De Hoge Gezondheidsraad adviseert om psychisch kwetsbare patiënten niet enkel te behandelen op basis van hun diagnose, maar ook naar andere factoren te kijken, zoals problemen in het leven.
De psychiatrie en bij uitbreiding de geestelijke gezondheidszorg zijn te zeer gefocust op het huidige diagnosekader. Daarom wil de Hoge Gezondheidsraad ruimer gaan dan de internationale classificatiesystemen, die honderden aandoeningen omschrijven in vele categorieën, en bijvoorbeeld ook naar andere factoren zoals problemen in het leven kijken. ‘Een persoon is meer dan een diagnose.’
De mens moet centraal staan in de geestelijke gezondheidszorg, stelt het adviesorgaan in een nieuw rapport. Grosso modo pleit de Hoge Gezondheidsraad dat er minder in vakjes gedacht wordt en de patiënt meer centraal staat. ‘We pleiten ervoor dat diagnoses geen labels zijn, die ervoor zorgen dat een persoon te veel samenvalt met een diagnose’, legt psychiater en psychoanalyticus Marc Calmeyn uit, een van de auteurs van het rapport.
Uitspraken als ‘hij doet druk want hij heeft ADHD’ of ‘je bent schizofreen dus je moet je hele leven antipsychotica nemen’ zijn hier een voorbeeld van. ‘Een diagnose moet een werkhypothese zijn, die men voorzichtig moet gebruiken’, vervolgt Calmeyn.
De psychiater of andere geestelijke gezondheidswerker moet daarbij dan een ruimer kader hanteren, dat alle aspecten van de patiënt in rekening brengt. ‘Enkel ‘DSM’ werkt te beperkend want het verwijst te veel naar biologische factoren. Een mens is meer dan zijn hormonen.’
DSM staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, het veelgebruikte handboek van de Amerikaanse psychiatrievereniging dat 347 psychische stoornissen onderscheidt.
De Hoge Gezondheidsraad adviseert om te werken met bredere categorieën van stoornissen, in plaats van sterk afgelijnde stoornissen. Klachten worden ook te vaak vanuit een pathologie benaderd en geproblematiseerd. Een diagnose moet voor het adviesorgaan stapsgewijs ingezet worden. Professionele hulp moet mogelijk zijn, zonder voorafgaande formele diagnose.
De auteurs hopen met het rapport een maatschappelijke discussie op gang te brengen en tot nadenken aan te zetten, niet alleen bij de gezondheidswerkers. De adviezen van de Hoge Gezondheidsraad worden onder meer naar het kabinet van de minister gestuurd.
