‘Het ganse jaar door wat vaker buiten komen is het beste advies om ons te beschermen tegen huidkanker’

Hoe komt het dan dat we tegenwoordig zoveel vaker dan vroeger met huidkanker te maken krijgen? Edelhart Kempeneers van Attentia legt uit.

Er snel bij zijn, dat is de beste remedie tegen huidkanker. In een vroeg stadium is deze vorm van kanker goed te behandelen. Als preventieadviseur en arbeidsarts heb ik een paar keer medewerkers tijdens een periodieke controle naar een dermatoloog doorverwezen. Per toeval ontdekt, maar dat advies heeft zo goed als zeker levens gered. Bij een melanoom, de gevaarlijkste vorm van huidkanker, stijgt het risico op overlijden met 41% als je vier maanden wacht om ermee naar de dokter te gaan.

De kans op genezing is nochtans groot wanneer je de huidtumor meteen laat behandelen. In België komen er jaarlijks bijna 39.000 nieuwe patiënten met huidkanker bij. Iets meer dan 3.000 blijken te ontstaan uit een melanoom. Volgens cijfers van Euromelanome, de Europese organisatie voor bewustwording rond huidkanker, zijn in de periode 2004-2016 liefst 350% meer huidtumoren vastgesteld.

Te weinig/veel zonlicht

Hoe komt het dan dat we tegenwoordig zoveel vaker dan vroeger met huidkanker te maken krijgen? Dat is voor een groot deel te wijten aan het feit dat we door onze huidige levensstijl vaker binnen zitten. Eigenlijk zouden we het hele jaar door dagelijks een half uurtje buiten moeten komen. Onder impuls van het zonlicht wordt het pigment melanine aangemaakt. Dat beschermt onze huid tegen uv-straling.

Op vakantie doen we net het omgekeerde en worden we overmatig blootgesteld aan zonlicht. Door een tekort aan melanine is onze bescherming niet goed genoeg en kan uv-straling veel schade aanrichten. Onder andere vlekjes, zonnebrand en huidkanker worden door deze onzichtbare straling veroorzaakt. Het ganse jaar door wat vaker buiten komen is het beste advies om ons te beschermen.

Wat kan je als werkgever doen?

Ook op het werk komen sommige medewerkers vaak met zonlicht in contact. Al lijkt het voor de hand te liggen dat de stijgende tendens van huidkanker vooral door het effect van vakantie en overdreven blootstelling aan de zon te verklaren valt. Maar wanneer die blootstelling ook op het werk het geval is, heb je als werkgever ook de taak om over de gezondheid van je medewerkers te waken.

Dat is zelfs wettelijk verplicht, hoewel die wet niet specifieert welke maatregelen werkgevers moeten nemen. Iedere situatie is immers anders. Zo blijkt uit onderzoek dat bijvoorbeeld bij vrachtwagenchauffeurs vaker huidkanker op de linkerarm wordt vastgesteld. De verklaring is eigenlijk logisch: ze hangen die arm een groot deel van de dag door het zijraampje van hun vrachtwagen en daardoor wordt dit lichaamsdeel aanzienlijk meer aan uv-straling blootgesteld.

In elk geval zijn er een aantal preventieve maatregelen die je kan treffen. Het belangrijkste is de werkplanning. Tussen 12 uur en 15 uur zijn de stralen van de zon het felst. Probeer in die periode het werken in de zon zoveel mogelijk te beperken. Dat kan bijvoorbeeld door ’s ochtends wat vroeger te beginnen. Probeer ook voor schaduw te zorgen, daarmee creëer je ook koelere temperaturen.

Natuurlijk moet ook je medewerker zijn voorzorgen nemen. Zonnecrèmes bieden geen volledige bescherming, maar zorgen er wel voor dat iemand langer buiten kan blijven. Ga dan wel voor minstens factor 30 en breng dit middel om de twee uur aan, vaker indien men veel zweet.

Ook de juiste kleding helpt, want een simpel katoenen T-shirt biedt onvoldoende bescherming aan iemand die urenlang in de zon moeten werken. Ook een hoofddeksel is een goed idee. Zo bescherm je het hoofd en de nek tegen uv-straling.

Preventief onderzoek

Beschermen is een belangrijke stap, maar preventief onderzoek blijft cruciaal. Heeft een medewerker toch last van een verdacht vlekje? Dan moet hij/zij er zo snel mogelijk mee naar de huisarts of dermatoloog. Er zijn al veel bedrijven die in hun preventiebeleid rekening houden met het risico op huidkanker en preventieve maatregelen voorzien. Maar het kan altijd nog beter.

Attentia doet tijdens preventieve arbeidsgeneeskundige onderzoeken doorgaans ook een algemeen nazicht van de huid. Zeker bij medewerkers die vaak aan zon worden blootgesteld en bij wie huidkanker door de werkomstandigheden dus een aanzienlijk risico vormt. Bij bedienden is zo’n grondig onderzoek natuurlijk moeilijker.

Ook op de werkvloer kan je medewerkers naar aanleiding van de jaarlijkse preventiecampagne rond huidkanker (van 13 tot 17 mei) bewust maken van de gevaren van huidkanker en het belang van het tijdig verwijderen van een vlekje. De focus ligt dit jaar op ontkenningsgedrag bij de eerste symptomen. Bijna de helft van de patiënten stelt het advies van een dokter drie tot zes maanden uit.

De slogan is dan ook toepasselijk: “De strijd tegen huidkanker begint in je hoofd.” Laat je dus tijdig onderzoeken, want er snel bij zijn kan levens redden. En besteed als werkgever voldoende aandacht voor deze problematiek d.m.v. een aangepast preventiebeleid en opname van huidcontrole in de preventieve onderzoeken.