‘Fertiliteitsartsen liegen donoren voor dat ze nooit gevonden kunnen worden’

Wetenschappers waarschuwen voor online DNA-tests omdat de privacy van bijvoorbeeld donorkinderen niet meer gegarandeerd kan worden. ‘Hypocriet’, vindt Stephanie Raeymaekers. ‘Anonimiteit van donoren was al langer een illusie.’

Uit (on)verwachte hoek verscheen er deze week een artikel in De Standaard waarbij twee academici onder dreigende toon opriepen om je speeksel niet zomaar toe te vertrouwen aan commerciële DNA-databanken.

In het artikel zetten beide academici zwaar in om mensen vooral af te raden zich te laten registeren: zowel de test als het bedrijf die de test aanbiedt worden grondig en uitvoerig in vraag gesteld.

Wat ze wel toegeven is dat de test efficiënt is in het aantonen van een bloedlijn die gedeeld wordt met anderen die zich in de bank inschreven. Ze uitten dan ook meteen hun bezorgdheid over de morele implicaties en privacy die het met zich teweeg zal, of kan, brengen.

‘We?l effectief zijn die DNA-bedrijfjes in het vaststellen van iemands verwantschap. Ze geven in de rapporten die ze afleveren vaak een lijstje met personen met een gelijkaardig DNA die ooit een dergelijke test hebben afgenomen. Het is potentieel leuk om iets te leren over een verre achternicht in Amerika. Maar als er plots een halfbroer opduikt, krijgt het vrijblijvende tijdverdrijf een heel andere dimensie.

Bio-ethicus Pascal Borry: ‘Zeker als die DNA-testen bijvoorbeeld gebruikt worden om iemands vaderschap vast te stellen. Nochtans moet de privacy van minderjarigen beschermd worden. Of een andere mogelijkheid: een donorkind gaat op zoek naar zijn biologische vader. Door dergelijke websites duiken nieuwe morele vraagstukken op. Fertiliteitscentra kunnen bijvoorbeeld niet langer de anonimiteit van donoren waarborgen.’

Hypocrisie

Anonimiteit van donoren was al langer een illusie. Deze kan trouwens nooit gegarandeerd worden, hoeveel complexe registratiesystemen of dossierverbranding er plaats hebben gevonden. De sleutel naar onze onbekende familie zit net in het DNA dat we met hen delen. Fertiliteitsartsen liegen donoren voor dat ze nooit gevonden kunnen worden.

Hypocrisie troef bij de academici die in het kielzog van het schip dat bestuurd wordt door de industrie oproept om wat speeksel niet toe te vertrouwen aan commerciële DNA-databanken maar wel goedkeurend en stilzwijgend toezien hoe mannen en vrouwen opgeroepen worden om zaad- en eicellen ‘in volle vertrouwen’ te doneren aan artsen, centra en ziekenhuizen die hiermee een aardige business mee uitbouwen.

Wat speeksel veroorzaakt minder schade dan de constructie die door artsen werd opgezet. Het kind hoort het slachtoffer niet te zijn van de leugens waarmee volwassen ‘hun gezin’ creëerden. Als je niet wil dat kinderen zoeken of ontdekken, misschien moeten we ze dan niet meer op deze manier verwekken?

Lees ook