Ontdekker gaf diabetesmedicijn gratis aan de wereld: ‘Nu betalen we minstens vijf keer te veel voor insuline’
Een honderd jaar oud diabetesmedicijn wordt de laatste jaren steeds duurder. Dit gaat in tegen de visie die de ontdekkers voor ogen hadden, zegt de partij PVDA.
We betalen minstens vijf keer te veel voor insuline. Drie producenten van insuline – Eli Lilly, Novo Nordisk en Sanofi – domineren de markt en houden de prijs hoog, zegt PVDA naar aanleiding van Wereld Diabetes Dag.
Insuline wordt vooral gebruikt door mensen met diabetes type 1 aangezien deze patiënten zelf (vrijwel) geen insuline aanmaken. Bij diabetes type 2 maken mensen wel zelf insuline aan, maar onvoldoende of het lichaam reageert er niet meer goed op.
Twee variaties van insuline stonden in 2020 op nummers 11 en 25 in de top van de duurste geneesmiddelen voor de sociale zekerheid. ‘Op één jaar tijd gaven wij in totaal 52 miljoen euro uit aan insuline. Dat komt neer op 9 euro per pen. Nochtans werd door internationale onderzoekers al berekend dat de productieprijs minstens vijf keer lager ligt’, reageert Sofie Merckx, huisarts en Kamerfractieleidster voor de PVDA.
Onderlinge prijsafspraken
‘De oorzaak van deze opgeblazen prijzen ligt bij drie monopolisten’, legt Merckx uit. ‘Met hun patenten en onderlinge prijsafspraken domineren Eli Lilly, Novo Nordisk en Sanofi de markt en drijven ze de prijs kunstmatig op.’
Toch is er verandering op til, stelt Merckx. ‘De VS kondigden in 2018 de Affordable Drug Manufacturing Act af, waarmee publieke agentschappen zelf insuline kunnen produceren. Ook in België is het mogelijk een halt te roepen aan de plundering van de sociale zekerheid en de productie zelf in handen te nemen.’
‘Door insuline zelf te produceren kunnen we minstens 41 miljoen euro besparen’, vertelt Merckx. ‘In plaats van dat geld naar aandeelhouders te laten vloeien, zou het geïnvesteerd kunnen worden in het opsporen van personen met diabetes type 2. Want vandaag weet een op de drie patiënten van zichzelf niet dat ze diabetes hebben.’
Ontdekkers: ‘Insuline behoort de wereld toe’
De ontdekkers van insuline, Frederick Banting en John Macleod, hadden een heel andere visie voor ogen toen ze insuline honderd jaar geleden ontdekten. Op 27 juli 1921 extraheerde en isoleerde Frederick Banting – die twee jaar later samen met Macleod de Nobelprijs voor Geneeskunde zou krijgen – de molecule insuline uit de pancreas van een hond. Deze ontdekking betekende het begin van de insulinetherapie. Een diagnose van diabetes type 1 was vanaf dan niet langer hetzelfde als een doodsvonnis. Banting verkocht het patent om insuline te isoleren voor slechts 1 dollar, waarmee hij zijn ontdekking als het ware schonk aan de mensheid. Banting zei hierover: “Insuline behoort niet mij toe, het behoort de wereld toe”. Toch blijft de wereldwijde toegang tot het geneesmiddel honderd jaar later nog steeds problematisch. Zo heeft maar de helft van mensen wereldwijd die insuline nodig heeft, er ook echt toegang toe. En dit is niet enkel in de armere landen het geval, ook in de VS moest in 2020 40 procent van de insulinebehoevende patiënten hun insuline rantsoeneren om rond te komen.
Lees ook: Een toekomst zonder diabetes? ‘Onderzoek naar preventie is hoopgevend’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier