Factcheck: ‘Je kunt tandpasta beter gewoon uitspuwen, zonder extra te spoelen’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Dat wist Stefaan Hanson van het Verbond der Vlaamse Tandartsen te vertellen aan Het Nieuwsblad. Maark klopt het wel?

Moet je je tandenborstel vooraf nat maken? Op Radio 1 zei fysicus Dirk Van Dyck (UAntwerpen) onlangs van niet. ‘Er zit al 20 tot 40 procent water in tandpasta. Dat is genoeg om optimaal te schrobben.’ In Het Nieuwsblad bevestigde Stefaan Hanson, de woordvoerder van het Verbond der Vlaamse Tandartsen (VTT), dat daags nadien. En voegde hij daar iets opmerkelijks aan toe: ‘Veel water ná de poetsbeurt is evenmin een goed idee’, lazen we. ‘Je kunt tandpasta beter gewoon uitspuwen, zonder extra te spoelen. Anders spoel je de bestanddelen in de tandpasta die nog een tijdlang doorwerken, meteen weg.’ Is dat zo? Moet níét naspoelen de norm zijn, eerder dan gretig gorgelen tegen die korrelige tandpastasmaak? De meeste mensen walsen nadien toch met water?

Inderdaad, zegt Hanson aan de telefoon, ‘maar dat is omdat ze te veel tandpasta gebruiken. Wie dat niet doet, heeft na het uitspuwen van speeksel en tandpasta ook zonder extra water geen mond vol pasta meer. Goede tandpasta bevat naast zeep of “schuurmiddel” om je tanden te reinigen ook producten zoals fluoride en andere, om ze te beschermen en je tandvlees gezond te houden. Hoe langer die producten in je mondmileu blijven, hoe langer en beter ze werken.’

Hoeveel beter? Daarover bestaat volgens Hanson geen wetenschappelijk onderzoek. ‘Ons advies: neem een tandpasta waarvan je de smaak oké vindt. Dan moet je hem niet wegspoelen. Dat klinkt weinig wetenschappelijk, maar wel logisch.’

Een studie uit 2004 waarop de tandheelkundige Peter Bottenberg (VUB) ons attendeert, in het vakblad Caries Research, onderschrijft en concretiseert Hansons logica. Een kleine verhoging van de fluorideconcentratie in je speeksel sterkt het tandglazuur en helpt naar schatting 30 procent cariës of tandbederf voorkomen. ‘Net na het poetsen vertoont die fluorideconcentratie een enorme piek’, zegt Bottenberg, ‘maar daarna zakt ze gestaag – je blijft natuurlijk speeksel maken en inslikken, waardoor ze snel verdunt. Spoel je na het schrobben met water, dan zit de fluorideconcentratie na een halfuur weer bijna helemaal op nul. Doe je dat niet en spuw je alleen tandpasta en speeksel uit, dan rek je die staart tot anderhalf à twee uur na het poetsen.’

Het effect van niet spoelen werkt het sterkst bij de poetsbeurt voor het slapengaan, zegt Bottenberg. ‘Dan produceer je minder speeksel en blijft de fluorideconcentratie dus nog langer op peil.’ Met name oudere mensen hebben er baat bij. ‘Vaak liggen bij hen de tandwortels al wat bloot. Die zijn tien keer zo gevoelig voor de zuren uit voedselafbraak dan het doorsnee tandglazuur van jonge mensen.’

Tandpasta inslikken kan in de regel geen kwaad, sust tandheelkundige Luc Martens (UGent), die overigens zelf nooit naspoelt met water. ‘Bij peuters die dagelijks veel tandpasta inslikken, kan het à la limite fluorosis veroorzaken: witte stippen of lijntjes op hun latere “grotemensentanden”. Die tanden zijn dan niet zwakker, alleen wat minder mooi. Ongeveer 10 procent van de bevolking kampt daarmee.’

Het advies is twee keer per dag poetsen, telkens twee minuten. Belangrijk, zo beklemtoont Martens, is dat je áltijd tandpasta gebruikt. ‘Kinderen jonger dan zeven niet meer dan een erwt, daarna richting de klassieke centimeter voor volwassenen.’

En nadien naspoelen met water? ‘Dat is inderdaad passé.’