‘Als je lage rugpijn hebt, is werken beter dan thuisblijven’

Lage rugpijn houdt duizenden Belgische werknemers thuis. Vaak jarenlang. De juiste behandeling krijgen ze niet, want meestal kunnen artsen geen oorzaak vinden. Neurochirurg Erik Van de Kelft luidt de noodklok.

‘Patiënten met chronische lage rugpijn kosten de samenleving handenvol geld’, zegt neurochirurg Erik Van de Kelft (AZ Niklaas). ‘Omdat we hen overbodige behandelingen en onderzoeken laten ondergaan én omdat ze meestal niet meer gaan werken.’ Elk jaar komen er 40.000 langdurig zieken bij en een groot deel van hen hebben last van chronische lage rugpijn. In 80 procent van de gevallen kennen dokters de oorzaak niet.

Hoewel dat meestal geen zin heeft, wordt het gros van die patiënten een radiografie of scan voorgeschreven. ‘Aan élke rug zijn er afwijkingen te zien’, zegt Van de Kelft. ‘Daarom is dat de oorzaak van de pijn nog niet. Toch wordt in België elk jaar voor 40 miljoen euro aan foto’s gemaakt van mensen die klagen over lage rugpijn. In 60 procent van de gevallen wordt er binnen de week zelfs een CT- of NMR-scan gemaakt.’

Betere diagnoses nodig

De behandeling die de patiënt vervolgens krijgt, hangt af van de arts bij wie hij is terechtgekomen: in een pijnkliniek zal hij een spuit in zijn rug krijgen, een fysiotherapeut zal kinesitherapie voorschrijven, en de handen van een chirurg zullen jeuken om hem te opereren. ‘De kans dat je wordt geopereerd voor niet-specifieke chronische lage rugpijn is in sommige medische centra in West-Vlaanderen tien keer groter dan in Vlaams-Brabant’, aldus Van de Kelft. ‘Dat vind ik vreemd. Of gelooft u echt dat West-Vlamingen zo hard werken dat ze hun rug veel sneller verslijten?’

De neurochirurg pleit ervoor om zwaar te investeren in onderzoek dat betere diagnoses mogelijk maakt. Maar ondertussen moeten artsen hun patiënten ook anders aanpakken. Niet alleen hebben ze pijnmedicatie en beweging nodig, volgens Van de Kelft moeten ze ook zo snel mogelijk weer aan het werk. ‘In veel jobs maakt dat weinig verschil: zowel thuis als op je werk zit je op een stoel’, zegt hij. ‘Maar als je gaat werken heb je tenminste afleiding, voel je je nodig en nuttig, en heb je contact met je collega’s. Hoe langer je thuisblijft, hoe moeilijker het is om weer aan de slag te gaan. De kans dat je na twee jaar nog naar je job terugkeert, is zelfs zo goed als nihil.’