Deborah Seymus en Lotte Sierens: ‘We zijn allemaal gebaat bij wat meer slow sex’

We zouden seksualiteit meer moeten zien als een tapasmaaltijd, vinden schrijfster Deborah Seymus en seksuologe Lotte Sierens. ‘Je neemt waar je zin in hebt, in de volgorde die je wilt.’

‘Hey girl!’ Breed lachend laat seksuologe Lotte Sierens schrijfster Deborah Seymus binnen in haar praktijk in de buurt van Gent. De twee vrouwen hebben elkaar eerder ontmoet, in debatten over seksualiteit en relaties, en kunnen het uitstekend met elkaar vinden. Sierens heeft als seksuologe specifieke interesse voor vrouwelijke seksualiteit. Ze publiceerde vorig jaar It’s All about the Clit, een informatief en soms ludiek boek over vrouwelijk genot. Van Seymus verscheen vorig jaar Vijftig piemels later, een openhartig relaas van haar seksuele avonturen, en hoe ze ‘piemel na piemel’ zichzelf beter leerde kennen en uiteindelijk het geluk vond.

Seks is alomtegenwoordig en toch vinden veel mensen het best lastig om er openlijk over te praten.

Lotte Sierens: Als we al praten over seks, is dat vaak op een lacherige toon, of gaan we opscheppen. Zelden is er een eerlijk gesprek over seks. Ik zie veel mensen in mijn praktijk die in de knoop zitten met hun seksualiteit en zich daarin super eenzaam voelen. Precies omdat het taboe is om te zeggen dat het soms ook moeilijk gaat. Het beeld van seksualiteit dat we krijgen via films, boeken en porno is ook totaal niet realistisch. Als mensen zich daaraan spiegelen, krijgen ze het gevoel dat ze abnormaal zijn. Terwijl seksualiteit niet normaal of abnormaal is, je bent gewoon wie je bent.

Deborah Seymus: Er zit in mijn beleving ook een verschil tussen hoe mannen en vrouwen over seks praten. Mannen zullen rapper wat snoeverig doen over het aantal bedpartners dat ze hebben gehad. Vrouwen die een onenightstand hebben beleefd, zullen zich daar sneller voor schamen. Zo heb ik dat toch ervaren. Als ik eerlijk vertelde over mijn onenightstands, of over iets heel geks wat ik had gedaan, een trio of zo, dan werd daar door vriendinnen vaker met het opgestoken vingertje op gereageerd. Mannen vonden het meestal grappig en interessant.

In Vijftig piemels later vertelt u zonder gêne over uw seksuele ontdekkingstocht, vaak in het nachtleven, met alle leuke en soms ook nare ervaringen. Was dat makkelijk voor u?

Seymus: Nee, dat nu ook weer niet. Ik heb tijdens het schrijven ook een aantal keer moeten huilen omdat ik dingen herbeleefde. Maar ik heb wel altijd geloofd in het idee van een boek waarin ik open over seks zou spreken, en jonge vrouwen – en ook mannen – over veel verschillende seksuele ervaringen konden lezen. Met als boodschap: het is allemaal oké. Als je de behoefte hebt om te experimenteren op seksueel vlak, doe dat dan gewoon en schaam je er niet voor. De reacties op mijn boek waren soms wel heftig, maar dat had ik verwacht. Op sociale media ben ik uitgescholden voor hoer, slet en weet ik veel wat. Dat heeft me niet echt geraakt, maar het is op zich wel problematisch. Bij een man zouden de reacties misschien toch anders zijn geweest.

Heb je de behoefte om te experimenteren? Doe dat dan gewoon en schaam je er niet voor.

Deborah Seymus

Sierens: Er is nog steeds een dubbele standaard, met andere seksuele normen voor mannen en vrouwen. Dat zou echt niet mogen.

Seymus: Klopt, maar ik zie ook wel de positieve kant. Onze grootmoeders spraken het woord seks niet eens uit. In die zin is er veel vooruitgang geboekt. Er is nu ruimte om podcasts te maken over de vulva of over vrouwelijk genot. Het kan altijd beter, maar er is veel meer vrijheid gekomen.

Mevrouw Sierens, u hebt een boek geschreven over de clitoris, inclusief praktische tips voor vrouwelijk seksueel plezier. Schiet de kennis over vrouwelijk genot nog steeds tekort?

Sierens: Ja. Mensen weten nu eenmaal veel meer over mannelijke dan over vrouwelijke seksualiteit. Veel vrouwen en mannen weten bijvoorbeeld niet dat een erecte clitoris even belangrijk is als een erecte penis om te kunnen genieten van penetratieseks. Een erecte clitoris zorgt ervoor dat je vagina vochtig wordt. Als je vagina niet vochtig is, kan de penetratie pijnlijk zijn. Dat betekent dus dat stellen de nodige tijd moeten nemen voor voorspel. Maar als ik aan mensen vraag of ze wel wat aan voorspel doen, krijg ik niet zelden antwoorden als ‘ja, een paar minuten of zo’. (lacht) Daarom wilde ik naast theoretische kennis over de clitoris ook praktische handvatten geven. Veel vrouwen vinden het moeilijk om te vragen wat ze nodig hebben op seksueel vlak. Dan kan dit boek als hulpmiddeltje dienen.

U gebruikt nu zelf de term ‘voorspel’, maar u zou hem het liefst schrappen.

Sierens: Ik ben er inderdaad geen fan van. Voorspel versterkt het idee dat echte seks gelijkstaat aan penetratie, terwijl je een fijne vrijpartij kunt hebben met bijvoorbeeld alleen orale seks. Ik gebruik het woord voorspel nog wel in de praktijk, omdat mensen het nu eenmaal kennen. Maar ik leg ook uit dat we seksualiteit moeten proberen te zien als een tapasmaaltijd in plaats van als een vijfgangenmenu. Alles binnen het seksuele veld is dan een tapa: manuele seks, orale seks, seks met speeltjes, anale seks, penetratieseks, noem maar op. En net zoals bij een tapasmaaltijd neem je, uiteraard in overleg met je partner, waar je zin in hebt, en in de volgorde waarin je daar zin in hebt.

Vrouwen zouden vaak minder zin hebben in seks, juist vanwege het primaat van zogenaamde penis-in-vaginaseks, omdat ze daarbij veel minder vaak klaarkomen dan mannen.

Seymus: De eerste keer dat ik klaarkwam tijdens partnerseks was ik vooraan in de twintig. Toen was ik toch al een aantal jaren seksueel actief. Vandaag durf ik heel open over alles te spreken, wat ik prettig vind en wat niet. Met het ouder worden voel ik me een stuk zekerder in mijn hoofd en lijf. Maar in het begin was ik als jonge vrouw vooral bezig met penetratieseks, omdat je denkt dat het zo moet, en met mannen te pleasen. Ik ben ook heel streng opgevoed en heb nooit iets meegekregen over masturbatie, nooit geleerd wat de clitoris is, of hoe vrouwen klaarkomen. Ik heb alles zelf moeten ontdekken en ik denk dat heel veel vrouwen daarmee worstelen.

Sierens: Ik spreek vrouwen van dertig en zelfs van vijftig die nog nooit een orgasme hebben gehad, niet bij soloseks en niet bij partnerseks. Trouwens, ik hoor ook mannen die last hebben van de eenzijdige focus op penetratieseks en graag van andere dingen genieten. Net zoals ik in mijn praktijk vaak word geconfronteerd met koppels die weinig seks hebben, maar waarbij het de man is die minder zin heeft dan de vrouw. Dat weegt zwaar op die relatie, omdat het maatschappelijk gezien de norm is dat een man altijd zin heeft. Die vrouw denkt dan dat het aan haar ligt en dat ze niet aantrekkelijk is. En die man heeft het gevoel dat hij geen echte man is. Er zit heel veel complexiteit in seksualiteit. Om die reden doe ik doorgaans liever geen veralgemenende uitspraken over mannen en vrouwen.

Een grote misvatting is blijkbaar dat seks altijd spontaan uit de lucht moet komen vallen.

Seymus: Seks inplannen in de agenda werkt voor mij supergoed. In onze huidige maatschappij zijn koppels bijna allemaal tweeverdieners. Zeker als er ook nog kinderen zijn, is het moeilijk om tijd voor elkaar te vinden. Maak er dus een gewoonte van om dat te plannen. Dat is dan iets om met z’n tweeën naar uit te kijken. Je kunt elkaar overdag al een berichtje sturen: vanavond is het dateavond, waar heb je zin in? Dat hoeft ook niet altijd per se tot seks te leiden, evengoed eindig je knuffelend op de bank. Het gaat erom dat je een verbindingsmoment creëert en er heel bewust voor kiest om elkaar aandacht te geven.

Sierens: Hier word ik gelukkig van! (lacht) Dat klinkt als een heel gezonde seksuele relatie. Veel bij elkaar aftoetsen, geen druk zetten – fantastisch. Want fijne seksualiteit is echt voor iedereen anders. Daarom is het ook interessant om elkaar de vraag te stellen wat de motivatie is voor seks. Waarom heb je seks? Gaat het alleen om het orgasme? Gaat het om verbinden? Dat kan natuurlijk heel erg wisselen van moment tot moment. Maar als je daarop het antwoord hebt gevonden, kun je dat leggen naast de seks die jullie hebben en je afvragen: haal je dat eruit of niet? Zo kun je samen zoeken naar wat voor jullie fijne seks is.

En vat feedback van je partner alsjeblieft niet op als kritiek. Dat komt vaak voor. Mensen denken meteen: ik doe het niet goed. Maar iedereen probeert weliswaar een zo goed mogelijke minnaar te zijn, maar iedereen doet ook maar wat. En je denkt dat wat je doet oké is, omdat je het zelf leuk vindt, of omdat ex-partners dat leuk vonden. Communicatie is daarom de sleutel, al hoeft dat natuurlijk ook niet altijd met woorden. Je kunt ook keer een hand vastpakken en een beetje verplaatsen, of op het juiste moment een kreun timen. Nog een goede tip voor een plezierig seksleven is nieuwsgierig blijven. Denk niet voor een ander. Seksualiteit is iets superdynamisch en behoeften veranderen.

Jullie gingen onlangs met seksuoloog Wim Slabbinck in gesprek over het thema slow sex. Wat houdt dat in?

Sierens: Slow sex gaat vooral over vertragen en het prestatiegerichte, vaak onuitgesproken einddoel van seks, dat dan het orgasme is, wat loslaten. Het doel is genieten van het moment. Veel mensen hebben het altijd druk. Seks is een van de vele zaken op hun to-dolijst, iets wat ze snel even afwerken en dat is dan ook weer afgevinkt. Terwijl mensen vaak veel meer genieten van seks als ze echt de tijd nemen. Zeker in de huidige ratrace hebben velen daar juist behoefte aan.

Seymus: Het is een beetje te vergelijken met naar een kuuroord gaan. Daar moet je om te beginnen je gsm in een locker stoppen. Je bent niet meer bereikbaar. Wat je eigenlijk doet als je naar een kuuroord gaat, is jezelf de mogelijkheid geven om je af te snijden van de rest van de wereld en alleen te denken aan jezelf en eventueel degene die bij je is. Slow sex is voor mij hetzelfde. Je kiest ervoor om heel bewust tijd te maken voor elkaar en je ziet wel waar dat toe leidt. En net zoals je je in een kuuroord pas na een paar uur naakt rondlopen op je gemak voelt, geeft slow sex je de mogelijkheid om echt in je lichaam te zakken. Dat kan mogelijk tot een intenser orgasme leiden.

Sierens: We zijn vandaag allemaal gebaat bij wat meer slow sex. Een kwalijk symptoom van onze samenleving is namelijk dat we alles snel willen doen.

Een erecte clitoris is even belangrijk als een erecte penis om te kunnen genieten van penetratieseks.

Lotte Sierens

Ik las zelfs dat steeds meer mensen tijdens seks op hun telefoon kijken.

Seymus: Dat heb ik nooit meegemaakt, wel dat iemand in slaap viel. (lacht) Maar die was ook echt heel moe.

Sierens: Schermen, zoals televisietoestellen, tablets en telefoons in de slaapkamer, zijn sowieso killers voor de seksuele relatie. Hoeveel mensen hebben niet een tv in hun slaapkamer? Die zou er bij ons nooit in komen. Het is dan zo makkelijk om voor het slapengaan te zeggen: laten we een beetje tv-kijken. Terwijl de slaapkamer de plek bij uitstek is waar je ook seksueel actief kunt zijn. Hetzelfde met telefoons op nachtkastjes. Het is echt beter zonder. Want hoe vaak is de telefoon checken het eerste wat mensen doen als ze wakker worden? Met hun ruggen naar elkaar toe? Dat is letterlijk de verbinding tussen elkaar verbreken. In plaats van elkaar even te knuffelen.

Seymus: Slaapkamers zijn ook vaak van die kale ruimtes, in plaats van het gezellig te maken, met een tapijtje, kussens of kaarsen. Maakt daar een aantrekkelijke ruimte van waarin je seksueel actief wílt zijn.

Er is veel meer vrijheid op relationeel vlak, maar de overgrote meerderheid kiest nog altijd voor een monogame relatie. U beschrijft in uw boek een kortstondige polyamoreuze relatie met een koppel, maar dat bleek best ingewikkeld?

Seymus: Alleen al praktisch is een relatie met z’n tweeën sowieso makkelijker. Ik bedoel, als je met z’n drieën bent en je wilt afspreken: dat vergt enige planning. Los daarvan is het al moeilijk genoeg voor monogame stellen om zich allebei even goed te voelen in de relatie. Als je daar een persoon aan toevoegt, wordt het inderdaad nog ingewikkelder. Maar ik ken best wel wat mensen in mijn omgeving die zeggen dat ze polyamorie ooit wel eens zouden willen proberen. Zelf ben ik niet bewust gaan zoeken naar een koppel dat daarvoor openstond. Het is toevallig op mijn pad gekomen, via een datingapp. Het bleek een warm, fijn koppel en ik dacht toen dat het allemaal wel goed ging. Er was ruimte voor meer dan alleen seks en iedereen begon elkaar heel graag te zien. Maar de vrouw in het koppel bleek het er uiteindelijk toch moeilijk mee te hebben.

Sierens: Veel mensen vinden het lastig, maar je kunt inderdaad meer dan één persoon graag zien. En je kunt op nog iemand anders verliefd worden, ook als je in een goede relatie zit. Maar dat is dan natuurlijk niet per se polyamorie.

Mensen kiezen meestal voor exclusieve, monogame relaties, maar overspel is schering en inslag.

Sierens: Maar overspel en ontrouw komen ook voor in polyamoureuze relaties, en zijn daar ook een probleem, hoor.

Seymus: Polyamorie is er ook niet omdat mensen seks missen of zo. Polyamorie is er heel vaak vanuit een andere behoefte, namelijk dat je mensen graag ziet en die liefde met verschillende mensen wilt delen.

Ontrouw is ook iets waarover mensen er het liefst het zwijgen toe doen, niet?

Sierens: Terwijl ik geloof dat als je elkaar in een monogame relatie de ruimte geeft om in dialoog te gaan op het moment dat iemand iets begint te voelen voor een ander, een collega of weet ik veel, het juist veel minder aantrekkelijk wordt om daar ook echt iets mee te doen. Maar als iemand voelt: dit is verboden, ik moet het voor mezelf houden en zelf oplossen – dan wordt het juist allemaal aantrekkelijker. Er wordt pas gesproken over ontrouw, zegt de beroemde relatietherapeute Esther Perel, als er ontrouw is geweest. Maar dan is het te laat.

Seymus: Ik heb nu bewust gekozen voor een monogame relatie, maar dat is inderdaad een gesprek dat je in het begin van een relatie moet hebben. Wat is ontrouw voor mij en wat is ontrouw voor jou? Want mensen kunnen dat ook heel anders definiëren. Wat doen we met verliefde gevoelens? We zijn allemaal mens, en verliefdheid is gewoon een gevoel, net zoals verdriet of blijdschap. Daarover spreken in het begin van een relatie is super waardevol. Het voorkomt, niet altijd maar vaak wel, inderdaad dat er effectief iets gebeurt en versterkt het vertrouwen in elkaar.

Is ontrouw vaak het einde van een relatie?

Sierens: Zeker niet. Ik begeleid veel stellen waar er ontrouw is geweest, en die toch met elkaar verder willen. Die vroeger misschien zeiden dat ze hem of haar bij overspel zonder aarzelen de deur zouden wijzen. Soms gebeurt dat en voor sommige mensen is dat ook de beste oplossing. Maar mensen hebben een leven met elkaar opgebouwd. En zien elkaar gewoon heel graag. Dat verandert niet plots, ook al is de persoon die bedrogen is boos, verdrietig en gekwetst. Daarom proberen veel mensen van ontrouw te herstellen. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat ontrouw een relatie altijd grote schade berokkent en herstellen een levenslang werk blijft.