Als dierenarts maakte Joshua Dutré van zijn passie zijn beroep. Na het televisieprogramma Beestig volgt nu zijn eerste boek: essentiële informatie over dieren verpakt in een blik achter de schermen door de ogen van een dierenarts. ‘Dierenarts zijn is lang niet altijd een walk in the park met vrolijke puppy’s.’
Dieren gelukkiger maken met een boek, dat is Joshua Dutrés ultieme doel. Het boek aan je kat cadeau doen zou net iets te gemakkelijk zijn, maar komt wel aardig in de buurt. ‘Ik wil dieren gelukkiger maken door hun baasjes beter op de hoogte te brengen van hun noden. Want als je niet juist weet hoe je een dier moet verzorgen, kan je het ook niet perfect doen. Veel mensen hebben wel goede bedoelingen, maar informeren zich te weinig of via foute bronnen.’
Doorheen de jaren merkte Dutré dat veel baasjes met dezelfde vragen worstelen. Meermaals per dag stond er een nieuw baasje met een andere hond en dezelfde vraag voor zijn deur. Niet dat Dutré het erg vond die vraag telkens opnieuw te beantwoorden, maar het deed hem inzien hoeveel mensen niet over de juiste informatie beschikken en zo niet optimaal voor hun dier kunnen zorgen.
‘Met de uitzendingen van Beestig twee jaar geleden merkte ik de impact van een medium als televisie pas echt. Waar ik in mijn praktijk telkens weer dezelfde boodschap opnieuw en opnieuw moest herhalen, kon ik die via de televisie in een keer naar honderdduizenden mensen overbrengen. Dat was prachtig. In die geest ben ik aan het boek begonnen.’
Voorkomen door te informeren
In de eerste plaats wil Dutré baasjes informeren. Goed informeren. ‘Wanneer je als mens kiest een dier in huis te halen, draag je een verantwoordelijkheid. Die keuze verplicht je ertoe om die dieren zo goed mogelijk te verzorgen met oog op zowel hun fysieke als mentale welzijn. Hoe dan ook komt daar altijd veel geld bij kijken. Ook daarvan wil ik mensen bewuster maken. Operaties en medicatie kosten pakken geld, maar zelfs een gezond dier onderhouden neemt een hap uit je portemonnee. Niet iedereen lijkt dat te beseffen wanneer ze een dier in huis halen.’
Als je niet weet hoe je een dier moet verzorgen, kan je het ook niet perfect doen
‘Het is een utopie om te denken dat een boek of de juiste informatie dierenmishandeling de wereld gaan uit helpen. Kijk naar Sprotje (een zwaar mishandeld katje dat twee jaar geleden veel verontwaardiging oogstte op sociale media, en tevens ook het verhaal waarmee Dutré zijn boek opent). Die daad was zo absurd. Iedereen weet dat je geen levend katje in een hete oven stopt. Dat had niets met onwetendheid te maken. Maar bij veel dierenleed is dat wel het geval. Denk aan hitteshocks bij honden omdat baasjes ze vergeten binnen te houden bij warm weer of aan eenzame konijntjes in veel te kleine kooien.’
Dierendokter Joshua is geen droge lectuur die zegt hoe vaak je je hond moet uitlaten of welk kattenzand je best gebruikt, maar een bundel ontroerende anekdotes. ‘Mijn ervaringen tonen mensen wat er allemaal kan gebeuren. Stuk voor stuk veelvoorkomende valkuilen. De verhalen zijn een mooie mix van wat ik dagelijks tegenkom en van extremen die me voor altijd bijblijven. Persoonlijk zie ik mijn boek het liefst als essentiële informatie over dieren verpakt in een blik achter de schermen door de ogen van een dierenarts.’
Emotionele highs and lows
‘Het is onmogelijk om over je eigen ervaringen te spreken zonder het over je gevoel te hebben’, vertelt Dutré. ‘Onze job bestaat een en al uit emoties, dus hoe dan ook sluipt dat er ergens in. Daar krijg ik nogal veel reacties op, wat erop wijst dat veel mensen daar niet eerder bij stil stonden. Ik vind het positief dat ik tegelijkertijd ook die boodschap kan brengen, al blijft het informeren mijn hoofddoel.’
Dierenarts is een beroep met enorm veel highs, maar ook enorm veel lows. ‘Het is lang niet altijd een walk in the park met vrolijke puppy’s. Als ik alles op een rijtje zet, is drie kwart van de tijd wel gevuld met fijne momenten, maar die wegen niet door. We vergeten ze te gemakkelijk. Vijftien katjes die je van een abces verloste en zeven honden wier leven je redde, wegen niet op tegen een moeilijke euthanasie waarbij heel de familie, jezelf incluis, stonden te huilen of tegen een baasje dat je van alles verwijt omdat je ondanks je beste efforts zijn dier niet kon redden. Die eerste glijden van je af, die laatste hakken er stevig in.’
Dierenartsen kampen vaker met depressies en burn-outs
Niet alleen de maatschappij gaat voorbij aan het mentale welzijn van dierenartsen. Ook dierenartsen zelf hebben er niet altijd genoeg aandacht voor. ‘De laatste jaren is daar dankzij de beroepsfederaties wel verandering in aan het komen. Dierenartsen kampen globaal gezien meer met depressies en burn-outs dan gemiddeld en begaan tot viermaal meer zelfdodingen. Dat merk ik ook in mijn kennissenkring. Het is dus inderdaad belangrijk om hier als dierenarts waakzaam voor te zijn. Zowel bij jezelf als bij je collega’s.’
‘Voor mij ligt de verantwoordelijkheid hierbij vooral bij de dierenartsen zelf, maar het kan geen kwaad als ook de maatschappij hier oog voor heeft. Een simpel bedankje wanneer het goed afloopt, en het besef dat dierenartsen ook maar mensen zijn wanneer het slecht afloopt, doen al heel wat. Niet alles is zo vanzelfsprekend als het soms lijkt. Gelukkig reageren de meeste mensen echt wel begripvol, maar af en toe worden we ook wel eens de huid vol gescholden. En dat kruipt in je kleren.’
‘Baasjes komen vaak naar ons toe met torenhoge verwachtingen, maar vergeten dat tegenover alles wat wij doen een financiële realiteit staat. Wij moeten ten slotte onze zaak draaiende houden om überhaupt dieren te kunnen helpen. Dat kan soms de gemoederen doen oplopen. Een collega deelde eens het volgende op Facebook: Sometimes, I wake up at night thinking about your dog. I don’t charge extra for this. En exact, zo is het. Ik hoop dat baasjes zich daar voldoende bewust van zijn.’
Sociaalwerkende psychologen
Een dierenarts is in de eerste plaats een dokter voor dieren. Toch gaat hun dagelijks werk veel breder dan de medische zorg voor dieren alleen. Een dier komt nu eenmaal niet alleen aankloppen, maar is vergezeld van een baasje. ‘Negentig procent van onze job wordt door de baasjes ingenomen’, zegt Dutré. ‘Je kunt de beste dierenarts ter wereld zijn, maar als je niet met mensen omkan, kan je ons beroep niet uitoefenen. We zijn in alles wat we doen ook compleet afhankelijk van het baasje.’
‘Een behandeling valt of staat met of het baasje het probleem begrijpt, of hij achter onze aanpak staat en wat hij er financieel voor over heeft. Daarom is het zo belangrijk dat we hem alles haarfijn kunnen uitleggen. Van een banale gebroken nagel tot een complex uitgezaaide kanker. Van waarom we een echo willen doen en wat we daarop hopen te vinden, maar ook wat gebeurt als we niets vinden. Hoe beter het baasje de situatie snapt, hoe beter wij het dier kunnen helpen.’
Negentig procent van onze job wordt door de baasjes ingenomen.
Soms moet een dierenarts dus ook een beetje voor psycholoog spelen. ‘Dat is iets dat je in de praktijk moet leren. Veel hangt af van je eigen karakter. Sommige mensen zijn van nature nu eenmaal vlottere communicatoren dan anderen. Dat wil niet zeggen dat je er niet aan kan werken. Al doende leer je. Je merkt wel wat werkt en wat niet. Tenslotte zijn er ook heel wat collega’s die hun ervaringen maar al te graag delen. Dat helpt.’
Maar daar stopt het niet. Meer dan eens fungeren ze ook als sociaal werker. ‘Mensen in armoede hebben vaak dieren. Voor ons brengt dat heel wat beperkingen mee. Toch doen we er alles aan om ook deze mensen te begeleiden naar een optimale gezondheid van hun dier. Je moet afwegingen maken. Wat is vitaal en wat is extra? Wat kan misschien nog even wachten? Dat is niet altijd gemakkelijk.’
‘Daarnaast heb je ook de link tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld. Ik denk dat er zeker al wel eens zo’n dier op mijn behandeltafel lag, maar dat ik het heb gemist. Voor ons is het heel moeilijk om te weten of een dier mishandeld is. Wij stellen ons meestal geen vragen bij het verhaal dat ons verteld wordt. Het kan perfect dat een hondje zijn poot brak door van de trap te vallen, maar voor hetzelfde geld werd er geschopt. Je weet het niet. Momenteel zijn er wel heel wat collega’s bezig met elkaar duidelijk te maken hoe je het onderscheid kan zien. Dat is een goede zaak.’
Dierendokter Joshua – Joshua Dutré. Horizon. 224 blz. 21.99 euro. ISBN 9789492958860
De opbrengst van het boek gaat deels naar het Sprotjesfonds VZW, een fonds dat wil helpen de kosten te dragen van mishandelde of gewonde dieren zonder eigenaar. Omdat wij als mens ook een verantwoordelijkheid dragen tegenover dieren zonder baasje.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
