Alt-right nichediëten: waarom jonge rechtse mannen rauwe testikels eten
Cultuur heeft altijd al een invloed gehad op wat mensen al dan niet eten. Ook vandaag schuilt achter bepaalde populaire nichediëten van online influencers een heuse ideologie.
Ellenlange Instagramposts over het beschermen van je microbioom en de vermeende schadelijkheid van plantaardige oliën: je verwacht ze misschien bij vrouwelijke foodbloggers of afslankgoeroes, maar niet zo snel bij alt-right jongensgroepjes. En toch bestaat er online een subcultuur van jonge, rechtse mannen die elkaar gespecialiseerde voedingstips geven. Deels draaien die – zoals alle diëten – om gezondheid en fitness. Maar deels zit er ook een diepe ideologische kern achter, gaande van theorieën over tanende mannelijkheid tot globale complottheorieën.
Zaadoliën
De voedselpiramide, die voorschrijft hoe we gezond moeten eten, is een complot van de overheid en grote conglomeraten om burgers zwak en ongezond te maken. Dat is, kort samengevat, het idee over voeding dat bepaalde rechtse online influencers uitdragen. Vooral industrial seed oils – plantaardige olie gewonnen uit raapzaad, soja, zonnebloem- of druivenpitten – zijn het voorbije jaar in hun vizier gekomen. Die seed oils zouden het metabolisme beschadigen met allerlei ontstekingen, klinkt het, en het risico op allerlei kankers en alzheimer verhogen. Sluitend wetenschappelijk bewijs bestaat niet voor die stelling, en al zeker niet voor sommige alternatieven die je worden aangepraat, zoals het eten van grote hoeveelheden rood vlees en organen, het liefst nog rauw.
Carnivore en aanverwante diëten zijn de voorbije jaren uitgegroeid tot populaire niches bij allerlei groepen met een verhoogd wantrouwen in instituten – van bitcoinfans en antivaxers tot alt-right jongerengroeperingen zoals Schild & Vrienden. Zij uiten zich op sociale media als ‘seed oil disrespecters’ – een soort signaalbegrip en inside joke.
Soy boys
Helemaal nieuw is dat fenomeen niet. Zogenaamde paleodiëten, die zich laten inspireren door wat prehistorische mensen aten, doken al op in het begin van deze eeuw. Maar behalve de gebruikelijke gezondheidsclaims hebben nichediëten het voorbije decennium ook een culturele lading meegekregen. De term soy boy (sojajongen) wordt in rechtse kringen al jaren gebruikt om ‘veganistische linkse slapjanussen’ te benoemen. Dat is gebaseerd op de theorie dat het fyto-oestrogeen in soja mannen zou ‘feminiseren’.
De pillen op basis van runderorganen die je ‘viriliteit en uithoudingsvermogen’ beloven, zijn een miljoenenbusiness.
Soms gaat het aanhangen van een nichedieet om weinig meer dan een ‘contraire’ houding die, vanuit een scepsis tegenover elke vorm van autoriteit, ingaat tegen de officiële gezondheidsadviezen rondom voeding. De overheidsinstanties zitten allemaal in de zak van industriële lobby’s, heet het dan. Soms is er ook een overlap met diepere samenzweringstheorieën, volgens welke een bepaalde elite, door het pushen van een ongezond dieet, de bevolking zou willen ‘verzwakken’ of opzettelijk ziek maken.
Liver & Testicle King
Op sociale media heb je allerlei figuren die inspelen op de dieethypes of ze zelf verder uitdragen. Op TikTok heeft Pauly Long – bijgenaamd de Testicle King – meer dan een miljoen volgers, met video’s waarin hij beweert dat het eten van rauwe testikels en ongekookte vette vis het summum van gezondheid is.
En dan is er nog Brian Johnson, de Liver King: een Jerommeke-achtige influencer die bijna exclusief in bloot bovenlijf opdraaft en pleit voor het eten van grote hoeveelheden rood vlees en organen – ook rauw. ‘Voorvechter van het oude pad naar een robuuster leven, vol avontuur en opwinding, en geleid door het principe van Voorouderlijk Leven’, zo prijst hij zich aan bij zijn publiek, dat vooral uit jonge mannen bestaat.
De boodschappen van de Liver King bestaan deels uit logische gemeenplaatsen – het blauwe licht van je smartphone is slecht voor je nachtrust, bijvoorbeeld – maar deels ook uit wetenschappelijke nonsens. Om zijn ideologie te verkopen, plaatst Johnson video’s op sociale media waarin hij aan rauwe levers knabbelt en aan mergpijpen zuigt, met geweren schiet op flessen plantaardige olie, en ijskoude douches neemt.
Maar het blijft niet bij advies: Johnson pimpt vooral zijn bedrijfje dat supplementen verkoopt aan zijn fans – 50 dollar voor glimmende containers met pillen op basis van runderorganen die je ‘viriliteit en uithoudingsvermogen’ beloven. Het is een miljoenenbusiness waarvoor de Liver King zelf het levende uithangbord is. Daarin ligt trouwens het grote succes van de nichediëten en de bijbehorende supplementenindustrie: filmpjes van gezond uitziende mensen die je aanspreken, al dan niet met allerlei gezondheidsclaims, en zorgen voor een emotionele verbinding met de boodschap.
Het was dan ook een groot schandaal in het wereldje toen enkele weken geleden mailverkeer uitlekte dat aantoonde hoe de Liver King maandelijks duizenden euro’s spendeerde aan steroïden, hormonen en testosteron om zijn fysiek in stand te houden. Het middelengebruik gaf Johnson ook zelf toe in een video waarin hij zich verontschuldigde, sprak over een ‘zelfvertrouwencrisis’, en de aandacht probeerde te verleggen naar de suïcideproblematiek onder jonge mannen.
Afkicken
Ideologische nichediëten zijn dus niet altijd zo spectaculair of effectief als ze lijken. En ze lopen ook niet altijd goed af. Jordan Peterson, de controversiële Canadese psycholoog en zelfhulpboekenschrijver die eveneens erg populair is onder jonge mannen, probeerde enkele jaren geleden een dieet waarbij hij maandenlang alleen rundvlees, zout en water innam. Hij kreeg gezondheidsproblemen en werd verslaafd aan kalmeringsmiddelen. Peterson werd zelfs even in een medische coma gebracht om te kunnen afkicken.
In een postmoderne, pandemische wereld waarin veel mensen kampen met onbehagen, onzekerheid en vereenzaming, is wat je eet een praktische manier om houvast te krijgen op de chaos van het leven. Op die gevoelens wordt ook expliciet ingespeeld: ‘Als je je verloren voelt bij het zoeken naar je stam, is het goede nieuws dat je er al een hebt gevonden. We zullen je altijd beschermen en ondersteunen, wat je ook doormaakt. Het enige wat je hoeft te doen, is contact met ons opnemen. We behandelen onze klanten als familie’, klinkt het op de webshop van de Liver King. Het leidt tot de vreemde situatie dat internetpersoonlijkheden je proberen te leren hoe je moet gaan leven als een halve holbewoner om gelukkiger, gezonder of mannelijker te worden.
Trends zoals paleodiëten en ketodiëten – of zelfs de recente hetze tegen zonnecrème in grotendeels dezelfde kringen – speelt vaak in op de overtuiging dat ‘natuurlijker’ altijd ‘beter’ is. Maar huidkanker na zonnebrand of botulisme na het eten van rauwe varkensnieren zijn ook ‘natuurlijke’ fenomenen die je liever toch vermijdt. Deels zijn de Liver King en carnivore diëten onschuldige internetfolklore – er bestaan online subculturen die ongeveer elk mogelijk voedingsmiddel ofwel een panacee ofwel het aller-grootste vergif ooit vinden – maar deels kunnen ze dus ook gevaarlijk zijn.
