Europese Commissie investeert vier miljard euro in strijd tegen kanker
Terwijl heel Europa vorig jaar in de ban raakte van het coronavirus, bezweken ongeveer drie keer zoveel mensen aan kanker. De Europese Commissie heeft woensdag aangekondigd dat ze de komende jaren vier miljard euro wil uittrekken om de bestrijding van de ziekte te versterken. Preventie en innovatieve technologieën zijn de pijlers.
In Europa stierven vorig jaar ongeveer 1,3 miljoen mensen aan kanker. Zonder bijkomende actie dreigt het aantal kankergevallen volgens de Commissie tegen 2035 nog met bijna 25 procent toe te nemen, wat van de ziekte de belangrijkste doodsoorzaak kan maken. De bredere economische kost van kanker wordt intussen op 100 miljard euro per jaar geraamd. ‘We willen alle invalshoeken aanpakken: preventie, diagnose, behandeling en overleven’, zo licht vicevoorzitter Margaritis Schinas woensdag het nieuwe Europese plan toe. ‘Dit plan is uniek omdat we alle beleidsdomeinen erbij willen betrekken, en alle touwtjes aan elkaar knopen om één doelstelling te bereiken: kanker verslaan.’
Gezondheidszorg blijft hoofdzakelijk een nationale bevoegdheid, maar ook op Europees niveau is de voorbije decennia al één en ander gebeurd om kanker tegen te gaan, zoals de inperking van kankerverwekkende stoffen op de werkvloer of de waarschuwingen op sigarettenpakjes. Ook in dit plan speelt preventie een sleutelrol. De Commissie droomt van een Europa waar binnen twintig jaar nog minder dan 5 procent van de bevolking rookt.
Ze mikt daarvoor onder meer op maatregelen om reclame verder aan banden te leggen, bijvoorbeeld op sociale media. Tegelijk wil ze het bewustzijn over de link tussen kanker en alcohol versterken, onder meer via etikettering. Ook fiscale maatregelen rondom tabak of alcohol liggen in het verschiet. Tenslotte wil de Commissie vaccinatie tegen het humane papillomavirus stimuleren. Om kanker sneller op te sporen, wil de Commissie de lidstaten helpen om ervoor te zorgen dat ze tegen 2025 90 procent van de bevolking bereiken die in aanmerking komen voor screenings naar borstkanker, baarmoederhalskanker en darmkanker. Daartoe wil ze een nieuw Europees netwerk in het leven roepen.
Daarnaast wil de Commissie de toegang tot kwalitatieve behandelingen en medicijnen verbeteren. De strijd wordt immers niet in alle lidstaten met dezelfde wapens gestreden. Kanker komt vaker voor in het noordwesten van Europa, maar de sterftecijfers zijn hoger in het oosten. ‘Er zouden geen eerste- en tweederangskankerpatiënten in Europa mogen zijn’, aldus Schinas. Het vorige Europese plan tegen kanker dateert uit de jaren negentig, toen Oost-Europese landen nog maar net het communistische tijdperk hadden afgesloten.
Het nieuwe plan zet in op nog meer samenwerking op vlak van detectie, diagnose en behandeling, maar ook op de Europese meerwaarde die onderzoek en ontwikkeling naar nieuwe technologieën, digitalisering en artificiële intelligentie dezer dagen kan bieden. Van het totale budget van vier miljard euro komt de helft uit het nieuwe onderzoeksbudget Horizon Europe. Er wordt een nieuw Europees kenniscentrum in de steigers gezet om knowhow te verzamelen en initiatieven te coördineren.
Het nieuwe actieplan was een speerpunt van de Europese Volkspartij (EVP) in de laatste Europese verkiezingscampagne. ‘Als we dit goed aanpakken, kan dit vele duizenden mensenlevens redden’, begroet CD&V-Europarlementslid Cindy Franssen (EVP) de presentatie van het initiatief. Als lid van de kankercommissie in het Europees Parlement wil Franssen zich onder meer inzetten voor de uitbreiding van ‘het recht om vergeten’ te worden voor genezen patiënten. In België bestaat al zo’n regel dat verzekeraars na tien jaar succesvol herstel geen rekening meer mogen houden met de vroegere ziekte. Eurocommissaris voor Gezondheid Stella Kyriakides wil in eerste instantie overleg tussen patiëntenorganisaties en de financiële wereld over een gedragscode op gang brengen.