Steeds meer mensen ondervinden aan den lijve wat huidhonger betekent. En misschien zit er wetenschappelijk ook wel een waarheid in. Onderzoekers van het Massachusetts Institute of Technology ontdekten dat eenzaamheid hetzelfde met ons brein doet als honger.
De situatie waarin we ons vandaag bevinden, is surreëel en was op geen enkele manier te voorzien. Het verlangen naar sociaal contact was mogelijks nog nooit zo groot. Sommigen benoemen dat gevoel als huidhonger, en daar zit misschien meer waarheid in dan eerst gedacht.
Eenzaamheid werkt niet alleen mentaal enorm ontwrichtend, ook voor onze fysieke gezondheid heeft het kwalijke gevolgen. Zo hebben eenzamen volgens een studie uit 2015 tot 26% meer kans om vroegtijdig te overlijden. Net doordat het zo’n pijn doet, zet het ons ertoe aan er zo snel mogelijk een einde aan te maken. Dat kan alleen maar door op zoek te gaan naar sociaal contact. Vergelijk het met hoe honger je je doet grijpen naar voedsel. Of dat is toch hoe verschillende psychologen het graag zien. Aanneembaar, maar tot voor kort werd de neurologische gelijkenis tussen eenzaamheid en honger nog niet bij mensen onderzocht.
Drie jaar geleden startte aan het Massachusetts Institute of Technology (MIT) zo’n onderzoek. Het voorlopige rapport werd twee weken geleden in volle coronacrisis gepubliceerd. Gelijkaardig onderzoek bij dieren en pioniersstudies naar eenzaamheid inspireerden neurowetenschappers Livia Tomova en Rebecca Saxe om na te gaan op welke manier eenzaamheid inwerkt op ons brein. Het voorlopige rapport werd twee weken geleden in volle coronacrisis gepubliceerd.
Denkbeeldige vriendjes
Vanwege zijn objectieve en subjectieve karakter is eenzaamheid moeilijk te vatten. Sommige mensen voelen zich nergens eenzamer dan in een massa, andere voelen zich dan weer het meest op hun gemak wanneer ze alleen zijn. In dit geval poogden de wetenschappers een beeld te krijgen van alle facetten van eenzaamheid. Daarom werden de proefpersonen tijdens het experiment gedurende tien uur dubbel geïsoleerd. In de eerste plaats objectief door fysiek alleen te zijn, en in de tweede plaats door de kamer waarin ze zich bevonden karig te bemeubelen en te ontdoen van smartphones, computers en romans om te voorkomen dat fictieve personages voor gezelschap zouden zorgen.
Daarnaast ondergingen de veertig proefpersonen ook een tien uur durende periode van vasten waarin ze enkel water te drinken kregen. Zowel voor als na deze periodes werd van iedere proefpersoon een functionele MRI-scan genomen.
Bij het interpreteren van de scans focusten de onderzoekers op een hersengebied dat dopamine vrijgeeft bij gevoelens van motivatie en verlangen. De proefpersonen kregen tijdens de scans afbeeldingen te zien van hun favoriete vormen van sociale interactie en van hun lievelingseten. Ter controle passeerden ook enkele bloemen de revue. Wat bleek? Dit hersengebied reageerde enkel op de afbeeldingen van de zaken die hen zonet werden ontzegd. De omvang van de reactie was vergelijkbaar met wat de proefpersonen zelf rapporteerden te voelen.
Tot slot werden de bevindingen door machine learning bevestigd. De software was erop ingesteld de desbetreffende neurologische patronen te herkennen en toonde zo een onderliggende gemeenschappelijke grond tussen hoe honger en eenzaamheid onze hersenen beïnvloeden.
