Bedwantsen in huis: leer ze herkennen en hun gedrag begrijpen 

Bedwantsen veroveren de wereld, maar ze zijn heus niet zo angstaanjagend als ze klinken. Vooral als je weet hoe de parasieten leven.

Hoe groot is het probleem met bedwantsen? 

De voorbije maanden waren er in Frankrijk op sociale media verschillende filmpjes te zien van de aanwezigheid van bedwantsen op openbare plaatsen: van bioscoopzalen over scholen tot openbaar vervoer.

Ook andere Europese steden rapporteren de aanwezigheid van deze bloedzuigende insecten. Het Agentschap Zorg en Gezondheid laat weten dat er vooral vanuit Antwerpen sinds deze lente meer meldingen zijn. Maar omdat er geen meldingsplicht is, zijn er geen exacte cijfers. Volgens Antwerpse verdelgingsfirma’s maken bedwantsen de helft van alle plagen uit die ze aanpakken.  

Bedwantsen veroveren duidelijk de wereld. Toch is er volgens de Franse overheid geen sprake van een ‘opleving’. Het succes van de bedwants is nu eenmaal niet nieuw. De beestjes worden al jaren bestreden in de transportsector en grote steden kampen sinds de jaren negentig met een toename aan bedwantsplagen. Wat er vandaag gebeurt, is volgens sommigen vooral een paniekreactie die zich verspreidt via sociale media.

Komt het door de klimaatverandering?  

Bedwantsen komen inderdaad vooral voor in warmere gebieden, maar de oorzaak van hun succes van de laatste jaren is vooral het stijgende toerisme na de coronapandemie. Bedwantsen kunnen niet vliegen, dus reizen ze mee in de warme bagage en opgevouwen kledij van reizigers.

Ook de populariteit van kringloop- en tweedehandswinkels speelt een rol. De roodbruine, platte parasieten worden bovendien steeds meer resistent tegen bestrijdingsmiddelen en krijgen langzaam weer adem omdat bepaalde pesticiden, zoals DDT, niet langer zijn toegelaten.  

Zijn bedwantsen gevaarlijk? 

Bedwantsen zuigen bloed bij mensen en warmbloedige dieren, maar uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat ze geen ziektes overdragen via het bloedzuigen. Ook de hoeveelheid bloed die ze opzuigen, is verwaarloosbaar. Mogelijk kunnen ze het hepaptitisvirus overdragen als je een bedwants met je vinger doodknijpt en daarna in je ogen wrijft of in je neus peutert. Maar dat moet je niet doen.

Bedwantsen doen je dus geen kwaad, maar de irreële angst voor de beestjes kan wel degelijk een aanslag zijn op je mentale welzijn. Uit onderzoek in het tijdschrift Psychosomatics blijkt dat sommige mensen, zelfs nadat herhaaldelijk is bevestigd dat hun huis bedwantsvrij is, dermatologen blijven bezoeken om insectenbeten te lokaliseren, hun meubels weggooien en hun huizen obsessief schoonmaken met bleekmiddel. Sommigen blijven ’s nachts beten ‘voelen’, verhuizen meermaals en isoleren zich zelfs van vrienden en familie.  

(Lees verder onder de preview)

Wat gebeurt er als bedwantsen bijten?  

Bedwantsen kunnen enorm vervelend zijn omdat ze soms kleine rode bultjes op de huid achterlaten die fel kunnen jeuken. Na een paar weken verdwijnen die bultjes zonder littekens. Bij een derde van de getroffenen kunnen er allergische reacties optreden, waarbij de bulten meer opzwellen en jeuken. Maar de helft van de mensen weet zelfs niet dat ze gebeten zijn.

Waar bijten bedwantsen?  

Bedwantsen steken vooral in het gezicht, nek, schouders, armen en handen (de onbedekte lichaamsdelen). Muggen daarentegen prikken overal op je huid. In tegenstelling tot muggen zijn bedwantsen erg discrete eters en maken ze je niet wakker als ze een bloedaanslag willen plegen op je lichaam. Hun speeksel verdooft de huid, waardoor je er niets van voelt.

Wat ze wel met muggen gemeen hebben, is dat bedwantsen een voorkeur hebben voor bepaalde mensen. Het kan dus goed zijn dat van een samen slapend koppel slechts één persoon het slachtoffer is van de bedwants. Opvallend is dat de diertjes in clusters van drie bijten: de zogenaamde ‘ontbijt-lunch-diner’- rangschikking. Zie je rijtjes van drie bulten op je lichaam? Dan kroop er wellicht een bedwants over je heen.  

Waar zitten bedwantsen? 

Bedwantsen zijn zo’n 6 mm groot en komen een keer per week, enkel ’s nachts, tevoorschijn om zich te voeden. Ze houden van warmte en kooldioxide in onze adem, maar niet van licht.  Je vindt ze rond of in je bed, dicht bij hun voedingsbron, maar ook in de spleten van meubels, vensterbanken, gordijnen, stopcontacten en wanden (daarom werden ze vroeger wandluizen genoemd, ook al zijn het geen luizen). Met het licht aan slapen, heeft geen zin, want als bedwantsen echt uitgehongerd zijn, komen ze zelfs overdag even piepen om zich te laven.

Als je wilt weten of ze in je bed zitten, let dan op bloedvlekken, zwarte puntjes van hun ontlasting of kleine velletjes op lakens en kussenslopen. Je zou ze ook herkennen aan een bepaalde geur in je kamer.  

Is een slechte hygiëne de oorzaak van een bedwantsenplaag?  

Nee. Bedwantsen waren er 100 miljoen jaar geleden al, ten tijde van de dinosaurussen, en ze zullen er nog lang na ons zijn. Deskundigen benadrukken dat hygiëne niets te maken heeft met de verspreiding ervan. Enkel de aanwezigheid van bloed telt. Omdat ze zich zo snel voortplanten zodra ze ergens voedsel vinden, verspreiden ze zich ook snel. En dat kan zelfs in het chicste hotel. 

Moet je thuisblijven als je een bedwantsenplaag hebt? 

Bedwantsen en bedwantsbeten zijn niet besmettelijk en springen niet over van persoon tot persoon. Ze voeden zich met bloed en verdwijnen dan weer naar hun donkere schuilplaats. Je kunt dus perfect naar het werk of naar school wanneer je thuis een bedwantsenplaag hebt. 

Hoe bestrijd je bedwantsen? 

Bedwantsen vallen heel moeilijk uit te roeien, maar het kan wel. Snel zijn is de boodschap, want voor je het weet nemen ze je hele huis in. Even in een ander bed slapen heeft weinig zin, want de insecten kunnen een half jaar zonder voedsel. Ga ook niet zelf met insecticiden aan de slag, maar neem contact op met een gespecialiseerde ongediertebestrijdingsfirma. Dat is de meest efficiënte, maar ook de duurste oplossing. Het is immers niet zeker dat de diertjes na één bestrijdingsbeurt weg zullen zijn: ze kunnen zich goed verschuilen. Hoe langer je wacht, hoe duurder het wordt. Alle materialen in je woning moeten worden behandeld en niets mag je woning verlaten vooraleer ze bedwantsenvrij is verklaard.  

Wat kun je eventueel zelf doen? Spuit een alcoholspray op je matras, was je beddengoed en kledij op 60 graden, droog ze in de droger en strijk ze zo heet mogelijk. Stop delicate kledij een week in een diepvriezer bij -14 graden. 

Hoe voorkom je dat je bedwantsen in je huis krijgt? 

Probeer in eerste instantie bedwantsen te voorkomen door op te letten op reis en bij aankoop van tweedehandsspullen. Enkele tips:

• Controleer op reis de bedden van je hotel. Het is een minuutje werk, maar het kan je bij thuiskomst een hoop ellende besparen. Kijk of er kleine donkerbruine of rode vlekjes op de matras en het beddengoed te zien zijn. Als die er zijn, vraag een ander kamer.

• Gebruik het bagagerek. Altijd al afgevraagd waarom er in hotelkamers een bagarerek aanwezig is? Dat is om te voorkomen dat bedwantsen hun weg naar jouw koffer vinden. Is er geen bagagerek, zet je koffers dan op de tegelvloer in de badkamer of in het bad. Bedwantsen houden niet van gladde oppervlakten. Hang kleding op in kasten in plaats van ze op legplanken in de kast te leggen.  

• Controleer tweedehandsspullen of bagage op bedwantsen. Zet ze bij thuiskomst op een wit laken of in bad, zodat je de beestjes kunt zien wegkruipen.  

• Zet je koffer na een reis een dagje buiten in de zon. Vermoed je dat je bedwantsen hebt meegebracht? Zet je koffer buiten en doe er een zwarte vuilniszak omheen om ervoor te zorgen dat de temperatuur hoog genoeg wordt. Bedwantsen sterven bij extreme hitte. De koffer en de hele inhoud moet minimaal twee uur lang zo’n 50 graden verhit worden. Was de kleren op 60 graden.

• Stofzuig sofa’s en matrassen regelmatig. Doe een nylonkous over de zuiger om te vermijden dat eventuele bedwantsen er terug uitlopen en dompel hem na het stofzuigen onder in een emmer water om de bedwantsen te verdrinken.