De Vlaamse ziekenhuiskeukens doorgelicht: jacht op vuile blikopeners, warme ijsjes en vervallen vlees

© iStock
Kristof Clerix
Kristof Clerix Onderzoeksjournalist

Het federaal voedselagentschap heeft 1 op de 3 Vlaamse ziekenhuiskeukens een waarschuwing gegeven – een even slechte balans als vijf jaar geleden. Knack kon de inspectieverslagen inkijken.

Vlaanderen telt 116 ziekenhuiskeukens die zelf voedsel bereiden. Elke twee jaar krijgen ze een inspectie van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV). Dat controleert, aan de hand van verschillende checklists, onder meer de infrastructuur, inrichting en hygiëne van de keukens, de traceerbaarheid van producten, en allerhande administratieve verplichtingen.

Tijdens de recentste controles met checklists kregen 38 Vlaamse ziekenhuiskeukens een waarschuwing. Dat blijkt uit een analyse van de inspectieverslagen uit de periode 2014-2017 die begin juni beschikbaar waren in de FAVV-databank. Knack kon ze inkijken op basis van de Wet openbaarheid van bestuur.

Eind juni meldde het FAVV al in zijn jaarverslag dat 1 op de 3 ziekenhuizen een ongunstig resultaat had behaald voor infrastructuur, inrichting en hygiëne. Op de gevangeniskeukens na scoorde in 2016 geen enkele ander type grootkeuken (zoals ook die in scholen, kinderopvang, melkkeukens, rusthuizen) zo slecht.

‘Het is verrassend dat we nog altijd met zulke slechte cijfers geconfronteerd worden’, zegt Dominique Vandijck, directeur kwaliteitsbeleid van de Vlaamse ziekenhuiskoepel Zorgnet-Icuro. ‘Als sector moeten we de gelegenheid te baat nemen om het probleem aan te pakken, samen met de overheid.’

In Kortrijk trof de inspectie in 2014 ‘diverse vervallen yoghurtpotjes’ aan, ‘vervallen kaas en beschimmelde room’

De inbreuken

Of het resultaat van de controle ‘gunstig’ of ‘ongunstig’ uitvalt, hangt af van de ernst van de inbreuken. ‘In onze checklists heeft elk item een eigen weging’, zegt FAVV-woordvoerster Katrien Beullens. ‘Louter administratieve zaken wegen het minst zwaar door. Vervolgens heb je inbreuken die niet rechtstreeks gelinkt zijn aan voedselveiligheid maar er toch een invloed op kunnen hebben – denk bijvoorbeeld aan de afwezigheid van voldoende wasbakken. Ten slotte zijn er zaken die voor ons absoluut in orde moeten zijn. Zijn ze dat niet, dan heeft dat een directe impact op de voedselveiligheid. Bedorven eten, om maar iets te noemen.’

Stelt het FAVV tekortkomingen vast, dan moet het betrokken ziekenhuis die wegwerken. ‘We blijven hercontroles uitvoeren tot alles in orde is’, zegt Beullens. ‘Tot een tijdelijke sluiting gaan we alleen over als er een direct gevaar voor de volksgezondheid is. Dat is in 2016 bij Vlaamse ziekenhuiskeukens gelukkig niet gebeurd.’

Dominique Vandijck van Icuro roept op om paniek te vermijden: ‘Patiënten hoeven niet bang te zijn: het eten in Vlaamse ziekenhuizen zal hen niet nog zieker maken. Ja, je kunt er al eens een potje yoghurt aantreffen dat over datum is. Maar de kans is minimaal dat je een maag-darmontsteking door besmet voedsel oploopt. Wat natuurlijk niet wegneemt dat elk geval er één te veel is.’

1. Bacteriën

De bewaartemperatuur is een van de belangrijkste aandachtspunten bij de controles van het FAVV. ‘Ze heeft een rechtstreekse impact op de veiligheid van voeding’, zegt Katrien Beullens, want in een te warme omgeving kunnen micro-organismen – bacteriën – groeien. ‘Gekoelde producten mogen op maximaal 7 °C bewaard worden: dat is de algemene regel. Voor gehakt vlees is dat 4 °C, voor rauwe vis de temperatuur van smeltend ijs. Dat is zo wettelijk vastgelegd. Voor diepvriezers bedraagt de maximumtemperatuur -18 °C. Uitzonderlijk is een afwijking tot -15 °C toegestaan.’

Wat blijkt? 17 Vlaamse ziekenhuiskeukens zondigden tegen de temperatuurnorm voor gekoelde levensmiddelen; 4 keukens overtraden de norm voor diepvriesproducten. Enkele voorbeelden. Tijdens een inspectie bij het Imeldaziekenhuis in Bonheiden troffen de inspecteurs een half karton consumptie-ijs aan dat meteen moest vernietigd. ‘De kerntemperatuur van de bovenste laag ijsjes bedraagt -6 °C, op de derde laag was dat -15 °C’, aldus het inspectieverslag. ‘-6 °C is zeker te hoog’, zegt Beullens. Tijdens dezelfde controle bleek dat niet alle desserts in het restaurant gekoeld werden bewaard, en de gemalen kaas evenmin.

In het Centrum voor Psychotherapie in Kapellen troffen de inspecteurs in een koelvitrine couscoussalade aan op 12,3 °C. Beullens: ‘Bij die temperatuur groeien bacteriën. Een gezond mens zal minder snel ziek worden van een besmet product dan iemand met een verzwakte immuniteit, een kind of oud persoon. Afhankelijk van je eigen weerstand kun je pech hebben.’

De Vlaamse ziekenhuiskeukens doorgelicht: jacht op vuile blikopeners, warme ijsjes en vervallen vlees
© illustratie Xavier Truant

In het Koningin Elisabeth Instituut in Oostduinkerke bleek de temperatuur van gesneden groenten te hoog, net zoals die van de diepvriescel in de warme keuken. Op Campus Gasthuisberg en Campus Pellenberg van het UZ Leuven gold hetzelfde voor de temperatuur van de saladbars. In het AZ Monica in Deurne werden bereide producten, zoals de zalmsalade, niet snel genoeg gekoeld. Bovendien was het in de diepvriezer van de cafetaria nooit kouder dan -18 °C. ‘Toch werden er geen corrigerende maatregelen genomen’, noteerde de inspecteur. In de Izegemse Sint-Jozefskliniek bleek dan weer de yoghurt op een afdeling te warm (11,8 °C); om diezelfde reden nam het voedselagentschap in het AZ Delta in Roeselare yoghurtpotjes in beslag.

2. Vervallen voedsel

In ziekenhuiskeukens mogen geen levensmiddelen aanwezig zijn die ‘bedorven’ zijn, ‘ongeschikt voor menselijke consumptie’ of waarvan de uiterste consumptiedatum verstreken is. 12 Vlaamse ziekenhuiskeukens zondigden daartegen. Voor het FAVV is dat een ernstige inbreuk. Katrien Beullens: ‘De uiterste consumptiedatum wordt aangegeven met “te gebruiken tot” (TGT), niet te verwarren met “ten minste houdbaar tot”. Wanneer op een voedingsmiddel staat dat het tot vandaag te gebruiken is, dan bestaat er, volgens de producent, vanaf morgen een risico voor je gezondheid.’

In het Sint-Andriesziekenhuis in Tielt stond yoghurt met een verstreken TGT-datum in de koelkast van een afdeling. Op dessertjes in de patiëntenkoelkast ontbrak dan weer de houdbaarheidsdatum. Ook in het psychiatrisch ziekenhuis Gezondheidszorg H. Familie in Kortrijk trof de voedselinspectie ‘diverse vervallen yoghurtpotjes in ontbijtkarren en afdelingsfrigo’s’ aan. Verder lag er in een afdeling ‘vervallen kaas in grote frigo’ en ‘beschimmelde vervallen room’. Beullens: ‘Vaak gaat het om een gebrek aan aandacht. Een product wordt in een koeling geplaatst en wordt niet verwijderd zodra de TGT-datum verstreken is. Wij rekenen erop dat het keukenpersoneel zijn gezond verstand gebruikt als een product er niet meer geschikt voor consumptie uitziet.’

In het AZ Sint-Elisabeth in Zottegem vond het FAVV 3 pakken gerookte kalkoenreepjes die al een dag vervallen waren. Ook in het AZ Diest bleken 2 stukken gebakken vleeskoek ‘met 1 dag overschreden’. ‘Deze koelcel werd vandaag nog niet nagezien op houdbaarheidsdata en het product werd onmiddellijk verwijderd’, noteerde de inspecteur wel. Ook vervallen: gerookte zalm in de Sint-Jozefskliniek in Izegem (2 dagen over tijd), 1 pak knolselder en 2 porties pudding op de Campus Reepkaai van het AZ Groeninge in Kortrijk en een verpakking van 1 kilo koolsla (3 dagen over tijd) in het AZ Lokeren. In de koude keuken van het AZ Delta, Campus Menen was een ‘stuk vlees’ zelfs vier dagen over tijd.

Patiënten hoeven niet bang te zijn: het eten in Vlaamse ziekenhuizen zal hen niet nog zieker maken

Dominique Vandijck (Zorgnet-Icuro)

3. Vuile oppervlaktes

Nog een ernstig probleem in ruimtes waar levensmiddelen worden bereid, behandeld of verwerkt: de oppervlaktes waarmee ze in contact komen, zijn niet altijd schoon. 7 Vlaamse ziekenhuiskeukens overtraden die norm.

In het Gentse AZ Jan Palfijn, site Watersportbaan, was de pin van de blikopener vuil. Zelfde vaststelling in het Imeldaziekenhuis in Bonheiden (‘aan de houder van de blikopener kleven voedingsresten’) en het AZ Lokeren (‘bovenkant blikopener aangekoekt vuil, pin zelf dagelijks vuil’). Volgens Katrien Beullens is dat een bekend probleem. ‘Die blikopeners worden weleens verwaarloosd bij het reinigen van de keuken. Men vergeet blijkbaar dat de pin in het blik zelf terechtkomt, en dus contact met het eten kan maken.’

4. Vuile oppervlaktes (bis)

Minder zwaarwegend voor het voedselagentschap zijn vuile oppervlaktes die niet rechtstreeks met levensmiddelen in contact komen. Katrien Beullens: ‘Al is er natuurlijk wél een risico wanneer je muren vol vuile barsten zitten of beschimmeld zijn.’ Vuile ruimtes, apparatuur, oppervlaktes en materialen kunnen een voedingsbodem voor micro-organismen en schimmels zijn. ‘Daarom is regelmatig reinigen en ontsmetten noodzakelijk’, zegt het FAVV in een rondzendbrief over ziekenhuiskeukens. Hoe logisch dat ook mag klinken, inbreuken op dat voorschrift komen het vaakst voor: het FAVV stelde ze vast in liefst 33 Vlaamse ziekenhuizen. Zo noteerde een inspecteur bij de Leuvense Campus Oude Baan van het UPC Sint-Kamillus: ‘Broodkeuken: frigo vuil, vensterbank raam stoffig, in hoek, snijmachine opgedroogde resten. Ziekenhuiskeuken: rubbers diepvriezer vuil, plint onderaan kast kapot.’ Bij de Bundeling Zorginitiatieven Oostende bleek de magnetron in de warme keuken vuil en was het schoonmaakmateriaal in afwasruimte ‘niet proper’.

In het AZ Zeno, Campus Blankenberge,vertoondenhet rubber van de koelkast in de cafetaria schimmelvorming. Op de wielen van sommige voedselkarren zat roest. Beullens: ‘Als die karren vervolgens in een koeling of door de keuken rijden, kunnen ze het vuil verspreiden en kan er iets in de voeding terechtkomen.’ In het inspectieverslag van het AZ Zenostaat voorts te lezen: ‘Alle ruimtes zijn verouderd, tegels aan de muren vertonen barsten, deuren vertonen verfafschilfering, radiators vertonen roestvorming (…) in de koude keuken zijn de tegels gebarsten en is de muur op verschillende plaatsen vuil.’

In de Izegemse Sint-Jozefskliniek bleken de magnetrons in de cafetaria en op een afdeling ‘niet proper’. Daar zag de controleur ook ‘stofvorming ter hoogte van de ventilator in de afwaskeuken’ en ‘schimmelvorming ter hoogte van het plafond aan de transportband’.

Broodkeuken: frigo vuil, vensterbank raam stoffig, in hoek, snijmachine opgedroogde resten. Ziekenhuiskeuken: rubbers diepvriezer vuil, plint onderaan kast kapot.

Uit een inspectieverslag

In het Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus in Sint-Niklaas was het rubber van het koelelement in het restaurant bevuild, in het AZ Delta, Campus Wilgenstraat in Roeselare troffen de inspecteurs vuile magnetrons en roestvorming in de warme keuken aan. In het inspectieverslag van het Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg in Antwerpen noteerde het FAVV: ‘Heel wat voedingsresten op de keukenkasten, microgolfoven, croque-ijzer, broodrooster, in de lades en op het kookmateriaal/servies.’

5. Contaminatie

De op een na meest frequente inbreuk, die voor het voedselagentschap eveneens minder zwaar weegt, is de ‘contaminatie’ van levensmiddelen. 28 Vlaamse ziekenhuiskeukens overtraden die norm. Katrien Beullens: ‘Het niet-contamineren van levensmiddelen is een vereiste uit de Europese wetgeving. Ze geldt voor alle voedingsbedrijven, niet alleen voor grootkeukens: voeding mag niet besmet worden. Wanneer één product al bereid en gekookt is en op dezelfde schotel ligt als een rauw product, bijvoorbeeld, kunnen de bacteriën van het rauwe op het bereide product terechtkomen. Wordt dat niet opnieuw verhit, dan gaan de bacteriën over op de consument. In dat geval spreken we van biologische contaminatie. Ook chemische contaminatie, als scheikundige stoffen in voeding aanwezig zijn, en fysische contaminatie door stukjes glas of metaal zijn verboden.’

In een koelcel van het Imeldaziekenhuis Bonheiden werden, volgens het inspectieverslag, bereide producten niet afgedekt. ‘Er staan eveneens vuile producten en karton in deze koelcel.’ Verder noteerde de inspecteur dat in het restaurant en in de koelcel soep op de grond werd gezet, niet afgedekt. Beullens legt uit waarom dat verboden is: ‘Omdat de onderkant van de pot vuil kan zijn, kun je er ook het werkblad mee bevuilen, en daardoor later pakweg de broodjes die je erop smeert.’

In het AZ Zeno, Campus Blankenberge bleek de rooster van de ventilator in de zuivelkoelkast vervuild. In het Leuvense Heilig Hartziekenhuis drupte water van de airconditioning op de verpakkingsmachine van de charcuterie. Bij het Psychiatrisch Centrum Sint-Hiëronymus in Sint-Niklaas stelde het FAVV vast dat de siliconen aan de werktafel van de vaatwasser beschimmeld waren en de airco in de vaatwasruimte bevuild. En in het Medisch Centrum Kaai 142, een hulpdienst in de Antwerpse haven, stonden op een schap aan een keukenwand voeding, verpakkings- en kookmateriaal en boodschappentassen door mekaar. Op een schap naast de voeding trof het FAVV zelfs een spuitbus tegen mieren aan. ‘Natúúrlijk is er dan kans op contaminatie’, zegtBeullens.

Geen beterschap

Dat 1 op de 3 Vlaamse ziekenhuiskeukens bij de laatste controle een waarschuwing kreeg van het voedselagentschap, is op zich al alarmerend. Daar komt nog bij dat de problemen aanhouden: vijf jaar geleden waren de cijfers even slecht. Dat leidde toen tot parlementaire vragen, plus de al aangehaalde FAVV-rondzendbrief met hygiënevoorschriften voor ziekenhuiskeukens.

Waarom het niet verbetert? Moet er in ziekenhuizen bespaard worden, dan komen de keukens vaak eerst aan bod

Dominique Vandijck (Zorgnet-Icuro)

Dominique Vandijck van Zorgnet-Icuro ziet verschillende verklaringen: ‘De verhouding verpleegkundigen/patiënten is nergens in Europa, op Spanje na, al zo laag als in België. Moet er op de personeelsuitgaven bespaard worden, dan komen logischerwijze eerst de niet-zorgdepartementen aan bod, zoals de keukens. Ook op de vorming, training en opleiding van het keukenpersoneel wordt gemakshalve sneller bespaard.’

Een tweede verklaring: ‘De infrastructuur van de Vlaamse ziekenhuizen is relatief verouderd. Bijna allemaal zijn ze momenteel met renovatiewerken of een nieuwbouw bezig. Zo’n proces neemt algauw 10 jaar in beslag.’

Ten slotte wijst Vandijck op de ‘budgettair precaire tijden’. Hij onderstreept dat Vlaamse ziekenhuizen, ‘ondanks de extreme sanering van overheidswege’, de voorbije jaren al fors in kwaliteitszorg hebben geïnvesteerd. ‘Dat is logisch, want voor elke euro die we daaraan besteden, verdient de maatschappij 6 of 7 euro terug. Daarom roep ik de overheid op om te zorgen voor voldoende structurele financiering. Ik bezoek voortdurend Vlaamse ziekenhuizen, en ik zie: de zorgsector zelf neemt zijn engagement ter harte. Dat neemt niet weg dat we ervoor openstaan om de kwaliteitszorg verder te verbeteren.’

Luc Vanhaverbeke (UZ Leuven), voorzitter van de vzw Hoofden Facilitaire Dienst van Verzorgingsinstellingen, deelt Vandijcks analyse. ‘We gaan op een positieve manier om met de bemerkingen van het voedselagentschap. Dat veel zorgorganisaties voor een Smiley gaan, een label waarmee het FAVV erkent dat ze de hygiënenormen strik toepassen, bewijst dat. Voeding in ziekenhuizen en zorginstellingen is een cruciaal onderdeel van het zorg- en genezingsproces.’

Katrien Beullens kondigt, ten slotte, aan dat het FAVV de komende maanden zal werken aan ‘specifieke opleidingen voor het personeel van ziekenhuiskeukens, liefst in overleg met de ziekenhuiskoepels’. Bij schoolkeukens heeft die aanpak goede resultaten opgeleverd, zegt ze. ‘Voor het tweede jaar op rij hebben we daar een positieve evolutie gezien.’

DE ZIEKENHUIZEN REAGEREN

Knack legde dit artikel voor aan alle geciteerde ziekenhuizen. Alleen AZ Lokeren en AZ Zeno, Campus Blankenberge wilden niet reageren.

De Vlaamse ziekenhuiskeukens doorgelicht: jacht op vuile blikopeners, warme ijsjes en vervallen vlees
© iStock

ZNA Antwerpen

ZNA Medisch Centrum Kaai 142 (Mulhouselaan) is een hulpdienst in de haven voor hoofdzakelijk mobiele medische ondersteuning. Er verblijft slechts sporadisch iemand langer dan 1 dag. De aangehaalde problemen werden ondertussen opgelost.

De controle in ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg gebeurde in volle verhuis en in een periode waarin patiënten nog hun eigen eten konden bereiden en bewaren in de keuken. Dit is ondertussen geruime tijd geleden niet meer mogelijk.

ZNA neemt alle evaluaties ernstig en neemt desgevallend de nodige maatregelen. Ook in het nieuwe ziekenhuis dat momenteel in aanbouw is (ZNA Cadix) zal zwaar geïnvesteerd worden om voor onze patiënten de kwaliteit van het voedingsproces te garanderen.


Imeldaziekenhuis Bonheiden

Als ziekenhuis vinden we het belangrijk dat onze werking regelmatig wordt geëvalueerd. We leren uit deze evaluaties en ze zijn belangrijk voor het optimaliseren van onze zorg.

Onze ziekenhuiskeuken krijgt periodieke inspecties. De pijnpunten die bij deze inspecties worden aangegeven worden steeds opgenomen in een verbeterplan.?Ook de evaluaties van onze patiënten zijn voor ons een belangrijk instrument om onze ziekenhuiskeuken te evalueren. De aangebrachte pijnpunten zijn een basis voor verbeteracties, de positieve feedback stimuleert ons in wat als goed wordt ervaren.


Pellenberg en Gasthuisberg Leuven

Bij ons werd een eenmalige iets te hoge temperatuur gemeten in een saladbar in UZ Pellenberg en UZ Gasthuisberg. Ondertussen zijn die koelmeubels vernieuwd. Dergelijke inspecties resulteren dus ook vaak tot snelle actie.

De andere door de inspectie vastgestelde fouten zoals infrastructuur, vervallen producten, iets te hoge temperaturen, netheid algemeen of heel specifiek (zoals de vuile microgolf) : dit zijn zeker gekende uitdagingen voor elke zorginstelling. Elke HACCP verantwoordelijke en keukenchef heeft zeker intern al een van de vermelde aandachtspunten moeten bijsturen.


AZ Delta

De inspecties van het FAVV zijn terecht onaangekondigd en zijn uiteraard steeds een momentopname, hetgeen ook een goede barometer is om een correct beeld te krijgen van de actuele situatie.

De resultaten van die inspecties ondersteunen ons om met nog meer aandacht en zorgvuldigheid te werk te gaan en onze interne controles verder te verbeteren en te verscherpen. Zo hebben wij vastgesteld dat we nog meer aandacht moeten schenken aan het FIFO principe (producten verbruiken in functie van leverdatum) om het risico maximaal te vermijden dat producten tegen hun vervaldatum aanlopen. We hebben daartoe ook een strengere ingangscontrole van de leveringen doorgevoerd.

Een volgende belangrijke stap is het veel meer aandacht schenken aan het niet onderbreken van de koude of warme ketting waar zich soms een zwakke schakel bevindt: maaltijden en producten worden vanuit de centrale keuken naar de diverse verpleegafdelingen getransporteerd en het is niet steeds evident om ook op die afdelingen nauwlettend toe te zien op de juiste bewaarcondities. Een potje yoghurt wordt bv. gemakkelijk even opzij gezet (op kamertemperatuur) om dat later te kunnen consumeren…

Om dit soort problemen maximaal te vermijden hebben we in het verleden al keuzes gemaakt om in bepaalde gevallen specifieke producten niet meer aan te bieden of te voorzien (bv. potjes ijs als standaarddessert, taart met snel bederfbare ingrediënten,…)

Los van de FAVV-inspecties werken wij ook met dagelijkse/wekelijkse inspectielijsten waaruit actiepunten volgen zowel naar interne controle, herstelling van vastgestelde gebreken, aanpassen van procedures… De opmerkingen van de FAVV-inspecties worden, samen met opmerkingen die gemaakt worden vanuit het gevolgde accreditatietraject JCI, mee opgenomen in die actielijst.


Centrum voor psychotherapie in Kapellen

Tijdens de voedselinspectie van 8 februari 2016 kreeg het Centrum voor Psychotherapie in Kapellen een positief rapport van het FAVV, maar er kwam ook een terechte opmerking over een couscoussalade die op een te hoge temperatuur werd bewaard in de koeltoog. Het betrof een couscoussalade die net klaargemaakt en nog aan het afkoelen was. Naar aanleiding van het rapport van het FAVV heeft het centrum besloten om niet langer zelf couscoussalades te bereiden, maar kant-en-klare salades aan te kopen. Op die manier kunnen we verzekeren dat de bewaartemperatuur in de koeltoog onder de maximumtemperatuur blijven we de voedselveiligheid aan onze cliënten blijven garanderen.


Bundeling Zorginitiatieven Oostende

De controle gepubliceerd in het artikel dateert van maart 2015. Wij wensen u te melden dat onze instelling in april 2017 een uitstekend inspectieresultaat heeft behaald, dat u kan raadplegen op de website van het FAVV.


AZ Sint-Elisabeth Zottegem

Wij betreuren dat u voor ons ziekenhuis alleen verwijst naar een inspectiebezoek van het FAVV aan ons ziekenhuis op 6 februari 2015, ongeveer 2,5 jaar geleden. Het FAVV heeft intussen meerdere keren een onverwachtse bezoek aan ons ziekenhuis gebracht. Er werd tijdens deze bezoeken geen enkele opmerking geformuleerd. Meer nog het AZ Sint-Elisabeth behaalde in december 2016 als één van de eerste met een zelf uitgebate ziekenhuiskeuken het Smiley-label, het kwaliteitslabel van het FAVV dat aantoont dat de keuken voldoet aan alle door hen gestelde eisen van bij de aankoop tot en met het serveren van het voedsel. Het Smiley-label houdt onder meer in dat het ziekenhuis een autocontrolesysteem hanteert dat een dagelijkse controle waarborgt op de houdbaarheidsdata en de verwerking van het voedsel volgens het FIFO-systeem.

De vaststelling van de overschrijding van de vervaldatum van een voedingsproduct met één dag op 6/2/2015 is een éénmalig feit. Het voedingsproduct zelf werd niet in het bereidingsproces aangewend doordat de dagelijkse controle van de frigo’s op het einde van de productiedag plaatsvond. Bovendien wordt elk voedingsproduct op vervaldatum gecontroleerd vooraleer het effectieve bereidingsproces wordt opgestart.

Wij hopen u hiermee aan te tonen dat wij in de voorbije maanden heel wat inspanningen geleverd hebben om de kwaliteit van onze ziekenhuiskeuken aantoonbaar en meetbaar te verbeteren en te borgen. Het Smiley-label maakt dit bovendien expliciet kenbaar naar de maatschappij en garandeert absolute voedselveiligheid voor onze patiënten en medewerkers volgens de richtlijnen anno 2017!

Wij wensen dan ook dat u melding maakt van deze kwaliteitsbevorderende inspanningen die ons ziekenhuis geleverd heeft, en dat u niet louter verwijst naar een gedateerd éénmalig feit uit februari 2015 zonder verdere duiding.

Wij zijn er bovendien van overtuigd dat de kwaliteitsverbetering ook in andere ziekenhuizen in Vlaanderen ingang gevonden heeft. Deze positieve ontwikkeling vinden we echter niet in uw artikel terug.


AZ Diest

In het geval van AZ Diest, haalt u terecht een opmerking aan die we terugvinden in het verslag van november 2014. Deze, samen met alle andere, werden ondertussen verholpen.

We beschouwen alle dergelijke audits als leerpunten en gebruiken deze om onze processen en procedures te verbeteren, om de betrokkenheid en de bewustwording aan te scherpen bij onze medewerkers. Wij hopen dan ook, samen met u, dat uw artikel kan bijdragen tot een positieve evolutie.


UPC Sint-Kamillus campus Oude Baan

Naar aanleiding van de opmerkingen van het FAVV werd de geplande grondige renovatie van de keuken op de Campus Oude Baan vervroegd uitgevoerd. De renovatie werd afgerond eind januari 2017. Door het FAVV werd bevestigd dat tegemoet gekomen is aan alle opmerkingen.


Sint-Hiëronymus Sint-Niklaas

Een kwaliteitsvol keukenaanbod voor onze cliënten, bezoekers en personeelsleden is een taak die we als centrum erg ter harte nemen. Dat onze keuken hiervoor regelmatig gecontroleerd wordt door het FAVV is dan ook niet meer dan evident. De genoemde bemerkingen werden na de controle onmiddellijk weggewerkt en onze keuken werd bij de hercontrole als gunstig geëvalueerd. We houden zelf ook strak de vinger aan de pols door een intern auditcontrolesysteem, een dagelijkse rondgang en bevraging door onze keukenverantwoordelijke op afdelingen en bij cliëntengroepen, en ziekenhuisbrede enquêtes. Alle facetten van de zorg voor onze cliënt verdienen onze aandacht.


Jan Palfijn Gent

Het AZ Jan Palfijn Gent stelt hygiëne, veiligheid en kwaliteit centraal in haar werking. Het verslag van het FAVV in 2016 was dan ook een duidelijk signaal om ons beleid op die punten ook volledig door te trekken naar ondersteunende diensten zoals de keuken. Het ziekenhuis heeft met Compass, het bedrijf dat de keuken uitbaat, de procedures voor de werking van de keuken grondig bekeken en verscherpt. De reinigingsprocedures en -schema’s werden herzien en er werd geïnvesteerd in extra materiaal. Naast de externe controles die de uitbater zelf laat doen, voert het ziekenhuis sinds september 2016 ook elk kwartaal grondige en onaangekondigde inspecties van de keukenfaciliteiten uit. Op die manier worden de gemaakte afspraken en procedures ook continu opgevolgd.


KEI Oostduinkerke

In ons revalidatieziekenhuis staat kwaliteit en veiligheid voor onze patiënten centraal. Een ondersteunende en lerende veiligheidscultuur is hierbij essentieel.

Als ziekenhuis hebben we een groot respect voor organisaties zoals het FAVV die de kwaliteit van onze keuken komt auditeren.

Naast bijscholing, zelfcontrole, incidenten en externe expertise grijpen we deze feedback aan om structureel kwaliteitsverbeteringen door te voeren, te evalueren en borgen.

Het doel is hierbij om onze lat voortdurend hoger te leggen. Dit kadert in een ziekenhuisbreed beleid in KEI waar processen, structuren en indicatoren rond kwaliteit en veiligheid voortdurend worden opgevolgd.


Heilig Hart Leuven

We zien inspecties als een belangrijke toetsing om bij te leren en de kwaliteit continu te kunnen verbeteren. Indien uit de inspecties verbeterpunten naar voor komen, worden de nodige acties ondernomen teneinde de resultaten bij te sturen en te optimaliseren.

De opmerkingen uit het inspectierapport van mei 2016 werden aangepakt en gevolgd door een gunstige hercontrole in oktober 2016.


Sint Andries Tielt

De kans dat een voedingsartikel met een overschreden onderhoudsdatum bij een patiënt terecht komt is uiterst klein omwille van volgende bestaande procedures en afspraken:

– Bij elke handeling van een voedingsartikel wordt de onderhoudsdatum gecontroleerd : bij ontvangst, bij transport naar de afdeling, bij het bezorgen aan de patiënt. Dus ook al blijft een product een tijdje in een afdelingskoelkast liggen, er is nog een controle voor het serveren.

– Op frequente basis wordt elke frigo volledig gereinigd en worden vervallen producten sowieso verwijderd.

– Producten dienen steeds een einde gebruiksdatum te hebben, producten zonder datum mogen niet aan de patiënten geserveerd worden.


Sint-Jozefskliniek Izegem

SJKI heeft aandacht voor de kwaliteit van voedsel en -hygiëne. Ondanks de budgettaire beperkingen streven we naar een optimale situatie omtrent voeding, met als uitgangspunt de gezondheid en het herstel van de patiënt.

Een voedselinspectie is een momentopname waarbij natuurlijk wel eens menselijke fouten (vervallen voeding) aan het licht komen. De rapporten van de inspectie worden gezien als leeraspecten ter verbetering van de organisatie en waar nodig aanpassingen aan de infrastructuur. De noodzakelijke investeringen met betrekking tot koeling, plafondrenovatie, … worden uitgevoerd.

De inspectie volgt de werkpunten op binnen ons ziekenhuis en zo werken we samen met de betrokken medewerkers permanent aan de actiepunten. Bij de laatste controle kregen we een gunstig rapport en werken we de verbeterpunten verder uit.


Gezondheidszorg H. Familie Kortrijk

De resultaten in het artikel verwijzen naar een inspectie in 2014. Ondertussen worden hieromtrent blijvend inspanningen gedaan, zoals ook blijkt uit de gunstige FAVV (her)controles in februari en oktober 2015. Als ziekenhuis blijven we attent voor de voedselveiligheid voor onze patiënten en medewerkers. Dit wordt bevestigd door de NIAZ accreditatie in 2016.


Campus Reepkaai Kortrijk

De twee producten die één dag over datum waren, bevonden zich nog in de centrale voorraad. Vooraleer ze verwerkt of in de verkoopruimte uitgestald worden, gebeurt er altijd nog een controle.

Externe audits zijn een essentieel onderdeel van ons kwaliteitsbeleid. Deze audit dateerde van 2014, in 2015 behaalden we het smiley-label. Dat label toont aan dat de maaltijden op een bijzonder hygiënische en kwaliteitsvolle wijze bereid worden.

Partner Content