Het ketogeen dieet, waarbij je weinig koolhydraten en veel vet eet, zit in de lift. Maar zijn de resultaten echt zo spectaculair als her en der beweerd wordt?
In de pers en op sociale media wordt het ketogeen dieet gepromoot als het nieuwste wonderdieet. Maar nieuw is het niet. De eerste wetenschappelijke artikelen over het effect ervan dateren van begin vorige eeuw. Kenmerkend voor het ketogeen dieet zijn de zeer lage koolhydraataanbreng en de hoge vetaanbreng. De inname van koolhydraten mag niet hoger dan 50 gram per dag zijn of 10 % van de energiebehoefte. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen gezonde complexe koolhydraten en de ongezonde toegevoegde suikers. Beide dienen maximaal gemeden te worden. Het staat in schril contrast met de aanbeveling om in een gezonde voeding minstens 230 gram of 45 % van je energie uit koolhydraten te halen.
Aardappelen, brood, pasta, rijst en andere graanproducten staan niet meer op het menu.
De vetinname is wel zeer hoog: tot 80 % van de dagelijkse energie wordt uit vetten gehaald – de Hoge Gezondheidsraad beveelt maximaal 35 % aan. De inname van eiwitten is bij het klassieke ketogene dieet te vergelijken met de algemene aanbevelingen.
Zo’n extreme verdeling van koolhydraten en vetten heeft natuurlijk een invloed op het menu. Aardappelen, brood, pasta, rijst en andere graanproducten staan daar niet meer op. Ook het aanbod fruit is sterk beperkt: enkel koolhydraatarme fruitsoorten zoals bepaalde bessen, citroen en limoen zijn in kleine hoeveelheden toegestaan. Bij groenten is de keuze iets uitgebreider, maar ook daar moeten de koolhydraatrijke soorten gemeden worden. Daartegenover staat dat de inname van vetrijke producten gestimuleerd wordt. Er mag royaal gebruikgemaakt worden van olie, boter, volvette kaas, room en andere vetbronnen in de voeding. Ook vet vlees, vette vis, eieren en volle zuivel staan op het menu.
Vetverbranding
Het is meteen duidelijk dat het dieet op verschillende vlakken grondig afwijkt van een gezond voedingspatroon. Voedingsmiddelen waarvan overtuigend is aangetoond dat ze een positief effect hebben op onze gezondheid, zoals groenten, fruit en volkoren graanproducten, worden afgeraden. Terwijl duidelijk is dat grote porties rood vlees, vleeswaren, boter en andere dierlijke vetten gezondheidsrisico’s inhouden. De voedingsdriehoek op zijn kop!
Nochtans blijkt uit onderzoek dat het ketogeen dieet in bepaalde gevallen wel kan werken. Op korte termijn scoort het gemiddeld gezien wat beter dan een klassiek vermageringsdieet. Dat kan verklaard worden door de biochemische effecten van het dieet. De zeer lage koolhydraataanbreng zorgt ervoor dat ons lichaam moet overschakelen op vetverbranding voor het leveren van energie. Maar om vetten goed te kunnen verbranden is een kleine hoeveelheid koolhydraten nodig. Ontbreken die, dan treedt een onvolledige vetverbranding op. Daardoor gaat energie verloren, waardoor je makkelijker vermagert. Anderzijds worden ketonen gevormd, die het hongergevoel onderdrukken. Die ketonen zijn ook verantwoordelijk voor de slechte adem waarvan men dikwijls last heeft. Daarnaast treden vaak constipatie en vermoeidheid op.
Diabetespatiënten
Op de lange termijn levert het ketogeen dieet geen beter resultaat op dan het klassieke vermageringsdieet. Volgens onderzoekers zijn daar verschillende verklaringen voor. Doordat het dieet zeer streng en eenzijdig is, houden de meeste mensen het niet vol en hervallen ze in hun oude ongezonde voedingsgewoonten. Maar mogelijk heeft het ketogeen dieet ook een negatief effect op de darmflora, waardoor de aanvankelijke positieve effecten op de achtergrond verdwijnen.
Mogelijk heeft het ketogeen dieet een negatief effect op de darmflora, waardoor de aanvankelijke positieve effecten op de achtergrond verdwijnen.
Het ketogeen dieet wordt ook gepromoot bij diabetespatiënten met overgewicht. Door de lage inname van koolhydraten is er minder nood aan insuline. Dat zou een positief effect kunnen hebben op de regeling van de diabetes. Studies tonen aan dat er op korte termijn inderdaad een positief effect kan zijn, maar op lange termijn zijn er opnieuw geen verschillen merkbaar. De positieve resultaten op korte termijn zijn allicht te danken aan het feit dat de patiënten vermageren, wat sowieso een positief effect heeft. Maar het dieet is niet zonder risico’s voor diabetespatiënten. Zij die al insuline gebruiken of andere medicatie die de pancreas stimuleert om insuline vrij te stellen, lopen net meer risico op ontregeling. Daarom mag een ketogeen dieet nooit zonder begeleiding gebruikt worden bij diabetespatiënten.
Vitaminen en mineralen
Het ketogeen dieet mag dan een aantal voordelen hebben op de korte termijn, de resultaten op de lange termijn zijn niet zo positief. Bovendien houdt het langdurig volgen van een ketogeen dieet een aantal risico’s in. Doordat het dieet zeer streng en eenzijdig is, is de kans op tekorten aan vitaminen en mineralen groot. Daarnaast vergroot de kans op nier-en galstenen. Welk effect het dieet heeft op de kans op hart- en vaatziekten en kanker op de lange termijn is niet duidelijk en dient verder onderzocht te worden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier