Factcheck: ‘Trainen met een lage hartslag is níét beter om af te vallen’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Die stelling lazen we onlangs in De Standaard. Maar klopt die wel?

Een ‘hardnekkige mythe’ over voedsel en beweging, zo lazen we onlangs in De Standaard, zegt dat er een ‘ideale inspanningsgraad’ is waarbij je vet verbrandt, namelijk bij ‘een lage intensiteit’.

‘Het is niet omdat je oefent binnen je vetverbrandingszone dat je meer gewicht verliest’, zo counterde professor revalidatiewetenschappen Dominique Hansen (UHasselt). ‘Het tegendeel is eigenlijk waar. Een lage intensiteit is níét beter om af te vallen. Googel maar eens: heel vaak zullen websites aanraden om te trainen met een lage hartslag. Je mag dat gewoon negeren.’

Maakt het dan niet uit? Hoezo?

‘Het idee leeft dat je van een halfuur lopen terwijl je nog kunt praten beter afvalt dan van een snelheidstraining’, zegt Hansen aan de telefoon. ‘Studies, meestal oudere, hebben al vaak laten zien dat je tijdens een laagintense inspanning eerder vetzuren verbrandt, terwijl je met een snelle sprint eerder suikers aanspreekt. Dat klopt, zowel bij mensen met obesitas als bij mensen zonder overgewicht.’

Wat er gebeurt in de eerste uren na de inspanning, is net zo belangrijk als wat er tijdens het sporten gebeurt. Dat is de clou van het verhaal

‘Recenter vergelijkend onderzoek, bij personen die langdurig laagintens of hoogintens hebben getraind maar daarbij exact hetzelfde aantal calorieën hebben verbruikt, resulteert evenwel voor beide groepen in exact hetzelfde gewichtsverlies’, zegt Hansen. ‘Dat komt door wat er gebeurt in de eerste uren ná de inspanning, tijdens de recuperatie. Wie hoogintensief traint, verbruikt tijdens het sporten vooral suikers, maar nadien blijkt de vetverbranding aan te slaan. Wat er gebeurt in de eerste uren na de inspanning, is net zo belangrijk als wat er tijdens het sporten gebeurt. Dat is de clou van het verhaal.’

Dat wordt bevestigd door drie Vlaamse inspanningsfysiologen.

Cruciaal in de eindafrekening is namelijk de energiebalans, de verhouding tussen energie-inname en energieverbruik.

‘In de praktijk is het calorieverbruik van pakweg langdurig wandelen gelijk aan dat van kortstondig lopen’, zegt Rudi Frankinouille (UZ Antwerpen). ‘Niet een lage of hoge hartslag bepaalt of je gewicht verliest, wel de vraag of je – na verloop van tijd gemeten – in totaal meer calorieën verbruikt dan je inneemt via voeding’, zegt hij.

Afvallen hoeft niet te betekenen dat je honger moet lijden, vult Romain Meeusen (VUB) aan. ‘Obees word je niet in twee weken, net zomin val je met diëten en sporten meteen vijf kilo af. Alles moet geleidelijk gebeuren, en pas na verloop van tijd – weken, maanden – worden geëvalueerd. Als je meteen na een inspanning minder weegt, komt dat overigens bijna uitsluitend door vochtverlies en zweten.’

Je moet doen wat bij je past, beklemtonen academici. ‘Hoewel Hansen volkomen gelijk heeft met z’n claim dat trainen met een lage hartslag níét beter is om af te vallen, is dat voor de meeste mensen die gewichtsverlies ambiëren in de praktijk toch de beste optie’, zegt Wim Derave (UGent). ‘Laagintensief trainen – met een boutade: wandelen – geeft ten eerste minder kans op blessures, waardoor je langetermijnplan minder snel gedwarsboomd wordt. Bovendien leidt het minder tot compensatie-eten. Na een halfuur intensief lopen voel je de neiging om te eten en meteen flink je suikers bij te laden. Die aandrang heb je veel minder na een laagintensieve inspanning.’