Drinken zonder kater: is feesten op synthetische alcohol de toekomst?

Niet-giftige alcohol maakt ‘s werelds oudste zonde straks misschien iets gezonder.

Wordt u niet meteen vrolijk van een alcoholvrij biertje? En mist u de ontspannende roes bij het drinken van een alcoholarme wijn? Dan is er misschien wel goed nieuws voor u. In een Londens lab creëerde de Britse neuropsychofarmacoloog en verslavingsexpert David Nutt de droom van elke drinker die graag een beetje tipsy wordt maar zich dat liever niet de volgende dag beklaagt: Alcarelle. Dat is een niet-giftige alcohol waarvan je lichtjes aangeschoten wordt, maar zonder de kankerverwekkende eigenschappen, slappe tong of houten kop.

Geert Dom, verslavingsdokter en auteur van het recent verschenen Een nuchtere kijk op alcohol, vindt het niet geheel onlogisch dat er al jaren gezocht wordt naar veiligere en minder schadelijke alcoholachtige moleculen. ‘Alcohol heeft ontegensprekelijk enorm kwalijke gevolgen voor de mens: 5 procent van alle kankers in België is te wijten aan alcohol.

‘Maar tegelijk zijn er wel degelijk goede kanten aan de drug. Hij voldoet aan een essentiële behoefte van de mens en speelt al vele duizenden jaren een rol als sociaal glijmiddel. Bij lage doseringen vinden we onze gesprekspartners sympathieker en mooier en daalt ons natuurlijke angstniveau in een sociale context. Hoeveel koppels zijn hun relatie niet gestart na enkele glazen bier of wijn?

‘Middeltjes die een lichte roes uitlokken zullen altijd gegeerd zijn. Nu zien we ook een trend waarbij men op zoek gaat naar manieren om de gevoelstoestand te manipuleren en angstgevoelens te reduceren. Dat vertaalt zich onder andere in het enorme succes van cannabidiol en microdosering.’

Nooit meer in de goot

Voor de naam Alcarelle haalde Nutt inspiratie bij Candarel, de zoetstof zonder suiker. Maar hoe brengt die ‘alcohol zonder ethanol’ ons nu precies in een roes?

Traditionele alcohol imiteert de werking van de signaalstof GABA in de hersenen, wat een algemeen dempend effect heeft op de prikkelbaarheid van het zenuwstelsel. Als u een paar glazen drinkt, ontspant u zich en wordt u socialer. Maar alcohol veroorzaakt ook hoofdpijn, instabiliteit en geheugenverlies. Synthetische alcohol doet precies wat alcohol doet, maar dan beter. Het bindt zich enkel aan de GABA-receptoren die zorgen voor de roes.

Andere voordelen van Alcarelle zijn dat de molecule niet door de lever hoeft te worden verwerkt en dat ze binnen enkele uren uit het lichaam verdwijnt. Dat betekent dat het effect een plafond heeft en dat de kans dat u lazarus in de goot terechtkomt onbestaande is.

‘Het idee is dat een lichte en kortdurende stimulering van het GABA-systeem de sociabiliteit en het gevoel van relaxatie bevordert,’ legt Dom uit, ‘net zoals lage doseringen van alcohol dat doen.’

‘Maar,’ waarschuwt hij, ‘bewaar uw enthousiasme nog maar eventjes voor later. De molecule is vandaag nog niet op de markt en studies erover zijn een goedbewaard geheim. Hoewel het een interessant spoor is, is het nog maar de vraag of de stof door het lichaam opgenomen wordt en enige werkzaamheid vertoont. Voorlopig moeten we dus nog even de hype van de realiteit scheiden. In afwachting heeft David Nutts bedrijf GABA Labs wel al een botanische variant, de Sentia Spirit, op de markt gebracht. Die zou, op basis van bestaande planten- en kruidenextracten en voedseladditieven, op een soortgelijke manier het GABA-systeem stimuleren. Hier gaat het om GABA-supplementen en -poeders, die ook in gezondheidswinkels en wellnessapotheken te koop zijn. Zelf ga ik het zeker eens proberen, maar goedkoop is het niet. Een flesje van 50 cl kost maar liefst 35 euro.’

‘De Ozempic’ van de alcoholindustrie

De bedoeling is uiteindelijk om Alcarelle te commercialiseren en te verkopen aan grote spelers van de drankenindustrie. Eerst moet de stof voldoen aan een hele rist veiligheidscriteria voor voedingsmiddelen. Verwacht wordt dat katervrije alcohol pas over vijf jaar op de markt komt. Een beetje ongerijmd, vindt Nutt. Van alcohol staat immers zonder enige twijfel vast dat hij extreem giftig is en dat hij op alle punten zou falen bij veiligheidstests. ‘Als alcohol op dit moment volgens de standaard voor voedselveiligheid op giftigheid zou worden getest, zou je minder dan twee eenheden pure alcohol mogen drinken per jaar’, aldus de Brit.

Ondertussen zit ‘big alcohol’ op hete kolen. Psychoactieve alternatieven voor alcohol zouden wel eens ‘de Ozempic’ van de alcoholindustrie kunnen worden. Dom betwijfelt niet dat er een groot gat in de markt is voor alcoholvrije en gezonde drankjes die echt bevredigend zijn voor de volwassen consument, maar waarschuwt voor manipulaties en bedrog. ‘Kijk maar naar wat de tabaksindustrie in het verleden heeft gedaan. Die moorddadige industrie heeft sinds de jaren 1960 miljoenen mensen gedood met desinformatie en meet zichzelf vandaag een gezondheidsimago aan met vapeproducten. Ook de cannabissector ontwikkelt zich in veel landen steeds meer tot een miljardenindustrie. Het is niet ondenkbaar dat wetenschappelijke data verdraaid worden om de handel in stand te houden.’

Drankroes tussen de oren

Tot slot bestaat er mogelijk nog een manier om de roes in uw lijf te krijgen zonder natuurlijke of synthetische moleculen: de kracht van de geest. In een Nieuw-Zeelands onderzoek kregen deelnemers te horen dat ze een wodka-tonic dronken, terwijl het eigenlijk gewoon tonic was. Op de glazen zat een schijfje limoen dat in de wodka was gedrenkt, zodat het naar alcohol rook, maar het alcoholgehalte in het drankje zelf was verwaarloosbaar

Wat bleek? De compleet nuchtere participanten gingen zich dronken gedragen door te flirten en te giechelen en waren er niet van te overtuigen, zelfs toen dat expliciet werd verteld, dat ze niet hadden gedronken.

Misschien zit daarin wel het geheim van Alcarelle?