De Europese Commissie verwacht dat de lidstaten tegen het einde van het jaar over de eerste dosissen van een coronavaccin zullen beschikken. Dat heeft een topfunctionaris maandag laten verstaan in het Europees Parlement.
‘Misschien al in november, laat ons zeggen december, tegen het einde van het jaar zullen we de eerste dosissen beginnen hebben’, meldde vice-directeur-generaal Sandra Gallina van het directoraat-generaal Gezondheid en Voedselveiligheid maandag in de bevoegde parlementscommissie. Ze acht het mogelijk dat er tegen medio april op massale schaal vaccins beschikbaar zullen zijn. Die worden dan pro rata over de lidstaten verdeeld.
De Commissie onderhandelt namens de lidstaten met de farmabedrijven over voorcontracten voor de aankoop van vaccins. Met het Brits-Zweedse AstraZeneca is al een contract ondertekend voor 300 miljoen dosissen, met een optie om nog 100 miljoen dosissen aan te kopen. Met Sanofi-GSK, Johnson & Johnson, CureVac en Moderna zijn de verkennende onderhandelingen al achter de rug. Ook met BioNtech lopen gesprekken.
Aansprakelijkheid
Gallina verwacht dat de vaccins van AstraZeneca, Moderna en BioNtech eerst op de markt zullen komen. Die bedrijven zijn al data aan het doorspelen aan het Europese geneesmiddelenagentschap EMA, dat advies moet geven over de toelating van de vaccins op de markt. Bij die hele procedure zullen ‘geen bochten worden afgesneden’, zo verzekerde de topfunctionaris.
Gallina beklemtoonde dat de patiëntenrechten overeind blijven en farmabedrijven aansprakelijk blijven voor hun producten. ‘We hebben geen letter aan de wet veranderd. De bedrijven zijn volledig aansprakelijk. Burgers zullen naar de rechtbank kunnen blijven gaan om hun rechten te bevestigen. Het systeem blijft hetzelfde. We zouden wel gek zijn om dat te veranderen in het midden van een pandemie.’
Over de aansprakelijkheidskwestie is in de media foutieve informatie verspreid, klaagde de Europese topambtenaar. Wel erkende ze tegelijkertijd dat de lidstaten in eerste instantie de schadeloosstelling op zich kunnen nemen voor ‘verborgen effecten’. Ze acht die naar eigen zeggen ‘onwaarschijnlijk’ maar het is ‘een fair element omdat vaccins een ingewikkelde zaak zijn’. Wel blijft de eindaansprakelijkheid steeds bij de producent, beklemtoonde ze.
Transparantie
Verscheidene Europarlementsleden klaagden ook het gebrek aan transparantie aan. Zo bleek onlangs dat een lid van het onderhandelingsteam tot enkele jaren geleden in de farmasector werkte. Gallina erkende dat de Commissie op het vlak van transparantie meer kan doen, maar het vrijgeven van namen zit er niet in. ‘Dat kunnen ze onder druk worden gezet en dat willen we niet in een aanbesteding’, aldus Gallani. Ze wees er wel op dat alle onderhandelaars een verklaring over belangenconflicten moeten ondertekenen. Ook worden de lidstaten van nabij betrokken in de hele procedure.
In ruil voor het recht op aankoop betaalt de Commissie voorschotten aan de betrokken farmabedrijven om een deel van de investeringsrisico’s te dekken en de productiecapaciteit op te trekken. Maar eenmaal een vaccin beschikbaar wordt, zijn het de lidstaten die de dosissen moeten aankopen. Zij beslissen ook welke doelgroepen eerst in aanmerking komen voor een vaccinatie. (Belga)
