Is er wereldwijd een tweede golf van covid-19 op komst?

Op verschillende plaatsen in de wereld begint het opnieuw fout te gaan met SARS-CoV-2. Van Duitsland tot Iran, van Australië tot de VS. Wat is er aan de hand?

Terwijl in Europa de eerste golf van het nieuwe coronavirus langzaam lijkt weg te vloeien, is er op andere plaatsen in de wereld, vooral in Azië, een nieuwe opleving van het virus. Al gaat het voorlopig enkel om lokale besmettingshaarden.

Iran was het eerste land in de wereld dat een opflakkering van het aantal besmettingen beleefde. Terwijl het zijn laagste dagelijkse sterftecijfer in mei registreerde, kreeg het de afgelopen weken te maken met een nieuwe stijging van het aantal gevallen en doden.

Maatregelen: Iran is sinds de eerste gevallen in februari nooit in lockdown gegaan, maar heeft in maart wel zijn scholen gesloten, grote evenementen geannuleerd en alle verplaatsingen tussen de verschillende provincies verboden. Deze maatregelen werden in april al weer opgeheven.

Mogelijke oorzaak van de uitbraak? Iran besliste om uit de lockdown te gaan op een moment dat het aantal gevallen van covid-19 nog steeds erg hoog was. Vandaar dat deze nieuwe uitbraak niet echt een ’tweede golf’ is, maar eerder een tweede piek van de eerste golf. Een andere oorzaak zijn de warme temperaturen in Iran, waardoor veel mensen binnen samentroepen in ruimtes met airconditioning.

Een piek van coronagevallen wordt gelinkt aan een plaatselijk slachthuis. Het gaat om de grootste corona-uitbraak tot dusver in Duitsland, De uitbraak is er medeverantwoordelijk voor dat het reproductiecijfer – de R-waarde, die de besmettingsgraad aangeeft – ondertussen op 2,02 staat. Dat betekent dat een besmet persoon gemiddeld iets meer dan twee andere personen besmet.

Maatregelen: De districten Gütersloh en Warendorf zijn in lockdown. Het is de eerste keer dat in Duitsland lockdownmaatregelen in een regio worden heringevoerd sinds het land de maatregelen begon te versoepelen. Scholen, crèches, fitnesszalen, bioscopen en cafés in de districten zijn opnieuw gesloten en talrijke culturele evenementen worden weer afgelast. De lockdown geldt in eerste instantie voor een week. Tegen 30 juni zal er meer duidelijkheid zijn over hoever het virus zich mogelijk ook verspreid heeft onder de mensen die niet bij het slachthuis werken.

Oorzaak van nieuwe opstoot? Het merendeel van de besmettingen werd vastgesteld bij werknemers van Tönnies, een slachthuis en vleesverwerkend bedrijf in de gemeente Rheda-Wiedenbrück. De koele temperaturen in een dergelijke omgeving maken het voor dit virus natuurlijk makkelijker om zich te verspreiden.

Zuid-Korea kampt sinds halfweg mei naar eigen zeggen met een ’tweede golf’. De gezondheidsautoriteiten gingen er eigenlijk van uit dat die pas voor de herfst of de winter zou zijn, maar dat blijkt een verkeerde inschatting. Zwaartepunt van de nieuwe opstoot is de hoofdstad Seoel en directe omgeving. In Groot-Seoel leeft bijna de helft van de ongeveer 51,6 miljoen Zuid-Koreanen. Elke dag worden tussen 35 en 50 nieuwe gevallen genoteerd.

Maatregelen: Eind mei werden opnieuw regels van social distancing opgelegd.

Mogelijke oorzaak van de uitbraak? Tijdens een lang vakantieweekend begin mei zijn veel jongeren op stap geweest in de nachtclubs en bars in Seoel. Na de vakantieperiode werden bovendien de voorschriften rond social distancing versoepeld en het land ging weer over in zijn normale modus. Ook is er sprake van ‘geïmporteerde’ gevallen.

Nadat China wekenlang geen nieuwe ziektegevallen had gemeld, werd op 11 juni een nieuwe uitbraak vastgesteld in Peking. Sinds de nieuwe opstoot zijn er opnieuw 249 gevallen van covid-19.

Maatregelen: er werden opnieuw drastische maatregelen genomen om de verspreiding in te dijken, waaronder grootschalige tests, de sluiting van scholen, wijken in lockdown en een verbod op niet-essentiële verplaatsingen.

Oorzaak van de nieuwe opstoot? De nieuwe uitbraak is te wijten aan de groothandelsmarkt Xinfadi. Het virus werd er ontdekt op snijplanken waarop ingevoerde zalm wordt gesneden. Het virus zou vanuit Europa via diepgevroren voedsel naar China gekomen zijn, of het was mogelijk al lang op de Xinfadi-markt aanwezig en kon er overleven in een donkere en vochtige omgeving. Mogelijk spelen hygiënestandaarden in China een rol.

In de stad Melbourne zijn nieuwe besmettingshaarden vastgesteld. Het gaat om lokale besmettingen van gezinnen, van wie enkelen wellicht symptomen vertoonden, die opnieuw bijeen kwamen na weken van strikte beperkingen. Er is ook opnieuw een eerste dode gemeld sinds een maand.

Maatregelen: Zes wijken in de stad zijn geïsoleerd. De inwoners mogen de zone niet verlaten, mensen van buitenaf mogen niet naar de wijken gaan. Autoriteiten gaan deur aan deur in buurten met veel migranten die thuis geen Engels spreken om de social distancing-maatregel uit te leggen. Ook wordt het leger ingezet en de testcapaciteit opgedreven. Omdat mensen door het nieuws over de nieuwe besmettingen opnieuw aan het hamsteren zijn geslagen, zijn er opnieuw beperkingen ingevoerd op aankopen van toiletpapier en andere essentiële producten.

Mogelijke oorzaak van de uitbraak? De strikte maatregelen werden nog maar net versoepeld, waardoor heel wat families elkaar opnieuw hebben opgezocht, al dan niet met symptomen. Volgens de federale minister van Volksgezondheid Greg Hunt zitten de Black Lives Matter-protesten, die in alle grote steden in het land werden georganiseerd, achter de nieuwe besmettingen.

In Texas waren er dinsdag 5.000 nieuwe infecties. Dat is een record sinds het begin van de epidemie. Het aantal ziekenhuisopnames verdubbelde de voorbije maand en de hospitalen vrezen overspoeld te raken. In totaal kende bijna de helft van de 50 VS-staten de afgelopen veertien dagen een toename van het aantal gevallen. Dokter Anthony Fauci, de gerespecteerde hoofdimmunoloog van het Witte Huis, toonde zich dinsdag verontrust over de cijfers.

Maatregelen: De Republikeinse gouverneur Greg Abbott roept de bevolking om in hun kot te blijven.

Mogelijke oorzaak van de uitbraak: Texas was er begin mei als de kippen bij om maatregelen tegen de verspreiding van het virus terug te schroeven. Ook hier gaat het, net als in Iran, om een voortzetting van de eerste golf.

In de Japanse hoofdstad Tokio stijgt het aantal nieuwe besmettingen al enkele dagen tot meer dan 40, wat doet vrezen voor een tweede golf van besmettingen.

Mogelijke oorzaak van de uitbraak? De gouverneur van Tokio had onlangs de noodtoestand opgeheven omdat de crisis zo goed als onder controle leek.