Factcheck: ‘Amper 1 Belg op de 10 houdt zijn vleesgebruik binnen de officiële voedingsrichtlijnen’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Deze stelling lazen we onlangs in Het Nieuwsblad. Maar klopt het wel?

‘Als we gevaarlijke klimaatveranderingen willen voorkomen, moet de productie en consumptie van vlees in ons land tegen 2050 voor de helft naar beneden’, schreef onlangs Het Nieuwsblad naar ‘de conclusie van een nieuw rapport‘ van Greenpeace: ‘Amper één Belg op de tien houdt zijn vleesgebruik binnen de officiële voedingsrichtlijnen’, zei Sébastien Snoeck van de milieuorganisatie in de krant. ‘En de vleesproductie is in ons land verantwoordelijk voor zo’n 9 procent van de uitstoot van broeikasgassen. Als we de zaken op hun beloop laten, zal dat blijven stijgen, tot meer dan 36 procent in 2050.’ De meeste mensen zijn bereid minder vlees te eten, ‘maar het gaat niet snel genoeg, de tijd dringt’, lazen we. Eten 9 Belgen op de 10 meer vlees dan wat de ‘officiële voedingsrichtlijnen’ aanbevelen?

De stelling steunt op het rapport Vlees, vis, eieren en vervangproducten van het Wetenschappelijk Instituut voor Volksgezondheid (WIV), zegt Snoeck van Greenpeace tegen Knack. Het WIV brengt daarin verslag uit over de meest recente voedselconsumptiepeiling: een peperdure nationale enquête bij 3200 Belgen uit 2014 .

‘In 2014 consumeerde de Belgische bevolking (3-64 jaar) gemiddeld te veel vlees in vergelijking met de geldende aanbevelingen’, lezen we. ‘Slechts 10,1 procent van de bevolking overschrijdt de aanbevolen hoeveelheden niet.’

De gebruikte maatstaf is ‘maximaal 240 à 400 gram vlees per week (volgens leeftijd)’ of voor een volwassene 57 gram per dag. Maar waarom geen 500 gram, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie zegt en, in 2013, ook de Hoge Gezondheidsraad (HGR) zei?

‘Die norm is op eigen gezag en logisch onderbouwd’, zegt dokter Karin De Ridder (WIV), die het voedselconsumptieonderzoek leidt. ‘We gaan uit van een gezond en gevarieerd voedingspatroon met twee dagen per week vis en één dag vegetarisch. Eet je vier dagen telkens 100 gram vlees – de aanbevolen daghoeveelheid in de oude actieve voedingsdriehoek – dan kom je aan 400 gram per week.’

Vorig jaar is die voedingsdriehoek herzien. ‘In de oude zaten alle eiwitrijke producten – rood vlees, gevogelte, vis, eieren, peulvruchten – in één groep’, zegt Loes Neven van het Vlaams Instituut Gezond Leven. ‘Van dat alles 100 gram per dag samen, was de richtlijn. Intussen weten we dat peulvruchten de gezondheid bevorderen, terwijl er over vlees aanwijzingen tot bezorgdheid zijn. Daarom hebben we die producten in de nieuwe driehoek uitgesplitst.’

Een nieuwe aanbeveling over hoeveel vlees gezond is, is er nog niet, zegt Neven. ‘De HGR werkt die nu uit. We verwachten ze tegen de zomer.’

Gemiddeld eten Belgen volgens het WIV élke dag 111 gram vlees. ‘Zet je de “officiële richtlijn” op 500 gram per week in plaats van 400, dan houden naar schatting niet 1 maar 2 Belgen op de 10 zich daaraan’, zegt Karin De Ridder.

Zijn de consumptiecijfers uit 2014 bovendien niet gedateerd? Volgens iVox-onderzoek van EVA (Ethisch Vegetarisch Alternatief) uit januari 2018 eet 44 procent van de Belgen nu minder vlees dan een jaar geleden. Ook de cijfers van Statbel dalen.

‘Wie 600 gram vlees eet, is niet ongezonder dan wie 400 gram eet’, relativeert vleestechnoloog Frédéric Leroy (VUB). ‘Richtlijnen zijn bedoeld om richting te geven, niet om te stigmatiseren, zoals nu. Vlees is niet ongezond, wel integendeel.’