‘Het is goed om overspel wat te gaan dedramatiseren’, maar minder pijn doet het daarom niet’

Vreemdgaan hoeft niet het einde van een relatie te zijn. Ook bij goede koppels komt overspel voor, schrijft relatietherapeut Alfons Vansteenwegen van Logia.

Seksuoloog Wim Slabbinck stelt op Radio 1 dat het hoog tijd is dat er wat breder en genuanceerder over overspel zou nagedacht worden. Ervaringen uit de relatietherapie leren mij inderdaad dat het goed is om overspel wat te gaan ‘dedramatiseren’. Maar mijn ervaring leert toch vooral dat vele koppels zeer zwaar getekend worden door de ontrouw van een partner.

Het verwerken van een affaire is allesbehalve gemakkelijk, vraagt tijd … vaak zeker twee jaar. Én het vraagt inzet. Uiteraard kan je iets maar samen verwerken door veel samen te praten, maar toch is mijn advies ook vaak …laat elkaar af en toe ook even met rust. Soms vervalt de bedrogen partner – begrijpelijkerwijze – in een soort gedetailleerd uitvragen (wie? wat? hoe? wanneer? waar?) Dat zijn vragen die heel weinig op- en bijbrengen omdat het onderliggende boodschappen bevat als: ‘Hou jij nog wel van mij?’, ‘Wil je echt nog met mij verder? Elk antwoord brengt in dat geval ook nieuwe vragen mee. De waarom-vraag is daarom vaak pertinenter en graaft dieper.

Het is niet makkelijk pijn te moeten verwerken precies met diegene die het je heeft aangedaan. Periodes van verdriet en van kwaadheid wisselen elkaar hier vanzelfsprekend af. Echt luisteren en echt medeleven is moeilijk wanneer men zelf op een andere manier betrokken is. Daarnaast zie ik ook dat de ontrouwe partner vaak met moeilijke of gewrongen gevoelens zit in een situatie waar hij of zij opnieuw kiest voor de vaste partner. Een rouwproces omwille van het verlies van de relatie met de derde komt meer voor dan men denkt.

Redenen voor overspel

Meestal is er bij affaires of vreemdgaan sprake van leugens, bedrog of verzwijgen van belangrijke dingen. Deze breuk in het vertrouwen herstellen, is allesbehalve evident, aartsmoeilijk zelfs. Intimiteit kan maar floreren als dat vertrouwen er opnieuw is. Ik spreek misschien voor mijn eigen winkel, maar ik vind het heel normaal en begrijpelijk dat koppels na overspel een beroep doen op relatietherapie. Daar wordt een veilige en professionele context gecreëerd die stapsgewijs beide partners ‘aan het werk zet’. Eén op de vier koppels die bij mij in therapie komen, doen dat vanwege een affaire.

Het is ook waar wat Slabbinck zegt, dat ook bij goede koppels en goede relaties overspel voorkomt. De kans op herstel bij deze koppels ligt wel hoger en het vreemdgaan leidt eerder zelden tot een scheiding. Een affaire is trouwens zelden de oorzaak van een scheiding. Wanneer een relatie op sterven na dood is, kan een affaire wel de aanleiding zijn om weg te gaan.

Ik zie in mijn praktijk ook heel wat verschillende motieven voor overspel. Sommige motieven hebben meer te maken met de persoonlijkheid van de ontrouwe zelf. Andere liggen in de relatie die als te beklemmend, te onevenwichtig of de verdrukkend wordt ervaren. Zelfs het feit dat een relatie ’te volmaakt’ zou zijn, kan gek genoeg een motief tot vreemdgaan zijn.

Als ik merk bij een koppel dat er van beide kanten een sterke en authentieke motivatie is om bij elkaar te willen blijven, kan ik hoopvol stellen dat het herstel ook meestal lukt, met enig geduld weliswaar.

Alfons Vansteenwegen, relatietherapeut en auteur van bestsellers als ‘Liefde is een werkwoord’ en ‘Hoe overleef je een liefdesaffaire’