Hoe gezond zijn de plantaardige oestrogenen in soja?

Van sojamelk tot tofu: in de meeste gezinnen staan steeds vaker sojaproducten op het menu. Goed idee of niet?

Peulvruchten

Sojabonen vormen in Oost-Azïe al eeuwenlang een belangrijk onderdeel van het voedingspatroon en worden daar doorgaans in hun geheel gegeten. In westerse landen worden de peulvruchten vooral gebruikt in bewerkte voedingsproducten – denk aan zuivelvervangers (sojamelk, -yoghurt en -boter) en sojasaus, maar ook aan vleesvervangers als tempé en tofu.

Eiwitbom

Sojabonen zijn rijk aan eiwitten, waardoor sojaproducten een van de beste plantaardige eiwitbronnen zijn. Daarnaast zitten in sojabonen essentiële aminozuren en mineralen zoals kalium, ijzer en magnesium. Soja is ook een goede bron van vezels, onverzadigde vetzuren en vitamines B en E.

Cholesterolverlagend

Voedingsmiddelen met veel verzadigde vetzuren, zoals vlees en zuivel, vervangen door sojaproducten heeft een positief effect op het cholesterolgehalte. Volgens een literatuuranalyse in het vakblad The Journal of Nutrition doet een regelmatige sojaconsumptie het cholesterolgehalte dalen met gemiddeld 4,4% en het LDL-cholesterolgehalte (de slechte cholesterol) zelfs met 7 à 10%. Soja helpt dus om de bloedvaten gezond te houden en hart- en vaatziekten te voorkomen.

Fyto-oestrogenen

In sojabonen zitten isoflavonen, ook wel fyto-oestrogenen genoemd omdat ze lijken op het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Daarom wordt van soja gezegd dat het kan helpen tegen overgangsklachten, vooral tegen opvliegers. Maar studies geven daar geen eenduidig resultaat over.

Een andere bewering die niet lijkt te kloppen: door de aanwezigheid van fyto-oestrogenen in soja zou het risico op borstkanker toenemen bij een veelvuldig gebruik ervan. Er zijn zelfs studies (onder andere van het World Cancer Research Fund International) die aangeven dat sojaproducten juist een betere prognose geven bij vrouwen met een borstkankerdiagnose. Meer onderzoek is nodig, maar algemeen wordt aangenomen dat een normale consumptie van 2 à 3 sojaproducten per dag veilig is, ook voor vrouwen met borstkanker. Sojasupplementen worden voor hen wel afgeraden.

Mannen

Een andere sojamythe die de wereld uit mag: een normale sojaconsumptie heeft géén invloed op de mannelijke vruchtbaarheid en spermaproductie, en leidt er ook niet toe dat mannen vrouwelijke eigenschappen (of zelfs borsten) krijgen. Wel zijn er aanwijzingen dat soja kan beschermen tegen prostaatkanker.

Schildklier

Soja heeft geen effect op een normaal werkende schildklier, maar kan wel een invloed hebben op de dosering van medicijnen tegen schildklierproblemen. Bespreek dit met je arts als je deze medicijnen neemt.