Factcheck: ’40 procent van reizende gezinnen met kinderen vaccineert zich niet’

Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier meer over hoe we werken.

Die quote lazen we onlangs in Het Laatste Nieuws, maar klopt het wel?

‘Vier op de tien Belgen laten zich niet vaccineren voor ze op exotische reis vertrekken. Dat blijkt uit een rondvraag bij 753 reizende Belgen’, lazen we op 19 april in Het Laatste Nieuws. ‘Opmerkelijk genoeg zijn ook families niet happig op vaccinaties. Amper 38,5 procent van de reizende gezinnen laat zich vaccineren.’

Het niet nader genoemde onderzoek achter het cijfer is gefinancierd door Sanofi, het grootste vaccinatiebedrijf ter wereld, weet Roeland Scholtalbers, communicatieverantwoordelijke van het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen.

In het persbericht erover staat: ‘Gemiddeld is 40 procent van de Belgische reizigers gevaccineerd.’ Van ‘gezinnen’ of ‘kinderen’ is in die tekst geen sprake.

Een volledig onderzoeksrapport kan Sophie van Wel, communicatiedirecteur van Sanofi België, niet per kerende bezorgen. Wel drie slides met basisgegevens over het onderzoek. Om een online enquête gaat het, gefinancierd door Sanofi Pasteur, uitgevoerd door Axess Research in november 2017 in België, Nederland en Frankrijk. Meer info – twee pdf’s (hier en hier) met alle hand-outs van op de persconferentie – laat ze ons bezorgen via Vincent Morrens van Vademecom, het PR-bureau waarmee Sanofi werkt.

‘Volgens het onderzoek vertrekt 60 procent van de reizende gezinnen niet-gevaccineerd’, zegt op grond daarvan Kristina Van De Winkel (UZ Gent), de specialist reisgeneeskunde die op de persconferentie was. De studiepresentatie haalt drie types reizigers aan. ‘Van de backpackers was 48,5 procent afdoende ingeënt, van de families met kinderen 38,5 procent. Dat was even weinig als bij de mensen van vreemde origine die naar hun land van herkomst reizen (37,5 procent).’

Ons land heeft nauwelijks gegevens over hoeveel reizigers ondergevaccineerd vertrekken. Maar de grootteorde uit het onderzoek spoort met internationale studies die uitgaan van 30 à 50 procent ondergevaccineerden, zeggen drie experts.

Onder hen dokter Mieke Croughs, van het ITG in Antwerpen. ‘Het percentage uit de studie is op zich weinig waard, want het is uiteindelijk berekend op een totaal van maar 207 Belgische respondenten die naar een exotische bestemming reizen’, zegt Croughs nadat ze alle hand-outs heeft doorgenomen. ‘We weten het eigenlijk niet. Grofweg vertrekt ongeveer een derde van de kinderen ondergevaccineerd naar een exotische bestemming, schat ik.’

Te veel sowieso, zegt professor en vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen). ‘Zelfs wie naar Frankrijk reist, consulteert het best vooraf de ITG-webpagina met vaccinatieadvies per land. Frankrijk heeft de laatste jaren verschillende mazelenepidemies gekend. Elke reis zou een aanleiding moeten zijn om je vaccinaties na te kijken. Ben je de afgelopen tien jaar ingeënt tegen tetanus?’

Ook tegen tekenencefalitis (TBE) kan het nodig zijn, beklemtoont Van De Winkel. ‘Dat is niet de ziekte van Lyme, wel een virale aandoening die zich uitstrekt van Duitsland en Oostenrijk tot in Siberië en Japan. In Oostenrijk worden alle kinderen daartegen gevaccineerd.’

Overdrijven de artsen? ‘Als we goed vaccineren, zouden ze alleszins minder mensen op raadpleging zien voor een behandeling’, lacht Pierre Van Damme. ‘Ik vergelijk vaccineren graag met een brandverzekering voor huis of appartement. Een reis kost geld, het is zonde als ze in het water valt. Ook een brandverzekering neem je toch in de hoop dat je ze niet nodig hebt?’