‘Bestralen in Tijden van Corona: schouderklopjes niet toegelaten’

Professor Karin Haustermans getuigt over de invloed die de maatregelen tegen het coronavirus hebben op de relatie tussen patiënt en arts op de dienst oncologie.

In het ziekenhuis lopen wij, artsen, rond in blauwe pakjes met een masker op. Soms herken ik een collega aan zijn/haar ogen, meestal niet… Gênant! Gedaan met de personal touch onder de witte jas, de nieuwste zomerkleedjes, de stijlvolle herenhemden…

Patiënten en maximum één begeleider lopen ook rond met maskers. Identificatie van onze patiënten is niet evident … is dit dezelfde persoon als de foto op zijn/haar ID?

Allemaal samen lopen we minstens anderhalve meter uit elkaar. In het cafetaria eten we zo weinig mogelijk. We vormen lange rijen aan de Take Out, anderhalve meter van elkaar. En krijgen een extraatje van het ziekenhuis bij onze lunch. Paaseitjes na Pasen.

Deuren van onderzoekskamers staan blijvend open. Wie wil immers een metalen klink aanraken? Privacy voor onze patiënten? Daar is een App om besmette patiënten te traceren in vergelijking niks mee.

Eén van de vijf lineaire versnellers van onze bestralingsafdeling gereserveerd voor patiënten met covid-19. Vier verpleegkundigen en medisch technologen om het toestel te bedienen in plaats van twee of maximum drie. Twee aan de bedieningsconsole, twee als maanmannetjes om de patiënt te helpen en nadien de tafel te ontsmetten. Ik bewonder deze mensen, ze nemen grote risico’s om de patiënten te kunnen helpen, echte helden. Misschien nog meer dan die van Chernobyl want die wisten niet beter. Een bestralingssessie duurt in normale omstandigheden maximaal 15 minuten, voor deze patiënten 45 minuten.

En dan zit ik daar… Mijn patiënt en begeleider voor me op drie meter afstand. Hun stoelen netjes achter het lint gekleefd op de grond. De deur open. Beiden met hun mondmasker aan. Ik die gewoon ben in een hoek van 90 graden te zitten dicht bij mijn patiënt, nu op mijlen afstand met een masker voor mijn gelaat. En met het computerscherm tussen ons in als surrogaat voor plexiglas. Damp op mijn brillenglazen dankzij het masker…

Ik geef slecht nieuws. De tranen vloeien, de neus loopt…

En nu? Ik schuif de doos papieren zakdoekjes naar hen toe. Masker moet af, kan niet anders om de neus te snuiten. Ik schuif de vuilzak richting mijn snikkende patiënt. Schouderklopje niet toegelaten. Om medeleven te uiten enkel mijn ogen en wat stamelende woorden.

Hoewel een bloeddruk meten voor een oncoloog meestal niet zinvol is, deed ik het altijd. Het versterkt de arts patiënt relatie. Voor de meeste patiënten is alleen een arts met een stethoscoop om zijn/haar hals een echte arts. Dit is nu voorbij.

Allesbehalve een Kroon op ons werk, met dank aan Corona. Al heeft Corona ons zoals weinige anderen gewezen op de relativiteit van ons Leven.

Prof. dr. Karin Haustermans is radiotherapeut en oncoloog in het UZ Leuven.