‘Bevallen met een vroedvrouw dreigt iets voor de happy few te worden’

Tex Van berlaer
Tex Van berlaer Journalist Knack

De volgende regering is op zoek naar geld. Met een sanering van ruim 28 miljard euro zal iedereen een duit in het zakje moeten doen, ook de gezondheidszorg. Op dit moment zoeken de onderhandelende partijen N-VA, CD&V, Vooruit, MR en Les Engagés naar oplossingen.

De Vlaamse Beroepsorganisatie van Vroedvrouwen (VBOV) biedt hen een denkspoor: zorg ervoor dat meer bevallingen mee begeleid kunnen worden door vroedvrouwen en niet uitsluitend door gynaecologen. In een opiniestuk voor Knack.be stelt de VBOV dat bevallen met een vroedvrouw allerhande voordelen heeft, waaronder kosteneffectiviteit.

In 2022 werd amper 1,25 procent van de bevallingen in ons land enkel begeleid door vroedvrouwen – er is dus nog groeimarge. ‘Een sterkere samenwerking tussen vroedvrouwen en gynaecologen is niet alleen beter voor de zorg, maar ook voor het financiële plaatje’, zegt VBOV-coördinator Mathias De Munck.

Waarom is een vroedvrouwgeleide bevalling goedkoper voor de belastingbetaler?

Mathias De Munck: In Australië hebben ze becijferd dat de omslag van een artsgeleide naar een vroedvrouwgeleide geboortezorg omgerekend 1280 euro per geboorte zou besparen. Doorgaans zien we bij vroedvrouwgeleide zorg minder medische ingrepen, en meer kans op een spontane bevalling, waardoor de medische kosten dalen. Bovendien blijven die voordelen ook na de geboorte doortellen. In februari publiceerde de Senaat nog een rapport waarin werd aanbevolen om vroedvrouwen als vaste en vertrouwde zorgverlener centraler te zetten.

In elk geval willen we niet terechtkomen in een verhaal van gynaecologen versus vroedvrouwen. Een gynaecoloog is opgeleid om in te grijpen, de vroedvrouw is opgeleid om te waken over het normale verloop van een bevalling. Ik zie het eerder als een spectrum waarin er tussen beiden wordt samengewerkt.

Hoe ziet dat spectrum eruit?

De Munck: Enerzijds heb je iets als de Cocon in het Erasmusziekenhuis in Brussel, waar vroedvrouwen het volledige traject begeleiden binnen de ziekenhuismuren. Anderzijds is een traject denkbaar waarin vroedvrouwen focussen op de periode van zwangerschap en vrouwen op weg helpen richting de bevalling, waar de gynaecoloog ook deel van uitmaakt. De insteek moet zijn: met welke plaats van de vroedvrouw kunnen we moeder en kind nog beter dienen?

‘Uit onderzoek blijkt dat een vroedvrouwgeleide bevalling veilig is.’

Mensen willen uiteraard bevallen in de veiligste omstandigheden. Is de keuze voor een gynaecoloog dan niet logisch?

De Munck: Uit nationaal en internationaal onderzoek blijkt dat een vroedvrouwgeleide bevalling veilig is. Toch wordt er nog vaak geschermd met het veiligheidsargument door sommige spelers in de zorg. Ons systeem is zo georganiseerd dat artsen per prestatie worden betaald, want dat is nu eenmaal het verdienmodel van de ziekenhuizen. Wanneer een gynaecoloog ingrijpt, kan die de rekening sturen. Dat systeem moet anders. In de universitaire ziekenhuizen zijn ze ervan afgestapt. Het is geen toeval dat zoiets als de Cocon weinig weerstand ondervindt in het universitaire ziekenhuis van de ULB. Maar ik bekijk het ook met de bril van de gynaecoloog. Er zou een financiële vergoeding moeten zijn voor wanneer ze ‘van wacht’ zijn tijdens een bevalling. Zo worden ze betaald, ook al grijpen ze niet in.

Steeds meer vroedvrouwen deconventioneren: ze houden zich niet langer aan de tarieven van de overheid, waardoor alles duurder wordt voor de ouders.

De Munck: De tarieven die het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) hanteert zijn ontoereikend voor een normaal loon. Vroedvrouwen doen hun werk met hart en ziel, maar ze moeten een correcte vergoeding krijgen. Vorige week hoorde ik van de Bakermat, een belangrijke organisatie in Leuven, dat ze ermee zullen stoppen. Zij zijn lang niet de enigen. Eerder besliste het Wit-Gele Kruis Vlaams-Brabant om zijn vroedvrouwenwerking stop te zetten. Vele anderen beginnen inderdaad te deconventioneren. De ziekenfondsen betalen nog een deel van het bedrag terug, maar veel minder dan bij geconventioneerde vroedvrouwen. We dreigen in een situatie te komen waar enkel de happy few zich een vroedvrouw kunnen permitteren. Het perverse effect is dat gezinnen nu soms meer betalen voor een vroedvrouwgeleide bevalling dan een ziekenhuisbevalling die volledig door een arts wordt geleid. En dat terwijl die eerste goedkoper is voor de samenleving. Die discrepantie moet eruit. Gezinnen moeten onbelemmerd kunnen kiezen voor de bevalling en zorgverlener die zij wensen.

‘Onze cultuur houdt niet van thuis bevallen’

Partner Content