Zes maanden: zo lang loopt de wachttijd op om een afspraak bij de dermatoloog te krijgen. Steeds meer mensen zoeken hun heil in digitale huidzorg. Een goede zaak?
Volgens Helan Onafhankelijk ziekenfonds is er met de komst van de eerste, weliswaar verwaarloosbare zonnestralen dit voorjaar een stijging van het aantal huidregistraties in de huidcontroleapp SkinVision. Vooral de voorbije maand april werd de app opvallend vaak gebruikt.
Steeds meer mensen zijn er zich van bewust dat een vroegtijdige opsporing van huidmelanomen cruciaal is voor een succesvolle huidkankerbehandeling en hogere overlevingskansen. Ook dankzij BV’s – zoals onlangs chef-kok Sergio Herman – die over hun eigen ervaringen getuigen. Maar een afspraak krijgen bij een dermatoloog is niet zo makkelijk.
Waarom lopen wachttijden bij de dermatoloog op?
‘Dat dermatologen overbevraagd zijn, is een vervelende trend’, geeft dermatoloog Thomas Maselis onomwonden toe. ‘In mijn 40-jarige carrière heb ik de wachttijden zien evolueren van tussen de één en vijf weken tot zes maanden. Waar ligt dat aan? Deels is er de vergrijzende bevolking: hoe ouder, hoe groter de kans op huidkanker. Over een tijdspanne van 20 jaar tijd is het aantal huidkankers in België toegenomen met maar liefst 500 procent. Daarnaast geven sommige dermatologen de voorkeur aan activiteiten die beter opbrengen dan dermatologie, zoals esthetische ingrepen. Tot slot blijken heel wat mensen, die helemaal geen risicopatiënt zijn en weinig moedervlekken hebben, overmatig bevreesd voor huidkanker. Dat werkt de overbelasting van de dermatologische zorg nog in de hand. Het is belangrijk om op een verstandige manier te triëren.’
Digitale oplossingen zoals de apps SkinVision en Skindr kunnen daarbij een oplossing bieden om de druk op dermatologen te verlichten. Met SkinVision maak je een foto van een naar jouw mening verdacht moedervlekje of afwijkende huidbobbel. De app bepaalt het risico op huidkanker door de foto aan de hand van een zelflerende algoritme met miljoenen beelden van kwaadaardige vlekjes te vergelijken. Na de scan krijg je de boodschap dat je ofwel op beide oren mag slapen, ofwel het best een spoedafspraak maakt met een specialist.
Hoe betrouwbaar is SkinVison?
‘Iedereen is het erover eens dat zowel de beeldanalyse als de kwaliteit van de foto’s steeds beter worden, maar de technologie moet zich in de praktijk wel nog bewijzen’, stelt Maselis. ‘De app is een hulpmiddel, 100 procent betrouwbaar is ze niet. Volgens studies van het bedrijf zelf heeft SkinVison een sensitiviteit van 95 procent en een specificiteit van 78 procent. Sensitiviteit verwijst naar de gevoeligheid van de test. Als de test een ziek persoon altijd correct herkent als ziek, dan is er een hoge sensitiviteit. De specificiteit bepaalt hoe specifiek de test is, met andere woorden: hoe goed de test kan zeggen dat de ziekte afwezig is. Uit wetenschappelijke analyse blijkt echter dat de sensitiviteit en specificiteit veel lager zijn en de foutenmarge groter dan het bedrijf beweert. Wanneer je door de app per vergissing naar de arts wordt doorverwezen, is dat misschien wat vervelend, maar niet levensbedreigend. Het omgekeerde is wel een groot probleem.’
SkinVision wijst er op dat de app ondertussen een enorme sprong heeft gemaakt. ‘De app is meer accuraat door het trainen van het algoritme enerzijds, maar anderzijds door het toevoegen van een dermatologenpanel in 2021 dat een bijkomende kwaliteitscontrole uitvoert op de skinchecks’, licht Valerie Van der Ouderaa toe. Het bedrijf benadrukt dat de app in geen geval de dokter of dermatoloog wil vervangen, maar er wil voor zorgen dat personen met een verdacht plekje op tijd naar de dermatoloog gaan voor een fysieke beoordeling zodat huidkanker in een vroeger stadium kan worden ontdekt.
Ook Maselis wijst op het belang van een fysieke consultatie. ‘Dermatologen bekijken een huidvlekje altijd in de diepte met een dermatoscoop (loep met speciale verlichting, nvdr). Dat doet zo’n app natuurlijk niet. Daarnaast analyseert SkinVision alleen dat vlekje dat de gebruiker fotografeert, terwijl dermatologen altijd een volledige lichaamsscan doen. Heel af en toe gebeurt het dat een patiënt op consultatie komt voor een huidvlek waar hij of zij zich onterecht zorgen over maakt, maar bij wie ik op een ander lichaamsdeel wel een verdachte vlek ontdek.’
Hoe betrouwbaar is de Skindr?
Leg je je gezondheid liever niet in handen van kunstmatige intelligentie, dan kun je nog altijd terecht bij de zogenaamde teledermatoloog. De app Skindr (een samenstelling van ‘Skin’ en ‘Tinder’) matcht je onmiddellijk met een dermatoloog die jouw foto virtueel beoordeelt. Binnen de vijf werkdagen krijg je een antwoord op je vraag, inclusief een behandelplan en voorschrift. Het kost je 39 euro voor één consultatie, niet terugbetaald, behalve bij Helan ziekenfonds dat zijn klanten 9 euro korting aanbiedt op deze toepassing.
Net zoals SkinVision maakt Skindr enkel een risico-inschatting van verdachte pigmentvlekken en voorziet de digitale dermatoloog bij twijfel een fysieke afspraak. ‘Typische huidproblemen, zoals bepaalde vormen van eczeem en psoriasis, zijn makkelijk vast te stellen op basis van een foto’, zegt Thomas Maselis. ‘Maar voor een groot aantal huidafwijkingen, waaronder kwaadaardige vlekjes, is meer nodig. Een fysieke consultatie is daarvoor nog steeds betrouwbaarder, want dat gaat onder meer gepaard met een bevraging en extra onderzoek.’
Welke digitale screeningsmogelijkheden bestaan er nog?
Nieuwere en meer performante systemen, die veelbelovend zijn, combineren het beste van beide werelden: het getrainde oog van AI én de expertise van de dermatoloog. Zo’n systeem is de 3D-scanner van Spotwatch die je hele lichaam in minder dan één seconde tijd met behulp van 92 hogeresolutie 360-gradencamera’s scant. Aan de hand van de opnames gaat AI na welke vlekjes het best eens nagekeken worden. Die worden vervolgens gedubbelcheckt door een dermatoloog.
Een bijkomend voordeel is dat jouw bodyscan wordt opgeslagen, zodat het toestel bij een volgende controle een vergelijking kan maken met de vorige opnames en eventuele veranderingen opmerken. Kostprijs is 95 euro, voorlopig zonder terugbetaling.
In België zijn slechts twee scanners van Spotwatch aanwezig. Ze zijn dus niet meteen de mirakeloplossing voor de druk op de dermatologische zorg.
Welke risicopatiënten bezoeken het best elk jaar de dermatoloog?
Mensen met een bleek huidtype. Bleke huidjes verbranden makkelijker. Onderzoek toont aan dat wie voor zijn 20e levensjaar vijf keer ernstig verbrand is geweest, 80 procent meer kans heeft om een melanoom te ontwikkelen.
Mensen die al huidkanker hebben gehad. Tussen 2 en 10 procent van de patiënten die genezen zijn van een melanoom, ontwikkelt een tweede melanoom, 30 tot 50 procent van de niet-melanoomhuidkankerpatiënten krijgt binnen vijf jaar eenzelfde diagnose.
Mensen met meer dan 100 moedervlekken. Hoe meer vlekjes, hoe moeilijker je ze zelf nog kunt controleren en hoe groter de kans dat er eentje kwaadaardig wordt.
Mensen met een genetische voorbeschiktheid op melanoom. Heb je verschillende mensen in je dichte familie die ook een melanoom ontwikkelen, dan neemt jouw risico toe.
Mensen die medicijnen nemen die het afweersysteem onderdrukken. Huidtumoren worden opgeruimd door het immuunsysteem. Mensen met een onderdrukte afweer, door bijvoorbeeld een auto-immuunziekte, lopen een hoger risico.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier