Bloedklonters en de pil: hoe zit het nu?

Na de bezorgdheden over bloedklonters na vaccinatie, stellen sommigen zich vragen bij de pil.

In de pil (orale anticonceptiemiddelen) zitten hormonen die de eisprong blokkeren. Daardoor kan er geen bevruchting plaatsvinden en kan je dus niet zwanger worden. Door die hormonen kan ook de samenstelling van het bloed veranderen. Dat kan bloedklonters (trombose) doen ontstaan.

Het wetenschappelijk onderzoek naar tromboses wordt moeilijker gemaakt door het feit dat er verschillende soorten pillen bestaan, namelijk de combinatiepil en de progestageenpil. De combinatiepil bevat de vrouwelijke hormonen progestageen en oestrogeen, terwijl de progestageenpil alleen progestageen bevat. Het is vooral het hormoon oestrogeen dat de lever stimuleert om stollingsfactoren aan te maken. Die stollingsfactoren kunnen de bloedstolling beïnvloeden en in zeldzame gevallen een trombose veroorzaken. Door de oestrogenen weg te laten, daalt het risico op tromboses.

Onderzoekers gingen het verband na tussen de pil en hoe vaak trombose of bloedklonters voorkomen. Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, voerden de onderzoekers een literatuurstudie uit. Ze vonden 22 waarnemende studies die het risico op bloedklonters nagingen bij personen die de pil gebruiken. De onderzoekers vonden dat het gebruik van de gewone anticonceptiepil het risico op bloedklonters zeer lichtjes verhoogt.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

Onderzoek in het verleden toonde al aan dat pilgebruikers een licht verhoogd risico hebben op bloedklonters. Van de vrouwen die geen pil slikken, worden er jaarlijks 2 op 10.000 door een trombose getroffen. Dit stijgt bij pilgebruikers tot 3 vrouwen per 10.000 per jaar. Vergelijk dit met het aantal tromboses met het AstraZeneca vaccin, namelijk 0,5 op 10.000 vaccinaties voor België.

Risicofactoren voor bloedklonters

Meerdere factoren kunnen het risico op bloedklonters met de pil verhogen, zoals

• roken;

• overgewicht;

• gebrek aan lichaamsbeweging;

• erfelijke aanleg voor trombosen;

• zwangerschap.

Het risico op trombose is in de zwangerschap 5 tot 6 keer hoger dan bij niet-zwangere vrouwen. Net als bij vaccinatie, stelt niemand het nut in vraag van de pil of zwangerschappen, omdat de voordelen groter zijn dan de nadelen.

Het argument ‘het moet je maar overkomen’ geldt eveneens voor de risico’s wanneer je de pil niet neemt, ‘je moet maar ongewenst zwanger worden’, bijvoorbeeld. Het perfecte voorzorgsprincipe, namelijk geen handelingen of behandelingen toedienen die enig risico op schade kunnen veroorzaken, kan in een aantal gevallen schadelijker zijn. Zo zou het verbieden van de pil leiden tot ongewenste zwangerschappen, en het stoppen van de coronavaccinatie uit angst voor trombose kan leiden tot oversterfte door covid-19. Het verbieden van zwangerschappen zou op termijn trouwens ook meer nadelen hebben.

Meer op Gezondheid en Wetenschap