Dik door de pil? Erg onwaarschijnlijk

Het is en blijft een hardnekkige mythe dat je dik wordt van de pil. Maar de meeste mensen worden nu eenmaal dikker met de jaren. De pil is vermoedelijk slechts een handig excuus.

De contraceptieve pil blijft wereldwijd een van de meeste gebruikte middelen voor contraceptie. Het feit dat iedereen weet waarover je het hebt als je “de pil” zegt, vertelt voldoende over haar populariteit. Ze bestaat tegenwoordig ook in andere vormen, zoals een vaginale ring of huidklever. Die kennen een groeiende aanhang, omdat ze veel gemakkelijker zijn. Je hoeft je immers nooit meer zorgen te maken of je je pil wel ingenomen hebt.

De contraceptieve pil, vaginale ring of huidklever bevatten nagenoeg allemaal 2 hormonen: oestrogeen en progesteron. De ringen en huidklevers zorgen voor een stabiele en lagere concentratie in het bloed en misschien draagt dat ook bij tot hun toenemende populariteit. Want de uitspraak “en dat verkleint het risico dat je dikker wordt”, klinkt dan al snel heel aannemelijk. Wat goed klinkt, lijkt altijd meer waar, al is er, ook in dit geval, geen enkel bewijs voor.

Geen duidelijk ja of neen
De vrees om dikker te worden, is een van de redenen waarom vrouwen vaak stoppen met de pil. Het is echter nooit duidelijk bewezen dat hormonale contraceptie een oorzaak is van gewichtstoename.

Er doen verschillende theorieën de ronde over de mogelijke mechanismen achter de gewichtstoename. Ze zouden er bijvoorbeeld voor zorgen dat het lichaam meer water ophoudt en minder vetten verbrandt. Of het hongergevoel aanscherpen zodat deze vrouwen meer gaan eten.

Geen enkele van deze theorieën is echter ooit bewezen in degelijk wetenschappelijk onderzoek.

Weinig kwaliteitsvol onderzoek
Bovendien komen de meeste mensen met de jaren wat bij. Ook vrouwen die de pil niet gebruiken. Het is niet aangetoond dat pilgebruiksters meer gewicht wonnen dan vrouwen die geen pil gebruikten.

De beste manier om dat te doen, is twee grote groepen te vormen. De ene met vrouwen die de pil nemen en de tweede groep vrouwen niet en die groepen een lange tijd te volgen.

Recent verscheen er een publicatie van de Cochrane Library waarin dit soort onderzoek nagetrokken werd. De Cochrane Library is één van de belangrijkste organisaties ter wereld die de kwaliteit van medische publicaties controleert. Zij vonden slechts 4 studies die aan de gestelde eisen voldeden. Het aantal vrouwen in deze studies bedroeg ongeveer 1400.

Een van deze studies werd een 30 jaar geleden uitgevoerd. In die tijd was de hormonale dosering van de pil veel hoger dan nu. Als er al een effect op het gewicht is, zou deze studie dat zeker moeten aanwijzen. Want hogere dosissen van hormonen zouden dan ook tot een grotere toename van het gewicht moeten leiden. Maar dat was dus niet zo.

Ook uit de andere studies van minder goede kwaliteit bleek er geen duidelijk verband met de contraceptie.

Het gebrek aan kwaliteitsvol onderzoek, bewijst dat het niet gemakkelijk is om dit soort van onderzoek uit te voeren. Onder andere omdat vrouwen in de eerste plaats een betrouwbaar contraceptief middel zoeken en bijgevolg minder geneigd zijn om voor een onderzoek een minder betrouwbaar middel te gebruiken. De consequenties zijn immers groot als het fout loopt.

Waarom geen spiraal?
Als er al een effect is op het gewicht, dan is het vermoedelijk klein. Maar het is niet uitgesloten dat er links of rechts toch iemand plots toeneemt bij het gebruik van de pil. Is dat het geval, bespreek dit dan met jouw arts zodat je eventueel samen op zoek kunt gaan naar een veilig alternatief.

Een spiraaltje bijvoorbeeld. Die krijgen veel te weinig aandacht, terwijl ze erg goed werken, even veilig zijn als de pil, jarenlang meegaan en je er nog minder het hoofd over hoeft te breken. In het begin kan je af en te eens controleren of het er nog zit, maar je moet niet overdrijven. En dat volstaat.

Bovendien komen ze in een zodanig grote variatie dat er voor bijna elke vrouw wel een geschikt model te vinden is.

Jan Etienne
Bodytalk