In 14,1 procent van het grondwater in de Europese Unie wordt nog steeds de voor drinkwater vastgestelde grenswaarde voor de nitraatconcentratie overschreden, zo blijkt maandag uit een rapport van de Europese Commissie over de periode van 2016 tot 2019. Ook Vlaanderen blijft worstelen met de grenswaarde.
‘Sommige lidstaten kampen op hun gehele grondgebied met slechte waterkwaliteit en een systemisch probleem met het beheren van nutriëntenverliezen vanuit de landbouw: België (Vlaams Gewest), Denemarken, Duitsland, Finland, Hongarije, Letland, Luxemburg, Malta, Nederland, Polen, Spanje en Tsjechië’, zo staat in het verslag.
Volgens het rapport zijn de nitraatconcentraties in de EU in de periode 2016-2019 zowel in het oppervlaktewater als in het grondwater gedaald in vergelijking met de situatie vóór de invoering van de nitratenrichtlijn in 1991. Maar de afgelopen tien jaar is er weinig vooruitgang geboekt en de verontreiniging door de landbouw blijft in veel lidstaten nog altijd een punt van ernstige zorg.
‘Dit kan zo worden geïnterpreteerd dat de laaghangende vruchten reeds zijn geplukt en er nu meer vérstrekkende maatregelen nodig zijn om de positieve trend te verbeteren. In een groot aantal grondwatermeetstations worden nog steeds niveaus boven het maximum van 50 mg nitraat/l geregistreerd in België (Vlaams Gewest), Duitsland, Luxemburg, Malta, Portugal en Spanje’, aldus het rapport.
Een teveel aan nitraten in het water is schadelijk voor de menselijke gezondheid en ecosystemen en veroorzaakt zuurstofdepletie en eutrofiëring. Volgens het verslag is 81 procent van de mariene wateren, 31 procent van de kustwateren, 36 procent van de rivieren en 32 procent van de meren in de EU eutroof.
De Commissie neemt zich voor om in het kader van de European Green Deal extra maatregelen te nemen om het verlies aan nutriënten tegen 2030 te halveren, maar ze dringt ook aan op meer nationale en regionale actie. In veel gevallen zijn de bestaande maatregelen niet doeltreffend genoeg om verontreiniging te bestrijden in gebieden waar de landbouwdruk is toegenomen, aldus de Commissie. Daarnaast moet bij de bestrijding volgens het dagelijks bestuur van de EU ook beter rekening worden gehouden met de gevolgen van klimaatverandering.
