Apothekers vinden dat ze een cruciale rol te spelen hebben inzake vaccinaties. Dokters vinden van niet. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block wil erover praten. De argumenten en 4 scenario’s op een rij.
Apothekers willen zelf graag griepvaccinaties toedienen. Is dat een goed idee?
De apothekers voeren dit najaar een grote campagne om de Belg ervan te overtuigen zich tegen de griep te laten vaccineren. Griep is een venijnige ziekte. Gemiddeld een op de tien Belgen (en dat zijn er dus meer dan 1,1 miljoen!) wordt jaarlijks door griep geveld, een paar honderd sterven eraan. Het is een ziekte waar je niet dood aan hoeft te gaan, want er is een vaccin. Maar vaccinatie is vrijwillig en niet iedereen weet dat vaccineren – vaak gratis – kan of doet het. De apotheker vindt dat hij daarin een cruciale rol kan hebben.
Een griepvaccin is geen overbodige luxe, al zijn er natuurlijk nog altijd fervente tegenstanders
Het is niet voor niets dat u de laatste weken overspoeld wordt met tips over grieppreventie. En misschien heeft u bij een bezoek aan de apotheker ook een soort visitekaartje gekregen waarmee u uw griepvaccin kunt reserveren.
Een griepvaccin is geen overbodige luxe, al zijn er natuurlijk nog altijd fervente tegenstanders. Jaarlijks sterven nog altijd honderden mensen (on)rechtstreeks aan de gevolgen van griep. En toch kan dat risico verminderd worden, sterk verminderd. Slechts één prikje – voor een hele rist van kwetsbare groepen is dat bovendien gratis – en de kans dat je griep krijgt, vermindert spectaculair. En krijg je toch griep, dan is die minder ernstig. Maar toch geraakt zelfs niet iedereen in de aangegeven prioritaire vaccinatiegroepen gevaccineerd.
‘Apotheker is ideale persoon om patiënt te sensibiliseren’
Tijd om daar iets aan de doen, dacht een aantal apothekers.
‘Want de apotheker is de ideale persoon om de patiënt te sensibiliseren’, zegt apotheker Geert Heungens, voorzitter van Kovag maar ook vertegenwoordiger van de apothekers in de Vaccinatiekoepel. ‘Als we de taken van de apotheker van morgen willen invullen, dan zijn preventie en begeleiding kerntaken. De apotheek is laagdrempelig en een apotheker kent zijn clientèle en kan hen zeer persoonlijk aanspreken. Vanwege het privacyrecht zijn weinig anderen dat gegeven.’
Heungens vindt vaccinatie erg belangrijk. ‘Waar vaccinatie bij senioren goed is ingeburgerd, blijken jongere risicogroepen vaak de noodzaak niet in te zien. Als gevolg staan we nog veraf van de 50 procent vaccinatiegraad bij deze groepen (zwangere vrouwen, patiënten met chronische aandoeningen, gezondheidswerkers…). Een doelstelling die de Vlaamse Overheid tegen 2020 wil behalen.’
Een van de problemen volgens Heungens is echter dat de juiste personen moeten aangesproken worden. ‘Ik merk in de praktijk dat een aantal artsen zijn patiënten sensibiliseert door hen aan te schrijven en er meteen een voorschriftje bij te steken. Dat kan alleen als de patiënt bij die arts een Globaal Medisch Dossier heeft en de artsensoftware de risicogroepen kan identificeren. Als apotheker kennen wij al onze patiënten, we kennen hun historiek en kunnen we ze allemaal systematisch aanspreken.’
In een ideale wereld moet zich laten vaccineren een fluitje van een cent zijn, want de risico’s bij een griepvaccinatie zijn verwaarloosbaar als je de patiënt kent en eerst de juiste vragen stelt. ‘Het vaccineren door apothekers gebeurt al in veel landen en zonder probleem. Apothekers die dit doen, hebben een degelijke opleiding gekregen en beschikken over een aangepaste ruimte.’ De vrije keuze van de patiënt in functie van het vertrouwen en de beschikbaarheid van de zorgverstrekker staan in die landen centraal.
De cijfers tonen nu aan dat de vaccinatiegraad stabiliseert en stagneert. ‘Zich laten vaccineren wordt als een last en een kost aanzien. We kunnen dat vermijden en daar zijn verschillende scenario’s voor,’ Heungens.
De vier scenario’s:
1. Zoals het nu gaat: patiënt gaat naar de arts om een voorschrift. Daarna naar de apotheker om het vaccin te halen. Dan terug naar de arts om het vaccin te krijgen.
- Voordeel: geen.
- Nadeel: logge procedure, tijdrovend (twee keer wachtzaal). Vooral jongvolwassenen en jonge gezinnen haken hierop af.
2. Elke arts krijgt via een centraal verdeelpunt vaccins toegeleverd.
- Voordeel: werkt via aanbesteding en is dus goedkoper voor de maatschappij.
- Nadeel: logge procedure voor de arts, dit is tijdrovend (afspraak met de arts, wachten in de wachtzaal) en brengt kosten voor de patiënt (remgeld) met zich mee.
3. Apotheker kan, zonder voorschrift, griepvaccin afleveren. Het vaccin wordt toegediend door de arts.
- Voordeel: Sensibilisatie-inspanningen van de apotheker hebben onmiddellijk resultaat.
- Nadeel: patiënt moet nog altijd zowel naar de apotheker als naar de arts en het is tijdrovend want hij moet in de wachtzaal wachten. Hij moet ook het remgeld bij de arts betalen.
4. Apotheker levert en dient bij geïnteresseerden vaccin toe.
- Voordeel: zeer laagdrempelig, minder tijdrovend, goedkoop. Sensibilisatie door verschillende zorgverstrekkers.
- Nadeel: artsen staan hier zeer weigerachtig tegenover.
De Block: ‘We gaan praten over rol apotheek’
En wat vindt minister van Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) van het voorstel?
‘Die vraag is op dit moment niet aan de orde’, zegt ze. ‘Wettelijk kan de apotheker nu geen vaccinaties toedienen. Maar in het regeerakkoord staat wel duidelijk vermeld dat er moet gepraat worden over de rol van de apotheker en dat gaan we dus ook doen. Ik sta voor elk gesprek open, er mogen geen taboes zijn…’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
