‘Geef 12% van gezondheidsbudget aan geestelijke gezondheidszorg’

Frieda Matthys herinnert de politieke partijen aan beloftes en uitspraken over investeringen in de geestelijke gezondheidszorg die ze gedaan hebben in de aanloop naar de verkiezingen.

De Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid (SGGG) tekende voor de verkiezingen een plan voor de toekomst waarin de geestelijke gezondheid haar integrale plaats in onze samenleving inneemt. Als concrete voorwaarde in zijn memorandum staat de ontwikkeling centraal van een groeipad voor de geestelijke gezondheidszorg (ggz) naar 12% van het  gezondheidsbudget tegen 2035 – te beginnen in de eerstvolgende legislatuur.

Naast deze financiële investering is er eerst en vooral bijzondere aandacht nodig voor onze jongeren, maar ook voor geïntegreerde zorg, het bestrijden van discriminatie en stigmatisering, het wegwerken van wachtlijsten, en voor de belangen van familie en patiëntenrechten. Deze punten vormen de kern van een breed gedragen visie op een robuust ggz-beleid.

Preventie en vroege detectie

De SGGG wil een paradigmashift richting preventie en vroegdetectie, met speciale aandacht voor jongeren en hun gezinnen. Daarin passen voorstellen voor vroegtijdige interventies en educatieve programma’s in scholen om geestelijke gezondheid bespreekbaar te maken en stigma te verminderen.

Geïntegreerde geestelijke gezondheidszorg

Een belangrijk thema in het memorandum van de SGGG is de noodzaak van geïntegreerde zorg. Dit betekent dat verschillende zorgverleners naadloos samenwerken om een holistische behandeling aan patiënten en ondersteuning van mensen met een psychische kwetsbaarheid te bieden.

De SGGG benadrukt dit als essentieel voor een vlottere doorstroming van patiënten en een snellere indicatiestelling. De SGGG pleit daarbij voor versterking van de samenwerking tussen verschillende zorgniveaus en diensten zodat teams flexibel kunnen inspelen op de individuele behoeften van patiënten.

Wegwerken van wachtlijsten

De onacceptabel lange wachtlijsten voor ggz moeten worden aangepakt. Dit vereist een grondige analyse om ervoor te zorgen dat iedereen met een nood zo snel mogelijk bij de juiste zorgvoorziening belandt. Daarnaast is een (gerichte) verhoging van de capaciteit van zowel ambulante als residentiële zorg een noodzaak. Zowel curatieve als aanvullende maatregelen zijn noodzakelijk om de wachttijden te verkorten. Dit vereist een aanzienlijke investering in menskracht en infrastructuur.

Bestrijden van discriminatie en stigmatisering

Discriminatie en stigmatisering van mensen met psychische aandoeningen is hardnekkig, en moet dringend worden aangepakt. De SGGG roept op tot strikte wetgeving om discriminatie door verzekeraars en overheidsinstanties te elimineren. En meer en bredere maatschappelijke campagnes en beleidsmaatregelen zijn nodig om stigmatisering tegen te gaan en inclusiviteit te bevorderen.

Belangen van familie en patiëntenrechten

Het versterken van de stem van patiënten en het respecteren van hun rechten is een thema dat consistent in het maatschappelijk debat naar voren treedt. De SGGG wijst op de noodzaak om de rol van ervaringsdeskundigen, lotgenotencontact en mantelzorgers te erkennen en te ondersteunen. Het is belangrijk families in het zorgproces te betrekken en patiëntgerichte zorg te waarborgen.

Nu is een goed moment

De integratie van de belangrijkste aanbevelingen uit het memorandum van de SGGG vormt een krachtig pleidooi voor een toekomstgericht ggz-beleid.

De SGGG juicht toe dat alle democratische partijen erkennen dat de volgende regering(-en) meer inspanningen moet(-en) leveren voor het psychisch welzijn van de bevolking. In de aanloop naar de verkiezingen zag de SGGG uit verschillende politieke windrichtingen meerdere van zijn besognes opgepikt voor de volgende legislatuur.

Minder duidelijk is echter hoe de partijen hun voornemens willen hardmaken. Op de Staten-Generaal van de Geestelijke Gezondheid, die op 8 februari in Leuven plaatsvond, engageerden verschillende partijkopstukken zich, met name Robby De Caluwé (Open Vld), Kathleen Depoorter (N-VA), Freya Van den Bossche (Vooruit), Jeremie Vaneeckhout (Groen) en Els Van Hoof (CD&V), om een groeipad voor de ggz in het volgende regeerakkoord vast te leggen. Echter, van die belofte blijft momenteel weinig over.

Enkel CD&V nam duidelijk een groeipad in zijn programma op, terwijl de meeste andere partijen het hebben gehouden op een ‘er moet iets gebeuren’ of nalieten te verduidelijken hoe ze een toename van het budget voor de ggz laten rijmen met plannen om op de gezondheidszorg te besparen. Voor een gezamenlijke inspanning van alle beleidsniveaus, een coherente implementatie van maatregelen voor geïntegreerde zorg, preventie, het wegwerken van wachttijden, het bestrijden van discriminatie en het versterken van patiëntenrechten is dat budgettaire groeipad voor geestelijke gezondheidszorg – naar 12% van het totale gezondheidsbudget – essentieel.

De toekomst van de geestelijke gezondheidszorg ligt mee in uw handen, beste beleidsmakers. Nú de daad bij het woord voegen, zou een goed moment zijn. Neem dat groeipad op in het regeerakkoord.

Frieda Matthys is voorzitter van de Staten-Generaal Geestelijke Gezondheid (SGGG).