AA Gent-doelman Nardi: een been dat breekt zonder contact, hoe kan dat?

‘Er is een verband tussen hersentrauma’s en beenletsels’, weet sporttherapeut Thomas D’havé. 

De zege van AA Gent tegen Zorya Luhansk in de Conference League werd donderdagavond op schokkende wijze overschaduwd door de open beenbreuk van doelman Paul Nardi (29).  

Het zijn beelden waarbij je je de handen voor de ogen slaat: Nardi gaat iets voorbij het uur met een schreeuw neer nadat hij tijdens een trap door zijn been is gegaan. Zijn steunbeen is tijdens het draaien in het gras blijven steken. ‘Een been dat breekt zonder contact, zonder impact, dat heb ik nog nooit gezien sinds ik in het voetbal zit’, reageerde coach Hein Vanhaezebrouck op de persconferentie na de wedstrijd. 

Nardi liep zo’n vijf weken geleden ook al een zware hersenschudding op bij een botsing met Cercle-spits Kévin Denkey. Heeft het een met het andere te maken?  

Volgens Thomas D’havé wel. De sporttherapeut en auteur van het boek ‘Zo word je een oersterke voetballer‘, verdiept zich al jaren in de link tussen hersentrauma’s en beenletsels.

‘Veel hersenschuddingen genezen niet onmiddellijk, ze sluimeren soms nog jarenlang door. Onderzoek toont aan dat bij zo’n 45 procent van de slachtoffers van een traumatisch hersenletsel het immuunsysteem drie jaar later nog altijd actief is in de hersenen. Dat betekent dat de wondheling in de hersenen nog te veel energie vraagt, waardoor die energie niet kan worden besteed aan andere zaken in het lichaam. Bovendien is door de tik tegen het hoofd de neurologische aansturing naar de onderste ledematen verstoord. Meestal resulteert dat in spierscheuren en problemen met ligamenten.’

Maar kan een niet volledig genezen hersenschudding ook tot een open beenbreuk leiden, zonder contact dan nog?

Thomas D’havé: Bot is heel bijzonder weefsel en heeft verschillende functies. Het staat ten dienste van zichzelf, maar het kan ook andere systemen uit de nood helpen als er iets fout loopt. Bot kan bijvoorbeeld een verstoorde bloedsuikerspiegel regelen. Het bot springt dan in de bres door zichzelf af te breken om de bloedsuikerspiegel mee te helpen stabiliseren. Dat gebeurt ook bij wondheling, bijvoorbeeld bij een hersenschudding. Maar het is niet zo dat bot zich in vijf weken tijd opoffert om een hersentrauma op te lossen.  

Wat kan er dan nog meer aan de hand zijn?  

D’havé: Het is moeilijk om de situatie vanop afstand te beoordelen, maar het kan niet anders dan dat er een onderliggende factor aanwezig is die aan het bot heeft zitten knabbelen, zoals een laaggradige ontsteking. Veel voetballers blijken laaggradige ontstekingen te hebben. Dat wil zeggen dat het immuunsysteem chronisch actief, is terwijl een immuunsysteem net gemaakt is om kort geactiveerd te worden, bijvoorbeeld bij griep.  

Als het immuunsysteem gedurende jaren onderhuids actief is, blijft het lichaam maar energie weghalen van botten en spieren. Als daarbovenop nog eens energie wordt gevraagd voor wondheling na een hersenschudding, dan vallen de spieren en botten uiteindelijk door de mand.  

Kevin De Bruyne liep een neus- en oogkasbreuk op tijdens een Champions League-finale en sukkelt al een tijdje met een hamstringblessure. Toeval? 

D’havé: Men goochelt vaak met termen als ‘pech’ en ‘toeval’, maar er is altijd een reden, een onderliggend verhaal. De hamstring van De Bruyne was volledig uitgerafeld en hij moest een operatie ondergaan om alles weer aan elkaar te hechten. Dat is ongezien. Het betekent dat er in het lichaam onderliggende processen in het spel zijn die belangrijker zijn dat het musculoskeletale apparaat en die heel wat energie weghalen van de spieren. Ik krijg vaak de vraag: ‘Hoelang zal de revalidatie duren?’ Veel belangrijker vind ik: ‘Waarom kon dit gebeuren?’ 

Hoe kunnen topsporters dit voorkomen?  

D’havé: Mijn filosofie is: het beste moment om een trauma aan te pakken is vóór het trauma. Het is belangrijk dat het lichaam een goede wondhelingstrategie heeft waarbij het over álle nodige tools beschikt.

Dat gaat bijvoorbeeld over voldoende rust nemen, weinig stress, maar ook voedingsstoffen die zorgen voor een goede wondheling, zoals vis. In al die jaren dat ik met topclubs werk, valt het mij op hoe ontluisterend weinig er op regelmatige basis vis op het menu van de spelers staat. Dat leidt tot ontstekingen, die bovendien niet kunnen genezen.