Goedkoop, sfeervol én gevaarlijk: brandweer waarschuwt voor bloempotverwarming

Een omgekeerde bloempot met waxinelichtjes als goedkoop alternatief om je huis te verwarmen? Het gevaar bestaat dat je straks geen huis meer hebt.

Bloempotverwarming, potkachel, theelichtvuur: hoe je het ook wilt noemen, de geïmproviseerde binnenhuisverwarming is terug van weggeweest. Dankzij de hoge energiefacturen tieren de doe-het-zelfvideo’s momenteel welig op sociale media.

Het is simpel: zet een viertal theelichtjes in een bloempotschaaltje en plaats er eerst een kleine terracottabloempot en daarna een grotere bloempot overheen. Het aardewerk van de bloempot wordt door de warmte van de kaarsjes zodanig opgewarmd dat het een gezellige stralingswarmte zou moeten afgeven. Ook kant-en-klare constructies zijn te koop in de winkel, maar de prijzen daarvan kunnen oplopen tot 50 euro. Wellicht niet de besparingstip waar je op had gehoopt.

Amper 0,3 graden warmer

Helaas, met amper vier theelichtjes kun je je huis niet verwarmen. Je handen en voeten misschien nog wel, maar dat kan een warmwaterkruik ook.

Uit een onderzoek van Scapeler, een Nederlands wetenschapsplatform, blijkt dat een theelichtkachel de temperatuur in een kleine kamer met slechts 0,3 graden opwarmt.

Brandend kaarsvet

Bovendien is het gekunstelde ding helemaal niet brandveilig. ‘We zien geregeld branden in huis door kaarsen’, zegt Björn Bryon, woordvoerder van de Gentse brandweer. ‘Alles wat open vuur in huis is, of het nu kaarsen of theelichtjes  zijn, is te vermijden. Ook zelfgemaakte of kant-en-klare potkachels haal je beter niet in huis. Je kunt ze makkelijk omstoten, zeker als er kinderen of huisdieren aanwezig zijn. Het is begrijpelijk dat mensen naar alternatieven zoeken. De hoge energieprijzen werken ontwijkend gedrag in de hand. Maar dat gedrag is vaak veel gevaarlijker dan we durven te vermoeden.’

Zo brak eind vorige maand in een woning in Hoogstraten brand uit door een bloempotkachel. In de bloempot had zich condensatie gevormd en een condensatiedruppel kwam vervolgens in de parafine van een van de theelichtjes terecht. Een steekvlam deed de potkachel vuur vatten.

Fijnstofbom

Uit een ander experiment van het wetenschapsforum Scapeler blijkt dat de bloempotkachel een ware fijnstofbom is. Omdat de bloempot de normale verbranding van de paraffine in theelichtjes verstoort, ontstaat een grote hoeveelheid fijnstof (met een diameter tot 2,5 micrometer), tot wel 60 microgram per kubieke meter. Ter vergelijking: de Wereldgezondheisorganisatie (WHO) adviseert als 24 uursnorm slechts 15 microgram per kubieke meter in de buitenlucht.

Een bloempotkachel stoot daarnaast 2,5 keer meer ultrafijnstof (kleiner  dan 0,1 micrometer) uit dan wat wordt gemeten langs een drukke verkeersweg. Die deeltjes dringen direct het lichaam binnen via de longen, de ogen en zelfs de huid.

Naast de potkachels vreest de brandweer nog een ander risico de komende winter. Bryon: ‘Veel mensen gaan nu weer de haard of de houtkachel aansteken, terwijl ze dat de voorbije jaren niet hebben gedaan en de schoorsteen misschien verstopt is. Heel wat branden ontstaan in de schoorsteen. Niet iedereen laat die behoorlijk nakijken, hoewel dat wel verplicht.’