Coronagolf bereikt half oktober piek: hoe nuttig is de herfstprik?

Dit najaar krijgt u geen officiële brief van de Vlaamse overheid voor een coronaprik. Hoe verloopt de vaccinatiecampagne dan wel? En is het vaccin voor iedereen nuttig?

Deze week gaat de vaccinatiecampagne voor covid-19 van start. De campagne wordt niet langer nationaal, maar lokaal georganiseerd, via de eerstelijnszorg. Het vaccin is ook niet meer aanbevolen voor de algemene bevolking, alleen voor kwetsbare groepen. Toch staat het iedereen vrij om een prik te halen.

Waarom een nieuw vaccin?

Virologen voorspellen dat tegen midden oktober het coronavirus opnieuw zal pieken met ziekenhuisopnames tot gevolg, al zal het bijlange geen piek meer zijn zoals we in 2020 en 2021 hebben meegemaakt. Vanaf oktober is het voor risicogroepen dus verstandig om de immuniteit te boosten. Zij hebben een grotere kans om ernstig ziek te worden en in het ziekenhuis te belanden. Bovendien beginnen in het najaar en het winterseizoen ook weer andere virussen te circuleren zoals griep, RSV en verkoudheden.

De herfstbooster is aanbevolen voor kwetsbare groepen, ook als zij alle vaccinaties tegen covid uit het verleden hebben gehad. Want de bescherming van een vaccin neemt na een paar maanden af.

Naast individuele bescherming zorgt vaccinatie er ook voor dat minder mensen een beroep moeten doen op hun arts of ziekenhuis. Hierdoor houden zorgverleners, die het altijd druk hebben in het najaar, nog tijd genoeg over voor mensen met andere zorgnoden. 

Voor wie is de vaccinatie bedoeld?

Elke volwassene in Vlaanderen kan zich de komende maanden laten vaccineren tegen covid. Het vaccin zal in eerste instantie worden aangeboden aan 65-plussers, mensen met eerder vastgestelde comorbiditeiten of een verzwakte weerstand, ongeacht hun leeftijd. Ook zwangere vrouwen, mensen met obesitas en zorgwerkers krijgen voorrang. Het gaat in totaal om zo’n 2 miljoen Vlamingen. Omdat bewoners van woonzorgcentra het meest kwetsbaar zijn, zijn zij als eerste aan de beurt.

Leeftijd blijft de sterkste risicofactor voor ernstige gevolgen van covid-19, waarbij het risico duidelijk toeneemt met de stijgende leeftijd. Het risico op overlijden is, in vergelijking met de leeftijdscategorie van 18 tot 29 jaar, 25 keer hoger bij personen in de leeftijdscategorie van 50 tot 64 jaar, 60 keer hoger bij personen in de leeftijdscategorie van 65 tot 74 jaar, 140 keer hoger bij personen in de leeftijdscategorie van 75 tot 84 jaar en 340 keer hoger bij personen van 85 en ouder.

Bent u jong en gezond maar wilt u dit najaar niet ziek uitvallen? Dan kunt u natuurlijk ook het vaccin halen.

Komen er opnieuw vaccinatiecentra?

De vaccins zullen worden toegediend door huisartsen, apothekers, thuisverpleegkundigen en coördinerend raadgevend artsen in de woonzorgcentra. Let op: niet elke apotheker is gekwalificeerd om te vaccineren. Op deze website ziet u welke apothekers in uw buurt vaccins toedienen.

Vaccinatiecentra komen er niet. U krijgt ook geen brief om u uit te nodigen voor de vaccinatie. Neem dus zelf contact op met uw arts of apotheek vanaf de tweede helft van september om een afspraak voor vaccinatie te vragen. Behoort u tot de risicogroep, dan zal uw huisarts u mogelijk zelf benaderen. Die zal dan bepalen wie wanneer aan bod komt.

Een uitzondering is Antwerpen. Omdat er een groot tekort is aan mensen in de eerstelijnszorg in Antwerpen gaat het Vaccinatiedorp Kinepolis vanaf 16 oktober drie dagen open voor de vaccinatie van risicogroepen. Zij krijgen een uitnodiging via hun huisarts.

Het covidvaccin wordt in tegenstelling tot het griepvaccin niet door werkgevers aangeboden, behalve in zorginstellingen.

Hoeveel kost het coronavaccin?

Anders dan het griepvaccin, is het vaccin tegen corona gratis omdat het nog altijd niet vrij op de markt is en via de overheid wordt aangekocht. U betaalt alleen voor een consultatie bij de huisarts.

Welk vaccin wordt gebruikt?

In tegenstelling tot bij de vorige vaccinatiecampagnes is Pfizer/BioNTech ditmaal de enige leverancier. Het coronavaccin is nog altijd een mRNA-vaccin, dat ondertussen aangepast is aan de XBB.1.5 -variant, een telg van de omikronfamilie. Maar het vaccin levert ook goede antistoffen tegen de andere, nieuwere omikronvarianten van SARS-CoV-2 die momenteel circuleren, zo verzekert de vaccinbouwer.

Zijn er genoeg vaccins voor iedereen?

In september krijgt de Vlaamse overheid zo’n 2,8 miljoen vaccins geleverd. Genoeg voor de risicogroepen en anderen die zich wensen te laten vaccineren.

Hoeveel dosissen zijn nodig?

Het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) beveelt één dosis van het vaccin aan.

Ben ik beschermd als ik recent covid heb gehad?

Ja, een recente besmetting met SARS-CoV-2 biedt inderdaad bescherming. Het is niet helemaal zeker of die bescherming voldoende is. Is de besmetting al even geleden of bent u extra kwetsbaar, dan laat u zich het best opnieuw vaccineren.

Kan de covidprik samen met de griepprik?

Omdat de covidpiek voor de griepepidemie zal toeslaan, raden experts aan om tegen half oktober het covidvaccin te halen. De griepprik is pas vanaf half oktober beschikbaar en griep komt doorgaans ook pas aan het einde van het jaar of aan het begin van volgend jaar. November is dus een betere timing voor griepvaccinatie. Beide prikken kunnen in principe op hetzelfde moment, maar dan wel in twee verschillende armen.