Is het dodelijke Ebola-virus maar een vlucht van een passagiersvliegtuig verwijderd van ons land? Hoe bang moeten wij zijn voor Ebola? En wat is er tegen te doen?
Het Ebola-virus eiste al meer dan 600 levens in West-Afrika, vooral in de landen Sierra Leone, Liberia en Guinee. Er zijn al meer dan duizend gevallen van Ebola gerapporteerd. Liberia sluit alle scholen en laat al zijn ambtenaren dertig dagen thuis om de verspreiding van het dodelijke virus tegen te gaan.
Moeten wij in België bang zijn voor het virus? Hoe groot is de kans dat Ebola zich verspreidt naar Europa? 10 vragen over deze nieuwe uitbraak.
1. Wat is Ebola?
Ebola is een uitermate besmettelijk en zeer dodelijk virus dat voor het eerst ontdekt werd in 1976 in het toenmalige Zaïre (nu Congo). Het virus brak voor het eerst uit in een dorp aan de Ebola rivier, vandaar de naam. Van de 318 patiënten kwam 88 procent om het leven.
Sinsdien zijn er in Afrika herhaaldelijk uitbraken van de ziekte geweest. Er zijn vijf soorten Ebola geïdentificeerd, waarvan er vier dodelijk zijn. Een niet-dodelijke variant is voorgekomen op de Filippijnen.
Tot nu toe zijn alle uitbraken van het Ebola virus onder controle gehouden door het dorp en de omgeving waar het voorkwam, hermetisch af te sluiten van de buitenwereld.
Bij deze nieuwe uitbraak zijn voor het eerst mensen in grote steden in drie landen tegelijkertijd besmet. Dat maakt het moeilijk om de ziekte weer onder controle te krijgen.
2. Waarom is de angst voor Ebola zo groot?
Volgens Artsen Zonder Grenzen is Ebola is één van de dodelijkste virussen ter wereld. ‘Het is een extreem besmettelijk virus. Tot 90 procent van de patiënten overlijdt eraan. Er bestaat geen geneesmiddel voor,’ zo citeert CNN.
Van de vijf gekende types is het Zaïre Ebola-virus het dodelijkst. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO is de kans groot dat het virus in West-Afrika de Zaïre-variant is, maar dat is nog niet bevestigd.
3. Wat zijn de symptomen van het Ebola virus?
Het Ebola-virus verraadt zichzelf met hoge koorts. Het tast meerdere organen in het lichaam aan en veroorzaakt zowel interne als externe bloedingen. Patiënten lijden hevige pijnen en sterven een gruwelijke dood.
In een vroeg stadium is Ebola herkenbaar aan koorts, spierpijn, hoofdpijn, keelpijn en een algemeen gevoel van zwakheid.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie WHO is alertheid geboden omdat de symptomen in een vroeg stadium dezelfde zijn als die van malaria, tyfus en hersenvliesontsteking.
Nog mogelijke symptomen zijn jeuk, rode ogen, hikken, pijn op de borst en moeilijkheden met slikken of ademen.
Naarmate de ziekte vordert, verhoogt de kans op diarree en overgeven. Wanneer organen aangetast worden, starten de bloedingen.
Er bestaan zeer goede laboratoriumtesten waarmee het Ebola virus kan worden gediagnosticeerd.
4. Hoe wordt Ebola verspreid?
Wetenschappers geloven dat het virus oorspronkelijk door vleermuizen is overgedragen op andere dieren. Mensen worden besmet door de overdracht van lichaamssappen van dieren of andere mensen.
5. Hoe moet je patiënten met het Ebola-virus behandelen?
Er is geen behandeling tegen Ebola. Volgens Artsen Zonder Grenzen moeten patënten worden geïsoleerd en zo goed mogelijk verzorgd worden. ‘De patiënt moet worden gehydrateerd, zijn zuurstof en bloeddruk moet op peil gehouden worden en hij moet behandeld worden voor bijkomende infecties,’ zo citeert opnieuw CNN.
Sinds de uitbraak in West-Afrika zijn er meerdere gevallen gemeld van dokters en verplegers die tijdens hun werk besmet zijn en overleden aan het virus.
Een uitbraak van het Ebola-virus wordt beschouwd als voorbij wanneer er 42 dagen geen nieuwe gevallen vastgesteld zijn. Dat is het dubbel van de incubatieperiode.
6. Wat is er zo bijzonder aan deze uitbraak?
De uitbraak in de West-Afrikaanse landen Sierra Leone, Liberia en Guinee is de grootste uitbraak van het Ebola-virus tot nu toe. Er zijn al meer dan 1.000 patiënten geregistreerd en er stierven al 600 mensen.
Het is de eerste keer dat zoveel mensen tegelijkertijd besmet zijn en ook de eerste keer dat de besmetting zich voordoet in grote steden. Nooit eerder waren zo draconische maatregelen nodig om de epidemie in te perken.
7. Hoe groot is de kans dat Ebola zich verspreidt tot in Europa?
Van een dodelijk virus als Ebola wordt vaak gezegd dat het maar een vlucht van een passagiersvliegtuig verwijderd is van eender welke plek op aarde. Als een besmette inwoner van Sierra Leone, Liberia of Guinee op een vlucht naar Brussel stapt, kan het virus ook in ons land zijn intrede doen.
Om dit horrorscenario te vermijden hebben West-Afrikaanse luchtvaartmaatschappijen de internationale vluchten uit de hoofdsteden Monrovia (Liberia) en Freetown (Sierra Leone) opgeschort.
Passagiers op vluchten die vertrekken vanuit Guinee, worden uitgebreid gecontroleerd op symptomen van het Ebola virus. De kans dat het virus zich verspreidt buiten West-Afrika ligt dus in handen van het personeel dat de controles uitvoert op de luchthaven.
Er is voor alle duidelijk vooralsnog geen enkele reden tot paniek over een mogelijke wereldwijde verspreiding van Ebola.
Lees ook: Ebola virus 5 redenen waarom we in België niet hoeven te panikeren
8. Wat wordt er verder nog gedaan om te vermijden dat Ebola zich buiten West-Afrika verspreidt?
In Liberia zijn zo goed als alle grenzen gesloten. Het land sluit nu ook alle scholen en verplicht de meeste ambtenaren om thuis te blijven. Alle openbare gebouwen worden ontsmet.
Bijeenkomsten van grote groepen mensen zijn verboden. Restaurants, cafés en openbare instellingen worden verplicht om voorlichtingsfilmpjes over Ebola af te spelen. In die filmpjes wordt informatie gegeven over de symptomen en over de voorzorgsmaatregelen die men moet nemen om besmetting te voorkomen.
In de drie landen waar het virus voorkomt, worden patiënten onmiddellijk geïsoleerd in gespecialiseerde gezondheidsinstellingen. Het personeel dat hen behandelt staat onder constant toezicht.
Onder meer in Europa en de Verenigde Staten kregen gezondheidswerkers de waarschuwing om uit te kijken naar reizigers die recent in West-Afrika verbleven.
9. Kan ik besmet worden door een mede-passagier op een vliegtuig?
Volgens woordvoerder Marty Cetron van het Amerikaanse U.S. Centers for Disease Control and Prevention is de kans op besmetting op een vliegtuig erg klein, tenzij men in contact komt met lichaamssappen van een besmet persoon.
10. Waarom is er ook bij ons zoveel aandacht voor deze Ebola uitbraak in de media?
‘Door de mondialisering verspeidt het virus zich gemakkelijker. Daarom is er meer aandacht van de media,’ zei gynaecologe en vrouwenrechtenactiviste Marleen Temmerman in De Ochtend op Radio 1. ‘Als een ziekte alleen in Afrika huishoudt, wordt er bij ons minder aandacht aan gegeven. Men zou meer aandacht moeten geven aan andere problemen die enkel Afrika treffen.’
‘In Sierra Leona zijn recent enkele honderden mensen overleden aan het Ebolavirus. In dezelfde periode zijn veel meer vrouwen overleden in het kraambed. Daar staat men minder bij stil.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier