‘De eenvoudigste manier om gelukkig te worden? Wees dankbaar’

‘Onze maatschappij is zo hard gefocust op tekorten en dingen die fout lopen. Kinderen worden daar angstig van’, zegt hoogleraar Mia Leijssen die onderzoek deed naar geluk.

Gelukstips geven je een duwtje in de rug om gelukkig te worden. Dat is één van de opvallendste resultaten van het Grote Geluksonderzoek dat de KU Leuven in 2014 uitvoerde. Hoogleraar Mia Leijssen en haar team onderzochten het gelukspeil van 11.000 deelnemers.

Centrale vraag in het Grote Geluksonderzoek: kunnen gelukstips je ook werkelijk gelukkiger maken? De deelnemers werden verdeeld in drie groepen: de eerste groep kreeg elke dag enkele gelukstips, de tweede kreeg er iedere week enkele en de derde, de controlegroep, helemaal niet. De belangrijkste conclusie: positieve interventies werken wel degelijk en zetten aan tot reflectie in de zoektocht naar geluk. 73% van de deelnemers heeft zijn kijk op het leven veranderd en 83% ging effectief nadenken over het leven.

Hoe zijn jullie ertoe gekomen om geluk te onderzoeken?

Leijssen: “We hadden eerder al veel onderzoek gedaan naar diverse positieve emoties, zoals dankbaarheid, zingeving, liefde in verschillende vormen. Dankbaarheid is bijvoorbeeld een van de eenvoudigste manieren om geluk en zinvol leven te bevorderen.”

Wat zijn die gelukstips die jullie de deelnemers hebben gegeven?

Leijssen: “Heel concreet: overloop deze avond drie dingen waarvoor je vandaag dankbaar kunt zijn. Dat verbetert direct de slaapkwaliteit. Onze maatschappij is zo hard gefocust op tekorten en dingen die fout lopen. Kinderen worden daar angstig van. Wanneer je aan een kind voor het gaat slapen, vraagt wat het die dag leuk vond, dan richt je de aandacht op positieve dingen. Daarna vallen ze als een blok in slaap.”

Hoe komt dat?

Leijssen: “Ook daar is onderzoek naar gedaan. Het is echt zo dat positieve emoties je stressniveau verlagen. Dat is vergelijkbaar met het placebo-effect waar dokters zo lang mee gelachen hebben. Terwijl het ondertussen bewezen is dat het placebo-effect eigenlijk gaat over positieve emoties die stresshormonen verminderen en je weerstand tegen ziektes verhogen.”

Gelukstips werken dus, maar werken ze ook voor iedereen?

Leijssen: “Nee. We merken in ons onderzoek dat perfectionisten en mensen die lijden aan een depressie, minder goed reageren op positieve interventies. Perfectionisten gaan zich snel weer focussen op wat er fout is in hun leven en hebben gemakkelijk kritiek bij de gelukstips. Depressieve mensen hebben een grondigere aanpak nodig dan wat je kan doen met standaard gelukstips.”

Zijn gelukstips de ideale manier om gelukkig te worden?

Leijssen: “Helaas (lacht). Ze zijn een hulpmiddel om je aan het denken te zetten. Ze geven je bij wijze van spreken een duwtje in de rug.”

Waarom blijven sommige mensen negatief denken?

Leijssen: “Dat heeft te maken met het sneeuwbaleffect. Als je negatief denkt, heb je een sneeuwbal die verder rolt naar meer negatieve emoties. Terwijl een positieve instelling ook steeds meer positieve ervaringen aantrekt.”

Zou je kunnen spreken over geluksdruk? Worden we gepusht om gelukkiger te worden?

Leijssen: “Ja, in de westerse media is er een opgeklopte hype rond geluk. Terwijl ons onderzoek ook aantoont dat mensen vooral streven naar een zinvol leven. Maar dat past minder in de westerse cultuur die het materiële erg ophemelt en andere waarden al snel afdoet als oubollig. “

Heeft u een ultieme gelukstip?

Leijssen: “Er bestaat niet zoiets als de ideale manier om gelukkig te worden. Die verschilt van mens tot mens. Ons onderzoek heeft geleerd dat mensen graag zelf keuzes maken om hun leven vorm te geven.” (StampMedia/Kenneth Voorter)