaar onderwijs.

‘Vervuilde lucht kan bij iedereen de scholingsgraad met één jaar verminderen en dat is gigantisch’, zegt professor gezondheidseconomie Xi Chen van de Amerikaanse Yale School of Public Health en een van de onderzoekers aan de Britse krant The Guardian. ‘Het effect is nog groter voor senioren, vooral mensen boven de 64, voor mannen, en voor mensen met een lagere scholingsgraad, wellicht komt dat omdat lager opgeleiden vaker in de buitenlucht werken. Voor die groepen kan het verlies zelfs oplopen tot enkele jaren.’

De onderzoekers analyseerden taal- en wiskundetests van 20.000 Chinezen tussen 2010 en 2014. Ze vergeleken de testresultaten vervolgens met de hoeveelheden stikstofdioxide, zwaveldioxide en minuscule vervuilende deeltjes in de lucht. Hoe langer mensen waren blootgesteld aan vuile lucht, hoe groter de schade aan het intellectueel vermogen waarbij het taalvermogen meer werd aangetast dan de rekenkundige capaciteiten en mannen er slechter van af kwamen dan vrouwen. Dat laatste heeft volgens de onderzoekers te maken met de verschillende manieren waarop het mannelijke en het vrouwelijke brein werken. Het is echter niet duidelijk welke van de drie vervuilers het meest verantwoordelijk is voor de resultaten.

Luchtvervuiling is wat gezondheidsrisico’s betreft de op drie na belangrijkste doodsoorzaak. Alleen hoge bloeddruk, een slecht dieet en roken veroorzaken meer doden.

Het is de eerste keer dat een studie het effect van luchtvervuiling bekijkt op de cognitieve prestaties op alle bevolkingsgroepen, met specifiek aandacht voor het verschil tussen mannen en vrouwen. Eerdere studies concentreerden zich enkel op studenten.

Luchtvervuiling heeft ook een impact op korte termijn, wat volgens Chen belangrijke gevolgen kan hebben, bijvoorbeeld voor studenten die cruciale examens moeten afleggen op dagen met zware luchtvervuiling. Chen roept overheden dan ook op om concrete maatregelen te nemen. ‘Dat zou ten goede komen aan het menselijke kapitaal, wat een van de belangrijkste drijfkrachten is van de economische groei.’

Van longkanker tot dementie

95 procent van de wereldbevolking ademt vuile lucht in, zo blijkt uit het jaarlijkse rapport State of Global Air. Hoewel de luchtvervuiling in China afneemt, ligt ze nog steeds drie keer boven de limieten van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). 20 van ’s werelds meest vervuilde steden liggen in ontwikkelingslanden.

Ondertussen zijn de gevolgen voor het lichaam bekend. Langdurige blootstelling aan luchtvervuiling buiten en binnenshuis draagt bij aan de dood van 6,1 miljoen voortijdige doden door beroerte, hartaanvallen, longkanker en chronische longziekten.

Daarmee is luchtvervuiling wat gezondheidsrisico’s betreft de op drie na belangrijkste doodsoorzaak. Alleen hoge bloeddruk, een slecht dieet en roken veroorzaken meer doden.

Maar wat luchtvervuiling met onze mentale capaciteiten doet, is voorlopig minder bekend. Een recente studie toonde aan dat luchtvervuiling kan gelinkt worden aan een hoge mortaliteit bij mensen met een mentale aandoening. In het verleden gaf onderzoek ook al aan dat vuile lucht het aantal mentale aandoeningen bij kinderen doet stijgen. Tot slot blijkt uit een studie in The Lancet ook dat het risico op dementie stijgt bij mensen die naast een drukke weg wonen. De studie onderzocht eveneens de link tussen verkeerspollutie en het risico op de ziekte van Parkinson enerzijds en multipele sclerose (MS) anderzijds, maar die associatie werd niet gevonden.